Stańków
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

chełmski

Gmina

Chełm

Liczba ludności (2021)

106[1][2]

Strefa numeracyjna

82

Kod pocztowy

22-105[3]

Tablice rejestracyjne

LCH

SIMC

0101540[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm
Mapa konturowa gminy wiejskiej Chełm, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Stańków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stańków”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stańków”
Położenie na mapie powiatu chełmskiego
Mapa konturowa powiatu chełmskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stańków”
Ziemia51°10′12″N 23°28′39″E/51,170000 23,477500[5]

Stańków – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm[4][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Chełm[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 292 mieszkańców i była siedemnastą co do wielkości miejscowością gminy Chełm[8].

W pobliżu Stańkowa, znajduje się zbiornik retencyjny o powierzchni około 43 ha. Jest to ostoja wielu chronionych gatunków ptaków, zwłaszcza mew, rybitw, dzikich kaczek. W szuwarach porastających brzegowe partie zbiornika znalazł schronienie niezwykle rzadki i zagrożony wyginięciem ptak bąk. Największą osobliwością faunistycznej okolicy jest niewątpliwie wymierający w skali kraju żółw błotny. Oba gatunki są wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt[9].

Etymologia nazwy wsi

Nazwa miejscowości Stańków została przyjęta od nazwy młyna - podobnie stało się z miejscowościami : Borysik, Kasjan, Krupiec, Leszczanka, Leśniów, Udalec[10]. Z kolei młyn przyjął nazwę od nazwiska Stanka, pierwszego dzierżawcy młyna i osady młyńskiej istniejącej tutaj od XV w. Według opisu zawartego w Leksykonie miejscowości powiatu Chełmskiego autorstwa Andrzeja Wawryniuka w 1540 r. wymienione są pod Chełmem trzy młyny, z których jeden jest już nazwany „Stanko". W 1545 r. młyn „stankowsky" wypuszczony zostaje w arendę za 330 zł. W następnych latach szesnastego wieku młyn i osada młyńska nazywane są „w Stanku" (1564 r.) lub „na Stanku" (1565 r.). O młynie „stanieckim o dwóch kołach" należących do arendy zamkowej mowa jest też w 1661 r. W ciągu wieku osiemnastego młyn zwany jest „stankowskim" a osada młyńska „Stanków", by w końcu tego wieku przemienić się już na stałe w nazwę Stańków. W rękach potomków Stanka młyn pozostaje do 1696 r., gdyż dopiero wtedy od „sławetnych Stanieckich" i ich sukcesorów młyn zakupiony zostaje przez Jędrzeja Skuczko i Waśkę Szkaniuka, na których zostaje przeniesiony przez starostę Stanisława Rzewuskiego wydany wcześniej przywilej królewski na użytek młyna[9]. Młyn wodny funkcjonował w Stańkowie do 1936 roku.

Historia

Nazwa wsi powstałej z osadu młyńskiej Stańków (pisanej także Stanków) pojawia się w roku 1796[11]. W roku 1827 wieś posiadała 3 domy zamieszkałe przez 20 mieszkańców, we wsi był młyn wodny[12]. W 1916 r. wieś należała do ówczesnej gminy Krzywiczki. We wsi mieszkało wówczas 317 osób, w tym 7 Żydów[9].

Zabytki

  • Letnia rezydencja biskupów prawosławnych składająca się z domu murowanego, murowanej obory i pozostałości parku datowane na około 1890 rok.
  • Cmentarz z I wojny światowej (XX w.)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Stańków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-19], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 stycznia 2023 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1208 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. 1 2 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128028
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
  7. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Chełm. Urząd Gminy Chełm. [dostęp 2015-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-28)].
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. 1 2 3 Andrzej Wawryniuk: Leksykon miejscowości powiatu chełmskiego. Chełm: Starostwo Powiatowe w Chełmie, 2002, s. 477. ISBN 83-916380-0-6.
  10. ↑ Czopek ↓, s. 21.
  11. ↑ Czopek ↓, s. 192.
  12. ↑ Stanków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 210.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.