Srebrna gospodarka, również gospodarka senioralna – system wytwarzania, dystrybucji i konsumpcji dóbr i usług ukierunkowany na wykorzystanie potencjału nabywczego osób starszych i starzejących się oraz zaspokajający ich potrzeby konsumpcyjne, bytowe oraz zdrowotne[1]. Srebrna gospodarka jest analizowana na gruncie gerontologii społecznej nie jako istniejący system gospodarczy, lecz jako instrument polityki publicznej i idea polityczna dotycząca formowania potencjalnego systemu gospodarczego zorientowanego na potrzeby starzejącej się populacji[2]. Jej główny element stanowi gerontechnologia jako nowy paradygmat naukowo-badawczy i wdrożeniowy. Przyjmuje się, że srebrna gospodarka nie jest pojedynczym sektorem, lecz raczej zbiorem produktów i usług z wielu istniejących już sektorów, w tym informatyki, telekomunikacji, sektora finansowego, mieszkalnictwa, transportu, energii, turystyki, kultury, infrastruktury i usług lokalnych oraz opieki długoterminowej[3].
Pojęcie
Tzw. „srebrna gospodarka” stanowi formalną ekwiwalencję angielskiego pojęcia „silver economy”. Jest to częste określenie dla sektora gospodarki ukierunkowanego na osoby starsze[4]
W tekstach w języku polskim pojęcie „silver economy” cytuje się zarówno bez tłumaczenia[5], jak i w mieszanej formie „tzw. silver economy”[6] lub też tłumaczy się na język polski – „srebrna gospodarka”[6], „rynek seniorów”[7], „gospodarka senioralna”[1].
Zarówno „rynek seniorów”, jak i „gospodarkę senioralną” można uznać za dynamiczne ekwiwalencje pojęcia „silver economy”.
W innych językach także różnie tłumaczy się pojęcie „silver economy”[8] stosując ekwiwalencję formalną lub dynamiczną: w języku francuskim używa się pojęcia „silver économie” (srebrna gospodarka), „économie des seniors” (gospodarka seniorów) oraz „économie vermeille”[9] (gospodarka pozłacanego srebra), a w języku niemieckim stosuje się pojęcie „Seniorenwirtschaft”[10] (gospodarka senioralna).
Określenie tego sektora gospodarki w języku polskim może jeszcze zostać poddane dyskusji w związku z rozwojem polityki senioralnej w Polsce[11] i w związku z ewolucją języka mówienia o starości[12].
Zwrot „srebrna gospodarka” jest niekiedy zamiennie stosowany z określeniem „srebrny rynek”, które jest pojęciem o węższym znaczeniu. Sformułowanie „srebrny rynek” powstało na początku lat siedemdziesiątych XX w. w Japonii w kontekście wzrostu dostępności udogodnień dla seniorów i obejmuje m.in. dobra, wartości i usługi dla zamożnych osób starszych; specjalne rozwiązania w handlu między podmiotami gospodarczymi, umożliwiające dostosowania do starzejących się zasobów pracy; idee „projektowania uniwersalnego” i „międzypokoleniowego”, których celem jest adaptacja dóbr i usług do osób o różnym wieku, kondycji fizycznej i możliwościach poznawczych, co może skutkować integracją społeczną[13].
Przypisy
- 1 2 Marzena Rudnicka, Aleksander Surdej: Gospodarka senioralna. Nowy sektor gospodarki narodowej w Polsce.. Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej, 2013. [dostęp 2015-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-20)]. (pol.).
- ↑ Andrzej Klimczuk, Srebrna gospodarka w dokumentach strategicznych państwa, [w:] J. Osiński, M. Pachocka (red.), Zmieniający się świat. Perspektywa demograficzna, społeczna i gospodarcza, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2013, s. 461–472.
- ↑ Andrzej Klimczuk, Transfer technologii w kształtowaniu srebrnej gospodarki, [w:] M. Grzybowski (red.), Transfer wiedzy w ekonomii i zarządzaniu, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2011, s. 57–75; Andrzej Klimczuk, Economic Foundations for Creative Ageing Policy, Volume I: Context and Considerations, Palgrave Macmillan, New York, Basingstoke 2015; Andrzej Klimczuk, Economic Foundations for Creative Ageing Policy, Volume II: Putting Theory into Practice, Palgrave Macmillan, New York, Basingstoke 2017.
- ↑ Eurostat: Active ageing and solidarity between generations, A statistical portrait of the European Union 2012. Publications Office of the European Union, 2011. [dostęp 2014-07-06]. (ang.).
- ↑ Załącznik do uchwały nr 238 Rady Ministrów – Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020, 24 grudnia 2013(pol.).
- 1 2 Rada Unii Europejskiej: Starzenie się jako szansa dla rynku pracy i rozwoju usług socjalnych oraz działalności w ramach społeczności lokalnych. 2011-12-01. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
- ↑ Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej: Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 940/2011/UE z dnia 14 września 2011 r. w sprawie Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (2012). 2011-09-14. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
- ↑ Rada Unii Europejskiej: Ageing as an opportunity for the labour market and for the development of social services and community activities. 2011-12-01. [dostęp 2014-07-06]. (ang.).
- ↑ Komisja Europejska: Le vieillissement de la population européenne est au cœur des travaux du nouveau groupe d’experts gouvernementaux. 2007-06-11. [dostęp 2014-07-06]. (fr.).
- ↑ Komisja Europejska: Alterung als Chance für den Arbeitsmarkt und für die Entwicklung von Sozialdienstleistungen und Gemeinschaftsaktivitäten. 2011-12-01. [dostęp 2014-07-06]. (niem.).
- ↑ Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej: Nowa polityka senioralna. 2013-12-24. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
- ↑ Barbara Imiołczyk: Informacja o działaniach Komisji Ekspertów ds. Osób Starszych w lutym 2013 r.. 2013-02-25. [dostęp 2014-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-30)]. (pol.).
- ↑ Andrzej Klimczuk, Transfer technologii w kształtowaniu srebrnej gospodarki, [w:] M. Grzybowski (red.), Transfer wiedzy w ekonomii i zarządzaniu, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2011, s. 57–75.
Bibliografia
- Srebrna gospodarka. Sprawy Nauki, ISSN 2081-8947.
- Krystyna Zimnoch: Starzenie się i srebrna gospodarka w uwarunkowaniach rozwojowych Podlasia. Optimum. Studia ekonomiczne, Nr 4 (64) 2013, s. 25–36
- Marek Radvansky, Viliam Palenik: Silver economy as possible export direction at ageing Europe – case of Slovakia
- Chancen der Seniorenwirtschaft in Deutschland.. bmfsfj.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. Deutscher Bundestag, Drucksache 16/2190