Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą
Ilustracja
Cmentarz Na Rossie – pomnik nagrobny
Józefa Montwiłła
Państwo

 Litwa

Data założenia

1990

Zasięg

Wilno (konserwacja zabytków, działalność naukowo-edukacyjna), Polska (zbiórki publiczne)

Prezes

Dariusz Żybort[1]

Powiązania

Społeczny Komitet Opieki Nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa

brak współrzędnych

Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą (SKOnSR) – stowarzyszenie zawiązane w 1990 z inicjatywy mieszkających w Wilnie Polaków: dziennikarza Jerzego Surwiły, lekarza Olgierda Korzenieckiego, filolog Alicji Klimaszewskiej oraz działaczki społecznej i dziennikarki Haliny Jotkiałło[2], przy wydatnym wsparciu Jerzego Waldorffa[3]. Głównym celem statutowym stowarzyszenia jest opieka nad pomnikami nagrobnymi na wileńskim cmentarzu Na Rossie. Zajmuje się głównie ich renowacją i odbudową. W okresie 30 lat stowarzyszenie odnowiło 174 pomniki nagrobne i wzniosło 5 nowych[1]. Komitet jest organizacją non-profit, a środki materialne potrzebne na wypełnianie celów statutowych są zbierane podczas zbiórek społecznych, organizowanych przede wszystkim w Warszawie i Wilnie. Członkowie organizacji rozpowszechniają cegiełki i kolekcjonerski medal wydany przez Mennicę Litewską. Corocznie, we współpracy ze Związkiem Harcerstwa Polskiego na Litwie, organizują również kwestę na Rossie. Darczyńcami są osoby prywatne i stowarzyszenia[1][4]. Stowarzyszenie współpracuje z litewskim Ministerstwem Kultury, Akademią Sztuk Pięknych w Wilnie oraz wileńskimi architektami. Wśród polskich partnerów organizacji są m.in. Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa, Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Stowarzyszenie należy do najważniejszych polskich organizacji prowadzących działalność edukacyjną i naukową na Litwie[3].

Członkowie stowarzyszenia

W skład stowarzyszenia wchodzą:

  • Dariusz Żybort (prezes stowarzyszenia, lekarz)
  • Alicja Maria Klimaszewska (honorowa prezes stowarzyszenia[2], jedyny żyjący członek założyciel)
  • Adam Błaszkiewicz (dyrektor Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie)
  • Dariusz Lewicki (magister ochrony zabytków)
  • Romuald Szumski (dyrektor spółki „Dažymo meistras”)
  • Wiktor Nowosielski (współwłaściciel księgarni polskiej „Elephas” w Wilnie)
  • Jolanta Nowosielska (nauczycielka)
  • Alina Obolewicz (przewodniczka turystyczna)
  • Alina Ewelina Szostak (instruktor harcerska i fotograf)
  • Teresa Dzikiewicz (chórzystka)
  • Marzena Rymkiewicz

Pomniki nagrobne wzniesione przez Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą[5]

Akcje społeczne

  • „Światełko pamięci dla Rossy i Bernardynów” – w ramach tej akcji stowarzyszenie corocznie organizuje zbiórkę zniczy, które 1 listopada członkowie Komitetu i innych organizacji polskich zapalają na zapomnianych mogiłach na wileńskich cmentarzach – Rossie, Bernardyńskim i na Antokolu. W 2020 udało się zebrać rekordową liczbę 12 272 zniczy, przy czym najwięcej (3 500) zostało zgromadzonych w ramach zbiórki zorganizowanej przez Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie[1][7][8].
  • kwesta „Pomnikom Rossy”, prowadzona na cmentarzach Wilna i Wileńszczyzny, prowadzona corocznie we współpracy ze Związkiem Harcerstwa Polskiego na Litwie[1][9]
  • „Wielkie sprzątanie starych wileńskich nekropolii”[9]
  • „Lekcja historii inaczej”[9]

Nagrody i wyróżnienia

6 lutego 2014 Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą został uhonorowany Nagrodą im. prof. Aleksandra Gieysztora przyznawaną przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga – wyróżnieniem nadawanym za działania na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego[10][11]. Nagroda została przyznana za utrwalanie i ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą oraz za szczególne osiągnięcia na polu działalności konserwatorskiej, mającej na celu opiekę i ratowanie grobów na cmentarzu Na Rossie w Wilnie[12]. Wartość pieniężna przekazanej nagrody wynosiła 50 000 zł. Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą zamierzał przeznaczyć całość powyższej sumy (po odliczeniu podatku) na odnowienie kolejnych pomników na wileńskiej Rossie[13]. W 2021 stowarzyszenie otrzymało nagrodę „Semper Fidelis” – za opiekę i ratowanie najstarszej wileńskiej nekropolii[1].

Fotogaleria (wybrane pomniki wzniesione przez SKOnSR)

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą (SKOnSR). ipn.gov.pl, 2021. [dostęp 2021-11-09].
  2. 1 2 Komitet. Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, sierpień 2010. [dostęp 2021-11-09].
  3. 1 2 Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą otrzyma nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora. delfi.lt, 10 stycznia 2014. [dostęp 2014-02-07].
  4. ↑ Rossa.lt – Komitet. rossa.lt. [dostęp 2014-02-07].
  5. ↑ Rossa.lt – Działania. rossa.lt. [dostęp 2014-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-08)].
  6. ↑ Irena Mikulewicz: SKOnSR odnawia nagrobki na wileńskiej nekropolii. Ocalić i zachować dla potomnych. Tygodnik Wileńszczyzny, 10 października 2018. [dostęp 2021-11-09].
  7. ↑ „Światełko dla Rossy i Bernardynów”. Blisko 11 tysięcy zniczy od Polonii zapłonęło na starych wileńskich cmentarzach. PAP, 1 listopada 2021. [dostęp 2021-11-09].
  8. ↑ Światełko pamięci na wileńskich nekropoliach. TVP Wilno, 2 listopada 2020. [dostęp 2021-11-09].
  9. 1 2 3 Ewelina Mokrzecka: Jesienne inicjatywy Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą. Kurier Wileński, 16 października 2019. [dostęp 2021-11-09].
  10. ↑ Nagroda im. prof. A. Gieysztora dla Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą. wilnoteka.lt, 23 grudnia 2013. [dostęp 2014-02-07].
  11. ↑ Monika Kuc: Jubileuszowa Nagroda Gieysztora. rp.pl, 6 lutego 2014. [dostęp 2014-02-07].
  12. ↑ Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą laureatem prestiżowej Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora. wilno.msz.gov.pl, 10 lutego 2014. [dostęp 2014-02-07].
  13. ↑ Nagroda im. prof. A. Gieysztora wręczona. wilnoteka.lt, 7 lutego 2014. [dostęp 2014-02-07].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.