Spinka pomarańczowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

szczeciniakowce

Rodzina

Rickenellaceae

Rodzaj

spinka

Gatunek

spinka pomarańczowa

Nazwa systematyczna
Rickenella fibula (Bull.) Raithelh.
Metrodiana 4: 67 (1973)

Spinka pomarańczowa (Rickenella fibula (Bull.) Raithelh.) – gatunek grzybów należący do rodziny Rickenellaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Rickenella, Rickenellaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1784 r. Jean Baptiste François Pierre Bulliard nadając mu nazwę Agaricus fibula. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Jörg H. Raithelhuber w 1973 r.[1]

Ma 27 synonimów (w tym wszystkie odmiany). Niektóre z nich:

  • Agaricus hydrinus (Fr.) Kost, Z. Mykol. 50(2): 220 (1984)
  • Gerronema fibula (Bull.) Singer 1961
  • Hemimycena fibula (Bull.) Singer 1943
  • Mycena fibula f. alba A.H. Sm. 1953
  • Omphalina fibula (Bull.) Quél. 1886[2].

F. Kwieciński w 1896 r. nadał mu polską nazwę pępkowiec żółtawy, Barbara Gumińska w 1982 r. zmieniła ją na rickenella spinkowata, a Władysław Wojewoda w 2003 r. na spinkę pomarańczową[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–15 mm, początkowo dzwonkowato-łukowaty, potem łukowaty, w końcu z wklęsłym środkiem. Brzeg pofałdowany, żłobiony i ząbkowaty. Powierzchnia lepka,o barwie od pomarańczowożółtej do pomarańczowej, u starszych okazów spłowiała, nawet do białawej[4].

Blaszki

Rzadkie i zbiegające na trzon, z krótkimi międzyblaszkami, początkowo białawe, potem żółtawe, w końcu jasnopomarańczowe[4].

Trzon

Wysokość 2–5 cm, grubość 1–1 mm, cienki, walcowaty. Powierzchnia pod lupą delikatnie cętkowana, u młodych okazów żółtawa, u starszych pomarańczowobrązowa[4].

Wysyp zarodników

Biały[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 3–4 × 1,5–2,5 µm,elipsoidalne, gładke, szkliste z 1- do 3-gutulami, w KOH nieamyloidalne. Cheilocystydy i pleurocystydy 25–40 × 5–7,5 µm, wrzecionowate ze zwężającymi się lub zaokrąglonymi wierzchołkami, cienkościenne, w KOH szkliste, gładkie. W skórce ciasno upakowane strzępki z licznymi pileocystydami 50–100 × 7,5–12,5 µm, wrzecionowatymi z szerokimi podstawami i stożkowatymi, lub główkowatymi wierzchołkami, cienkościennymi, gładkimi, w KOH szklistymi[5].

Gatunki podobne

Grzybówka szpilkowa (Mycena acicula), która ma żółtawy trzon, blaszki niezbiegające i występuje na gnijących resztkach roślinnych[4]. Podobna jest też pępowniczka dzwonkowata (Xeromphalina campanella), ale jej owocniki tworzą liczne skupiska na próchniejącym drewnie, ponadto nie ma zbiegających na trzon blaszek. Wilgotnica lejkowata (Hygrocybe cantharellus) jest większa i ma bardziej intensywna barwę[5].

Występowanie i siedlisko

Spinka pomarańczowa występuje na wszystkich kontynentach, podano jej stanowisko nawet na Antarktydzie. W Europie jest rozprzestrzeniona szeroko, od Morza Śródziemnego aż po Spitsbergen[6]. W Polsce jest bardzo pospolita[3].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach, zwłaszcza sosnowych, wśród traw i chrustu[3], na mokradłach, wrzosowiskach, mokrych łąkach, zazwyczaj w miejscach wilgotnych wśród mchów[4]. Jest związany z mchami, prawdopodobnie pasożytuje na nich[4], lub tworzy z nimi jakiś rodzaj mykoryzy[5]. W Polsce owocniki tworzy od maja do października[3]. Grzyb niejadalny[4].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-27] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-27] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. 1 2 3 4 Michael Kuo, Rickenella fibula [online], MushroomExpert [dostęp 2022-11-27].
  6. ↑ Występowanie spinki pomarańczowej na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-27].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.