Spichlerz Mariacki
w Braniewie
Symbol zabytku nr rej. 127/89 z dn. 5.07.1989 r.[1]
Ilustracja
Spichlerz Mariacki w Braniewie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowość

Braniewo

Adres

ul. Portowa 6

Ukończenie budowy

1831

Właściciel

Firma gastronomiczna Justyna Goerick-Ostrowska

Położenie na mapie Braniewa
Mapa konturowa Braniewa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Spichlerz Mariackiw Braniewie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Spichlerz Mariackiw Braniewie”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Spichlerz Mariackiw Braniewie”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Spichlerz Mariackiw Braniewie”
Ziemia54°22′59,628″N 19°49′20,197″E/54,383230 19,822277
Strona internetowa

Spichlerz Mariacki w Braniewie – zabytkowy spichlerz w Braniewie. Pochodzi z 1831 roku. 5 lipca 1989 roku został wpisany do rejestru zabytków pod pozycją 127/89[2].

Historia

Rzeka Pasłęka i niezachowany spichlerz „Pod Złotymi Lwami” (Löwenspeicher) należący do Johanna Oestreicha, za którym bezpośrednio położony jest spichlerz Mariacki
Towarzystwo Miłośników Braniewa, wykład w spichlerzu, 2018

Od średniowiecza Braniewo było miastem portowym. W połowie XIV wieku zostało włączone do słynnego związku miast portowych – Hanzy, przez to stanowiło dla całej Warmii okno na świat, pośrednicząc w warmińskim handlu zagranicznym; posiadało również prawo składu (w całych Prusach tylko sześć miast należało do tego związku). Port braniewski był jedynym hanzeatyckim portem Warmii. W Prusach Królewskich przyznawano mu czwarte miejsce, bezpośrednio po trzech tzw. wielkich miastach pruskich, tj. po Gdańsku, Toruniu i Elblągu. Głównym produktem eksportowym był len[3]. Prócz niego w spichlerzach braniewskich składowano i przygotowywano do załadunku na statki produkty rolne, wosk, skóry i miód. Do Braniewa przypływały w zamian zagraniczne wina, przyprawy, broń, miedź, stal, szkło, olej i papier[4]. Rozwój w XIX wieku kolei żelaznych kształtuje nowy układ szlaków komunikacyjnych. 19 października 1852 roku dociera do Braniewa pierwsza linia kolejowa, łącząca miasto z Malborkiem przez Elbląg. Przez Braniewo wytyczona została ważna magistrala kolejowa – Pruska Kolej Wschodnia, budowana przez państwo pruskie na podstawie ustawy sejmowej z 7 grudnia 1849 roku z Berlina do Królewca, a dalej aż do granicy prusko-rosyjskiej w Ejtkunach (obecnie Czemyszewskoje)[5].

Sam spichlerz Mariacki wybudowany został w Braniewie, zanim nowe środki transportu zawitały do miasta, w 1831 roku, jako ostatni w całym kompleksie spichlerzów magazynowych w nabrzeżu portowym miasta. Następnie, w II połowie XIX w., transport wodny zaczął ustępować kolei, port zaczął podupadać. W 1905 roku i po 1931 roku rozebrano trzy najstarsze spichrze z końca XVII wieku i pierwszej połowy wieku XVIII. Po II wojnie światowej, w 1954 roku, zlikwidowano trzy kolejne, tak że z dużego zespołu magazynów rozciągających się po obu stronach tej ulicy zachował się do dziś tylko najmłodszy ze spichlerzy – spichlerz Mariacki[6]. W 2008 roku budynek został zakupiony przez osobę prywatną. Po wykonaniu renowacji obiektu i zaadaptowaniu go do nowych potrzeb powstała tu restauracja „Spichlerz Mariacki”[7].

Od wielu lat w spichlerzu Mariackim organizowane są również cykliczne comiesięczne spotkania Towarzystwa Miłośników Braniewa.

Architektura

Obiekt bez cech stylowych. Ustawiony szczytowo, piętrowy z trójkondygnacynym poddaszem. Wzniesiony jest na planie wydłużonego prostokąta – do wysokości pierwszej kondygnacji jest murowany z cegły, piętro i szczyt wykonane są w konstrukcji szkieletowej wypełnionej cegłą. Na parterze znajdują się okna i wjazd o łuku odcinkowym, wyżej umieszczono prostokątne okna wietrznikowe. W przeszłości w ścianie szczytowej znajdowały się drzwi do poszczególnych komór i żuraw do wyciągania towarów. Drzwi wyciągu zamykane są okiennicami. Spichlerz nakryty jest dachem dwuspadowym z dachówki z charakterystycznymi lukarnami. Pomieszczenia wewnątrz przykryte zostały stropami belkowymi, wspartymi na dwu rzędach słupów[6].

5 lipca 1989 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków (nr 127/89)[2].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-11-18].
  2. 1 2 Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie
  3. ↑ Informacja Turystyczna w Braniewie - Dzieje miasta [online], www.it.braniewo.pl [dostęp 2019-01-21].
  4. ↑ Porty w Prusach do XVIII wieku [online], Encyklopedia Warmii i Mazur [dostęp 2019-01-21] (pol.).
  5. ↑ Andrzej Piątkowski Z historii linii kolejowej Wystruć-Kłajpeda Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 425-453, 2000
  6. 1 2 Spichlerz Mariacki w Braniewie – LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2019-01-21].
  7. ↑ Home [online], www.spichlerzmariacki.pl [dostęp 2019-01-21] (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.