Łopatnica żółtawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

łuszczeńcowce

Rodzina

hełmikowate

Rodzaj

łopatnica

Gatunek

łopatnica żółtawa

Nazwa systematyczna
Spathularia flavida Pers.
Neues Mag. Bot. 1: 116 (1794)

Łopatnica żółtawa (Spathularia flavida (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny Cudoniaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Spathularia, Cudoniaceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Ma około 30 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Clavaria spathulata Schmiedel 1797
  • Clavaria spatulata Dicks. 1785
  • Helvella clavata Schaeff. 1774
  • Helvella spatulata (Dicks.) Purton 1817
  • Mitrula crispata Fr. 1838
  • Mitrula spathulata Fr. 1849
  • Spathularia flava Pers. 1797
  • Spathularia rufa Schmidel 1776
  • Spathulea crispata (Fr.) Fr. 1849

Wyróżniono liczne odmiany tego gatunku, jednak według Index Fungorum wszystkie są tylko synonimami Spathularia flavida[2].

Nazwa polska według checklist A. Chmiel[3].

Morfologia

Owocnik

Ma wysokość zazwyczaj do 5 cm, maksymalnie do 8 cm i składa się z główki i trzonu[4]. Często trzon ukryty jest w ściółce, tak że wystaje z niej tylko główka[5].

Główka

Okrągława lub łopatkowata, spłaszczona i pofałdowana, o barwie żółtawej, zielonkawożółtawej lub oliwkowobrązowej. Ma wielkość 1–2,5 × 1–2 cm[4]. Jest wyraźnie oddzielona od trzonu, ponadto ma bardziej soczystą barwę, u starszych okazów jednak blaknącą[5].

Trzon

Białożółty, cytrynowy lub żółtawy o wysokości 1–4 cm i grubości 0,5–2 cm, dołem zgrubiały[4].

Miąższ

Miękki o przyjemnym zapachu i smaku[4].

Zarodniki

Bezbarwne, o rozmiarach 30–50(70) × 2–3 μm. Posiadają przegrody, mają nitkowaty kształt i górą są poszerzone[4].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie oraz Korei i Japonii[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7].

Rośnie w lasach i na ich obrzeżach, wśród mchów i traw, na opadłych igłach. W górach spotykany jest częściej niż na niżu[4].

Saprotrof. Jest grzybem jadalnym, jednak bez praktycznego znaczenia ze względu na niewielkie rozmiary i rzadkość występowania[4]. Ponadto ze względu na rzadkość występowania łopatnica żółtawa nie powinna być zbierana[5].

Gatunki podobne

  • mitróweczka błotna (Mitrula paludosa). Ma główkę pomarańczową o kształcie jajowatym lub językowatym, a trzon wąski i białawy. Występuje na torfowiskach oraz w miejscach mokrych i bagnistych[4].
  • łopatnica Neesa (Spathularia neesii). Ma główkę o barwie jasnokremowej, jasnoskórzastej do bladoochrowej[8].
  • małozorek tłuczkowaty (Microglossum rufum). Jest mniejszy, cały jednolicie ubarwiony i nie ma pofałdowanej główki.

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2016-08-31]. (ang.).
  2. 1 2 Species Fungorum. [dostęp 2016-08-31]. (ang.).
  3. ↑ Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  5. 1 2 3 Atlas grzybów. Łopatnica żółtawa [online], NaGrzyby.pl [dostęp 2016-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-25].
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-08-31].
  7. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.