Sopot
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Sopot

Lokalizacja

Centrum / Górny Sopot

Zarządca

PKP Polskie Linie Kolejowe, PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście

Data otwarcia

1870[1]

Poprzednie nazwy

Zoppot (1870-1945)
Sopoty (1945-1946)

Liczba pasażerów (2021)

5 500 000

Dane techniczne
Liczba peronów

2 (1 dla SKM)

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Trójmiasta
Mapa konturowa Trójmiasta, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Sopot”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Sopot”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Sopot”
Ziemia54°26′27″N 18°33′44″E/54,440833 18,562222
Sopot w sieci SKM

Sopot – główna stacja kolejowa w Sopocie, w województwie pomorskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego[2].

Charakterystyka

Na stacji znajdują się dwa perony: jeden dalekobieżny i jeden podmiejski.

Peron nr 2 przyjmuje pociągi dalekobieżne i regionalne obsługiwane przez PKP Intercity S.A. oraz Polregio S.A.; w sezonie letnim również Koleje Mazowieckie (do Warszawy Zachodniej i Ustki) oraz Arriva RP (do Bydgoszczy Głównej i Helu).

Peron nr 1 obsługuje pociągi podmiejskie SKM.

Ruch pasażerski

Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[3] 7 300 000 20 000 11
2018[4] 6 200 000 17 100 13
2019[3] 4 200 000 11 500 21
2020[3] 6 400 000 17 400 12
2021[3] 4 600 000 12 700 12
2022[5] 8 796 500 24 100 12

Historia

Dworzec w Sopocie – widok w kierunku Gdańska, ok. 1900
Stylowe toalety, jedyny ocalały fragment przedwojennego dworca. Zostały rozebrane latem 2013 r. W ich miejscu powstały podobne.
Stylowe toalety, jedyny ocalały fragment przedwojennego dworca. Zostały rozebrane latem 2013 r. W ich miejscu powstały podobne.

Stacja została zbudowana w latach 1868–1870[1]. Kolej dotarła do Sopotu od strony Gdańska (11,7 km) 1 lipca 1870. 1 września tegoż roku również z drugiej strony – ze Słupska (119,5 km).

Niezwłocznie na odcinku Gdańsk – Sopot położono drugi tor. Z tego okresu pochodziły pierwsze zabudowania dworca, których pozostałością są jedynie zachowane – pseudogotycki budynek d. bagażowni, pełniącej następnie funkcję ekspedycji kolejowej, oraz podpierające dach na peronie linii SKM żeliwne kolumny korynckie. Identyczne lub podobne dworce pobudowano w Gdańsku-Wrzeszczu (Langfuhr), Gdańsku Oliwie (Oliva), Gdyni Chyloni (Kielau), Redzie (Rheda), Wejherowie (Neustadt) i prawdopodobnie w Lęborku (Lauenburg).

W 1907 wybudowano pierwszy wiadukt w Sopocie na wysokości ul. Podjazd (Unterführung), w 1909 tunel pieszy w ciągu ul. Marynarzy (Kleine Unterführung), około 1912 peron dalekobieżny.

Wraz z rozwojem miasta szybko rósł ruch kolejowy na trasie Gdańsk-Sopot, do 1900 obsługiwany również przez wagony piętrowe. W 1909 Sopot posiadał bezpośrednie połączenia kolejowe z Berlinem, Bydgoszczą, Królewcem, Petersburgiem, Poznaniem, Szczecinem, Toruniem i Warszawą. W okresie międzywojennym (Wolnego Miasta Gdańska) w godzinach szczytu pociągi kursowały nawet co dziesięć minut. Przed wybuchem II wojny światowej kursowało między Sopotem a Gdańskiem na dobę czterdzieści kilka parowych pociągów podmiejskich oraz 10 dalekobieżnych.

Wymowne są też dane statystyczne. W 1884 stacja kolejowa Sopot odprawiła 134.709 pasażerów, zaś już w 1925 jedenastokrotnie więcej – 1.522.672; dla porównania na dworcu Gdańsk Gł. w tym samym roku sprzedano 3.445.006 biletów.

W 1912 rozpoczęto pierwsze prace przy budowie wydzielonej pary torów dla ruchu miejskiego z Gdańska Gł. w kierunku Sopotu. Prace przerwał wybuch I wojny światowej[6]. Kolejny projekt w tym zakresie, m.in. położenia drugiej pary torów, ale i budowy nowego dworca od strony Gdańska (na wysokości obecnego przystanku SKM Sopot Wyścigi?) powstał w 1925. Po II wojnie światowej, w 1950 podjęto decyzję o kontynuowaniu prac nad wydzieleniem ruchu podmiejskiego. W 1952 późniejsza SKM dotarła z Gdańska do Sopotu, rok później przedłużono ją do Gdyni (jeden tor), w 1954 położono drugi tor.

W 1942 dotychczasową dwutorową linię z Gdańska przedłużono z Sopotu do Gdyni.

W 1945 pierwszy budynek dworca uległ spaleniu. Wojska radzieckie zdobywały miasto od strony Gdyni i posuwały się do stacji wzdłuż torów kolejowych. W rejonie dworca napotkały opór, który zdecydowanie stłumiły[7]. Odbudowany w 1947 dworzec w części parterowej służył do wybudowania w 1970, lub według innych źródeł – w 1972 drugiego budynku dworca.

Nieistniejący drugi dworzec, 2011

We wrześniu 2010 zakończył się gruntowny remont i restauracja peronu podmiejskiego. Zamierzeniem było jak najwierniejsze odtworzenie jego pierwotnego wyglądu. Po przeprowadzeniu badań ustalono jak wyglądały kolumny podtrzymujące wiatę, a także udało się odnaleźć dobrze zachowany kawałek pierwszej, oryginalnej nawierzchni peronu[1].

25 czerwca 2011, w ramach projektu firmy Dulux Let’s Color, budynek dworca został pomalowany w barwną mozaikę[8].

Autorem projektu dworca jest Albina Skiba[9]. Od początku XXI wieku prowadzone były prace nad nową koncepcją zagospodarowania terenu dworca i jego okolic. Nowy budynek dworca z centrum handlowo-hotelowym i podziemnymi parkingami miał powstać do końca 2014[10][11]. Termin ten nie został dotrzymany – kolejnymi wyznaczonymi terminami zakończenia inwestycji stały się lipiec, a następnie 23 września 2015[12]. Ostatecznie dworcowa część tzw. Nowego Centrum Sopotu (o docelowej powierzchni wnętrz 23,5 tys. m kw.) została otwarta 18 grudnia 2015. Tego dnia oddano do użytku dwa z czterech planowanych budynków: „A” – o przeznaczeniu handlowo usługowym, oraz „B” z częścią dworcową. Nowy dworzec znajduje się na dwóch kondygnacjach i ma powierzchnię 500 m kw.[13] Koszt realizacji kompleksu sięgnął 100 mln zł[14].

Sąsiedztwo

Perony
dalekobieżny
podmiejski
Tunele
do peronu podmiejskiego
do obu peronów

Stacja Sopot sąsiaduje z popularnym deptakiem – ul. Monte Cassino, wiodącym do miejscowych atrakcji turystycznych – plaży, mola, latarni morskiej i Grand Hotelu. W kierunku przeciwnym znajduje się Opera Leśna. W pobliżu dworca na miejscu dawnego Hotelu Dworcowego wybudowano Hotel Rezydent.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 Peron SKM w Sopocie odzyskał XIX-wieczny urok.
  2. ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu. pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)]., l.p. 416.
  3. 1 2 3 4 Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
  4. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
  5. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  6. ↑ Nasza historia. skm.pkp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)].
  7. ↑ Sopot w ogniu. Marzec 1945 roku w kurorcie. historia.trojmiasto.pl, 17 marca 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
  8. ↑ Sopot: Dworzec PKP teraz bardziej kolorowy. sopot.naszemiasto.pl, 26 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 lipca 2011)].
  9. ↑ Krzysztof Skiba, Skiba. Ciągle na wolności. Autobiografia łobuza, s. 212.
  10. ↑ Zielone światło dla dworca w Sopocie. trojmiasto.pl, 13 grudnia 2008. [dostęp 2008-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
  11. ↑ Sopot znalazł inwestora, nowy dworzec w 2014 r.. trojmiasto.pl, 7 października 2011. [dostęp 2011-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].
  12. ↑ Ewa Karendys Budowa sopockiego dworca trwa i trwa. Nowy termin – wrzesień.
  13. ↑ Ewa Stawikowska Nowy dworzec w Sopocie już gotowy. A mieszkańcy na to: „Nie pasuje”.
  14. ↑ 'Sopocki dworzec z kłopotami. Podwykonawcy bez pieniędzy. trojmiasto.wyborcza.pl, 2017-01-07. [dostęp 2017-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)].

Bibliografia

  • Gach Zbigniew (opr.): Gawędy o dawnym Sopocie. Łodzią, powozem, autem..., [w:] POLSKA Dziennik Bałtycki, wyd. kościerskie z 6 lipca 2003
  • Krzyżowski Grzegorz: Krótka historia kolejnictwa w Sopocie: Był sobie dworzec, Riviera, nr 1/2 (65/66) luty 2012
  • Golik Mariusz: Trzecie życie Sopotu, [w:] Kurier Kolejowy nr 6/3253 z 24 marca 2013, s. 48–49
  • Krzyżyńska Olga: Kolejowy bilet do sukcesu, Kuryer Sopocki, nr 9 (169), wrzesień 2010.

Linki zewnętrzne

Sopot
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (11,661 km)
Gdańsk Oliwa
odległość: 3,581 km
odległość: 4,285 km
Linia 250 Gdańsk Główny – Rumia (11,680 km)
Sopot Wyścigi
odległość: 1,270 km
odległość: 1,875 km
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.