Solec-Zdrój

wieś
Łazienki w parku zdrojowym
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	buski
Gmina	Solec-Zdrój
Liczba ludności (2011)	865[1][2]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-131[3]
Tablice rejestracyjne	TBU
SIMC	0271035[4]
Położenie na mapie gminy Solec-Zdrój Solec-Zdrój
Położenie na mapie Polski Solec-Zdrój
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Solec-Zdrój
Położenie na mapie powiatu buskiego Solec-Zdrój
50°22′00″N 20°53′13″E/50,366667 20,886944[5]
Strona internetowa

Solec-Zdrój (do 1974 Solec^[6]) – wieś uzdrowiskowa w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Solec-Zdrój^[7][4]. Leży na łagodnym wzniesieniu na skraju Wyżyny Małopolskiej i Kotliny Sandomierskiej nad rzeką Rzoską, 17 km na południowy wschód od Buska-Zdroju.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Solec-Zdrój.

Części wsi

Historia Solca

Nazwa wsi pochodzi od słonych źródlisk występujących dawniej na pobliskich łąkach. Istnienie wsi potwierdzone jest już od I poł. XIV w. W poł. XV w. jej właścicielem był Jan Feliks Tarnowski, a do ówczesnej parafii soleckiej należało 6 wsi. Od 1508 r. Solec wraz z sąsiednim Zborowem przeszedł we władanie rodziny Zborowskich. Od XVIII w. zaczęto z miejscowych wód warzyć sól. W 1815 r. radca górniczy Królestwa Polskiego Becker w trakcie poszukiwania soli odkrył we wsi źródła wód mineralnych. Do kąpieli zaczęto ich używać od ok. 1820 r., po poznaniu właściwości leczniczych. W 1837 r. Karol Godeffroy założył w Solcu uzdrowisko. Wybudowano wówczas budynki leczniczo-kąpielowe i mieszkaniowe oraz przyłączono do Solca przyległe 100 ha lasu iglastego.

W 1974 roku zmieniono nazwę wsi z Solec na Solec-Zdrój^[6].

• 
  Urząd Gminy
• 
  Deptak
• 
  Gminne Centrum Kultury

Solec-Zdrój dziś

Dziś Solec-Zdrój jest niewielką miejscowością liczącą niespełna 900 mieszkańców. Jest również siedzibą gminy uzdrowiskowej. Na kuracjuszy czeka 400 miejsc. W uzdrowisku leczy się choroby narządu ruchu i reumatyczne, jak również choroby skóry i alergię. W pobliżu uzdrowiska w wyniku przeprowadzonych badań geologicznych natrafiono na solankę o zawartości siarkowodoru 8-krotnie większą niż dotychczas eksploatowane źródła. Jest to unikalne ujęcie wód mineralnych tego typu na świecie.

Solec-Zdrój jest punktem początkowym czerwonego szlaku turystycznego prowadzącego do Buska-Zdroju. Przez wieś przechodzi zielony szlak turystyczny z Wiślicy do Grochowisk.

• 
  Hotel Malinowy Zdrój
• 
  Baseny Mineralne
• 
  Hotel Malinowy Raj

Uzdrowisko

Uzdrowisko Solec-Zdrój to niewielkie, zaciszne i bardzo spokojne uzdrowisko, oddalone od ośrodków przemysłowych i otoczone licznymi lasami. Obiekty uzdrowiska zlokalizowane są w Parku Zdrojowym, do którego przylega kompleks lasu sosnowego i miejscowy zalew wodny. Najcenniejszym bogactwem naturalnym uzdrowiska i podstawą kuracji są pozyskiwane tutaj wody lecznicze. Solecka siarka jest najsilniejszą dostępną wodą leczniczą w Polsce i jedną z najlepszych w Europie. Taką renomę zawdzięcza nie tylko stężeniu jonów siarczkowych, wynoszącym 103 mg/litr, ale także wysokiej mineralizacji. Posiada ona wysoką wartość leczniczą, szczególnie w schorzeniach narządu ruchu, schorzeniach reumatycznych oraz ortopedyczno-urazowych.

Od 1837 roku skutecznie leczone są tu: reumatoidalne zapalenia stawów, zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa, gościec tkanek miękkich, zapalenia korzonków nerwowych, stany pourazowe, dyskopatie, nerwobóle, choroby skóry, choroby układu krążenia i układu oddechowego, nerwice, zatrucia metalami ciężkimi oraz osteoporoza.

• 
  Kawiarnia Szyb Solecki
• 
  Sanatorium Świt
• 
  Sanatorium Jasna

Zabytki

• Zespół uzdrowiska, XIX, XX w. wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: bez numeru z 30.07.2019)^[8]
  • łazienki 1922–26,
  • sanatorium „Świt” 1875,
  • pensjonat „Jasna” 1907,
  • stróżówka, obecnie pawilon parkowy 1907,
  • pawilon kąpieli mułowych 1932–34,
  • willa „Prus” 1903–08,
  • willa „Irena” 1911,
  • założenie parkowe XIX, XX w.
• Cmentarz parafialny z I połowy XIX w. wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.67 z 31.08.1992)^[8]

• 
  Tężnia w Parku Zdrojowym
• 
  Nagrobek Karola Godeffroy założyciela uzdrowiska
• 
  Willa Prus

Inne obiekty o charakterze historycznym:

• Nieistniejący kościół św. Mikołaja XIV–XV w,
• Nowy kościół św. Mikołaja z lat 1937–1939.
• W okolicach Solca-Zdroju, w stanowisku z II w. n.e. archeologowie znaleźli egipską figurkę uszebti. Wydobyto ją z popielicy, w której Słowianie chowali prochy zmarłych.

• 
  Kościół parafialny św. Mikołaja
• 
  Pomnik nagrobny na ścianie kościoła z drugiej połowy XVI w, prawdopodobnie Andrzeja Zborowskiego, właściciela Solca
• 
  Solec Zdrój, widok łazienek i źródła na litografii wykonanej przed 1836

Atrakcje turystyczne

• Stary park zdrojowy – występuje tu skupisko wartościowego drzewostanu z udziałem gatunków egzotycznych takich jak: sosna wejmutka, kłek kanadyjski, świerk balsamiczny, platana oraz piękne okazy starej lipy szerokolistnej, modrzewi i magnolii.
• Zalew – od strony zachodniej bezpośrednio do parku zdrojowego przylega nowo powstały zbiornik retencyjno-rekreacyjny.
• Las – bezpośrednio do parku zdrojowego przylega 120 ha kompleksu leśnego o drzewostanie mieszanym z przewagą lasu sosnowego.

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół rzymskokatolicki – parafia św. Mikołaja^[9]
• Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna – placówka misyjna w Solcu-Zdroju^[10]

Sport

W miejscowości działa klub piłki nożnej, GKS Strumyk Solec-Zdrój, założony w 2016 roku.

Zobacz też

• Nazwy miejscowości z członem Zdrój

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona