Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji
Ilustracja
Państwo

 Chorwacja

Lider

Peđa Grbin

Data założenia

3 stycznia 1990

Ideologia polityczna

socjaldemokracja

Członkostwo
międzynarodowe

Partia Europejskich Socjalistów

Barwy

czerwona

Strona internetowa
Ivica Račan – założyciel i wieloletni przywódca SDP

Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji (chorw. Socijaldemokratska partija Hrvatske, SDP) – chorwacka partia polityczna o profilu socjaldemokratycznym, wywodząca się z dawnej partii komunistycznej, działająca od 1989. Ugrupowanie należy do Partii Europejskich Socjalistów[1].

Historia

Początek SDP wiąże się z wystąpieniem w styczniu 1990 Ligi Chorwackich Komunistów (SKH) ze Związku Komunistów Jugosławii. Do nazwy ugrupowania dodano człon Partia na rzecz Demokratycznych Zmian (SDP), a już w listopadzie 1990 porzucono pierwszą część nazwy odwołującą się do komunizmu. W kwietniu 1993 partia przekształciła się w Socjaldemokratyczną Partię Chorwacji[2]. W kwietniu następnego roku wchłonęła marginalne ugrupowanie Socjaldemokratów Chorwacji, na czele którego stał Antun Vujić, a które powstało w 1990 także jako Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji.

Założycielem i wieloletnim liderem SDP był Ivica Račan. Ugrupowanie w latach 90. pozostawało średniej wielkości partią, stojąc w opozycji do Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej. Do wyborów w 2000 socjaldemokraci przystąpili w koalicji m.in. z Chorwacką Partią Socjalliberalną. Blok ten wygrał wybory, a Ivica Račan w styczniu 2000 utworzył wielopartyjny rząd. Na czele dwóch kolejnych gabinetów stał do grudnia 2003. Po kolejnych wyborach parlamentarnych SDP przeszła do opozycji.

W 2010 kandydat socjaldemokratów Ivo Josipović zwyciężył w wyborach prezydenckich. W tym samym roku ugrupowanie weszło w skład sojuszu wyborczego, nazwanego później Koalicją Kukuriku[3]. Koalicja ta zwyciężyła w wyborach w 2011 i utworzyła kierowany przez lidera socjaldemokratów rząd Zorana Milanovicia.

Przed wyborami parlamentarnymi w 2015 SDP współtworzyła nową koalicję wyborczą pod nazwą Chorwacja Rośnie, która zajęła drugie miejsce[4]. Po powołaniu w styczniu 2016 nowego rządu z Tihomira Oreškovicia socjaldemokraci znaleźli się w opozycji.

W 2020 ich były lider Zoran Milanović został wybrany na urząd prezydenta[5]. W 2021 doszło do rozłamu w partii; po wykluczeniu z ugrupowania kilku posłów kilkunastu innych deputowanych odeszło z frakcji parlamentarnej[6].

Wyniki wyborcze

Zoran Milanović – przywódca SDP w latach 2007–2016
Davor Bernardić – przywódca SDP w latach 2016–2020

Wyniki do Zgromadzenia Chorwackiego[7][8][9]:

  • 1990: 35,0% głosów i 20 mandatów
  • 1992: 5,5% głosów i 11 mandatów
  • 1995: 8,9% głosów i 10 mandatów
  • 2000: 40,8% głosów i 71 mandatów (koalicja, 43 mandaty dla SDP)
  • 2003: 22,6% głosów i 43 mandaty (koalicja, 34 mandaty dla SDP)
  • 2007: 30,8% głosów i 56 mandatów
  • 2011: 40,0% głosów i 80 mandatów (koalicja, 61 mandatów dla SDP)
  • 2015: 33,2% głosów i 56 mandatów (koalicja, 42 mandaty dla SDP)
  • 2016: 33,5% głosów i 54 mandaty (koalicja, 38 mandatów dla SDP)
  • 2020: 24,9% głosów i 41 mandatów (koalicja, 32 mandaty dla SDP)[10][11]
  • 2024: 25,4% głosów i 42 mandaty (koalicja, 37 mandatów dla SDP)[12]

W pierwszych w historii Chorwacji wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2013 koalicja skupiona wokół socjaldemokratów z wynikiem 32,1% głosów wywalczyła 5 mandatów (o 1 mniej niż opozycyjna centroprawica)[13]. Rok później centrolewicowa koalicja otrzymała 29,9% głosów i 4 miejsca w PE VIII kadencji[14]. W 2019 partia wystawiła samodzielną listę, poparło ją 18,7% głosujących (4 mandaty, w tym 1 zawieszony do czasu brexitu)[15].

Przewodniczący

Przypisy

  1. ↑ Members. pes.eu. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  2. 1 2 Leaders of Croatia. terra.es. [dostęp 2011-07-03]. (ang.).
  3. ↑ O koaliciji. kukuriku.org. [dostęp 2011-10-08]. (chorw.).
  4. ↑ Ivica Kristović: Donosimo pregled svih kandidata koji su izborili mjesto u Saboru. vecernji.hr, 9 listopada 2015. [dostęp 2015-11-09]. (chorw.).
  5. ↑ Zoran Milanović novi je hrvatski predsjednik, osvojio 100.000 glasova više. dnevnik.hr, 5 stycznia 2020. [dostęp 2020-01-05]. (chorw.).
  6. ↑ Izbačeni SDP-ovci osnovali Klub socijaldemokrata, javio se Grbin. novilist.hr, 8 października 2021. [dostęp 2022-08-26]. (chorw.).
  7. ↑ Parties and Elections in Europe: Croatia. parties-and-elections.eu. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  8. ↑ Izbori za zastupnike u Hrvatski sabor 2011.. izbori.hr. [dostęp 2011-12-06]. (chorw.).
  9. ↑ DIP OBJAVIO KONAČNE REZULTATE. HDZ je pobjednik izbora s osvojenim 61 mandatom. index.hr, 12 września 2016. [dostęp 2016-09-15]. (chorw.).
  10. ↑ Rezultati izbora zastupnika u Hrvatski sabor provedenih 4. srpnja i 5. srpnja 2020.. izbori.hr, 6 lipca 2020. [dostęp 2020-07-06]. (chorw.).
  11. ↑ Zdravka Grund: SDP-ov potop još je veći. Od 41 mandata koje je osvojio Restart, 9 ide koalicijskim partnerima. telegram.hr, 6 lipca 2020. [dostęp 2020-07-06]. (chorw.).
  12. ↑ Vanja Moskaljov: Za njih ste glasali: Ovo su imena svih izabranih zastupnika za Hrvatski sabor. tportal.hr, 18 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-22]. (chorw.).
  13. ↑ Potpuni rezultati za izbor članova u Europski parlament iz Republike Hrvatske. izbori.hr, 15 kwietnia 2013. [dostęp 2013-04-15]. (chorw.).
  14. ↑ Potpuni rezultati izbora članova u Europski parlament iz Republike Hrvatske. izbori.hr, 26 maja 2014. [dostęp 2014-05-26]. (chorw.).
  15. ↑ Vlatka Polšak Palatinuš: HDZ-u i SDP-u po četiri mandata! U Bruxelles idu još Kolakušić, Tomašić, Živi zid i Amsterdamska. tportal.hr, 28 maja 2019. [dostęp 2019-05-30]. (chorw.).
  16. ↑ Konačni rezultati izbora za predsjednika SDP-a. sdp.hr, 28 listopada 2016. [dostęp 2016-11-29]. (chorw.).
  17. ↑ SDP leader Davor Bernardic steps down after election loss. croatiaweek.com, 6 lipca 2020. [dostęp 2020-07-07]. (ang.).
  18. ↑ Pedja Grbin Elected SDP Leader. total-croatia-news.com, 3 października 2020. [dostęp 2024-02-13]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.