Skarboszewo
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

słupecki

Gmina

Strzałkowo

Wysokość

90-95 m n.p.m.

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-420[1]

Tablice rejestracyjne

PSL

SIMC

0296584

Położenie na mapie gminy Strzałkowo
Mapa konturowa gminy Strzałkowo, na dole znajduje się punkt z opisem „Skarboszewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skarboszewo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Skarboszewo”
Położenie na mapie powiatu słupeckiego
Mapa konturowa powiatu słupeckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Skarboszewo”
Ziemia52°16′36″N 17°48′15″E/52,276667 17,804167[2]

Skarboszewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Strzałkowo. Skarboszewo znajduje się w obrębie Równiny Wrzesińskiej, na zachód od Słupcy.

Nazwa wsi, według księdza Stanisława Kozierowskiego, pochodzi od imienia Skarbosz bądź Skarbisz.

We wsi funkcjonuje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[3].

Historia

Pierwsza wzmianka o Skarboszewie pochodzi z 1188 roku. Właścicielem wsi był wówczas Paweł, syn Przedpełka, który podarował wieś opactwu Cystersów w Lądzie. Nadania to zostało zatwierdzone przez Mieszka III Starego dnia 30 kwietnia 1188 roku. W końcu XIII wieku opactwo cystersów w Lądzie dokonało zamiany z biskupami poznańskimi Skarboszewa na pobliski Ratyń. Sprawa tej zamiany, rozpoczęta w 1281 roku przez biskupa poznańskiego Jana Wyszkowica, sfinalizowana została ostatecznie, po przewlekłych sporach, w 1298 roku przez biskupa Andrzeja Zarembę. Wieś duchowna, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie pyzdrskim województwa kaliskiego[4]. W rękach biskupów poznańskich pozostało do 1796 roku, kiedy to władze pruskie dokonały konfiskaty majątków kościelnych. W 1825 roku Skarboszewo zakupiła rodzina Łukomskich z pobliskiego Paruszewa. Około 1850 roku wieś zakupiła rodzina Leonardi, która posiadała wieś do 1907 roku, kiedy to została kupiona przez Bernarda Koszarka, który posiadał ją aż do II wojny światowej. W wyniku II rozbioru Polski w 1793 roku rozpoczęło się na tych terenach panowanie pruskie. W latach 1807-1815 Skarboszewo wchodziło w skład Księstwa Warszawskiego. W wyniku decyzji podjętych na kongresie wiedeńskim w 1815 roku, obok wsi przechodziła granica pomiędzy Królestwem Kongresowym wchodzącym w skład Imperium Rosyjskiego a Królestwem Prus (początkowo częściowo autonomiczne pruskie Wielkie Księstwo Poznańskie) wchodzącym w skład Cesarstwa Niemieckiego. W czasie powszechnego strajku szkolnego w zaborze pruskim w latach 1906-1907, przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim protestowało 35 dzieci z tutejszej szkoły. Ponad stuletnie panowanie pruskie zakończył wybuch powstania wielkopolskiego. We wrześniu 1939 roku wojska hitlerowskie zajęły wieś i zmieniły jej nazwę na Karben. 22 stycznia 1945 roku do wsi wkroczyli żołnierze 1 armii pancernej gen. M. Katukowa. Tym samym zakończył się w Skarboszewie okres okupacji niemieckiej.

W Skarboszewie urodził się Edward Haupt[5].

Zabytki

Dwór w Skarboszewie
Kościół pw. Świętej Trójcy
  • kościół parafialny pw. Świętej Trójcy - wpisany do krajowego rejestru zabytków pod nr rej.: 94/Wlkp/A z 11.07.2002 r. Kościół został wzniesiony w latach 1904-1906 przez ówczesnego proboszcza - księdza Wojciech Andersza, według projektu Juliana Łukomskiego, w stylu neoromańskim. Obok kościoła znajdują się groby proboszczów z XIX i XX wieku.
  • cmentarz kościelny - wpisany do krajowego rejestru zabytków pod nr rej.: 94/Wlkp/A z 11.07.2002 r.
  • plebania - wpisana do krajowego rejestru zabytków pod nr rej.: 95/Wlkp/A z 11.07.2002 r. Budynek pochodzi z 2 połowy XIX wieku.
  • dwór wzniesiony w 1913 roku przez Bernarda Koszarka. Świadczą o tym inicjały i data na szczycie budynku.

Bibliografia

  • Callier Edmund, Powiat pyzdrski w XVI stuleciu. Szkic geograficzno-historyczny, Poznań 1888.
  • Kozierowski Stanisław, Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidyecezyi gnieźnieńskiej, Poznań 1914.
  • Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa; Annuaire de la Pologne (y Compris la V. L. de Dantzig), Warszawa 1928.
  • Maluśkiewicz Piotr, Województwo konińskie, Warszawa-Poznań 1983.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Sulimierskiego Filipa, Chlebowskiego Bronisława, Walewskiego Władysława, t. X, Warszawa 1889.
  • Strzałko Maria, Pałace i dwory w dawnym województwie kaliskim, t.1, Warszawa 1994.
  • Teki Dworzaczka - Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX wieku.
  • Września, jej ziemia i mieszkańcy,pod red. Turwida Mariana, Września 1932.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1170 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123380
  3. ↑ OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W SKARBOSZEWIE | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2023-09-04].
  4. ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.
  5. ↑ Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 270, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.