Skala niewydolności narządów związanej z sepsą (SOFA) (ang. sequential organ failure assessment score) – skala oceny niewydolności wielonarządowej u pacjentów z sepsą przebywających na oddziale intensywnej terapii.
W 1994 roku został powołany przez Europejskie Towarzystwo Intensywnej Terapii (ang. European Society of Intensive Care Medicine) zespół, którego zadaniem było opracowane skali pozwalającej na ocenę stanu chorych z sepsą przyjmowanych na oddział intensywnej terapii oraz późniejszą codzienną ocenę ich stanu[1]. Jako podstawę przyjęto ocenę układu oddechowego, krzepnięcia krwi, wątroby, układu krążenia, układu nerwowego oraz nerek[1]. Pomimo iż skala SOFA nie jest przeznaczona do oceny rokowania, stwierdzono, że wzrost liczby punktów SOFA o 2 lub więcej punktów związany jest ze wzrostem śmiertelności chorych o ponad 10%[2].
SOFA
| Liczba punktów | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 |
|---|---|---|---|---|---|
| Wskaźnik oksygenacji | |||||
| podczas mechanicznego wspomagania wentylacji | |||||
| mm Hg kPa | ≥400 ≥53,3 | <400 <53,3 | <300 <40,0 | <200 <26,7 | <100 <13,3 |
| Liczba płytek krwi | |||||
| G/l | ≥150 | <150 | <100 | <50 | <20 |
| Stężenie bilirubiny w surowicy | |||||
| mg/dl μmol/l | <1,2 <20 | 1,2–1,9 20–32 | 2,0–5,9 33-101 | 6,0–11,9 102-204 | >12 204 |
| Średnie ciśnienie tętnicze oraz stosowanie leków wazopresyjnych | |||||
| średnie ciśnienie tętnicze w mmHg | ≥70 | <70 | |||
| leki wazopresyjne μg/kg/min przez 1h | dobutamina dopamina <5 | noradrenalina ≤0,1 adrenalina ≤0,1 dopamina 5,1–15 | noradrenalina >0,1 adrenalina >0,1 dopamina >15 | ||
| Ocena stanu świadomości w skali Glasgow | |||||
| liczba punktów | 15 | 13-14 | 10-12 | 6-9 | <6 |
| Stężenie kreatyniny w surowicy i/lub wielkość diurezy | |||||
| mg/dl μmol/l | <1,2 <110 | 1,2–1,9 110–170 | 2,0–3,4 171-299 | 3,5–4,9 300-440 | >5 >440 |
| diureza ml/dobę |
<500 | <200 | |||
Uproszczona skala SOFA (qSOFA)
Czynniki ryzyka sepsy u pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzonym zakażeniem, przebywających w szpitalu poza oddziałem intensywnej terapii:
- skurczowe ciśnienie tętnicze <100 mm Hg
- przyspieszenie oddechu >22/min
- zmieniony stan świadomości (oceniony klinicznie lub według skali Glasgow <15)
Stwierdzenie dwóch lub trzech wymienionych powyżej zmiennych klinicznych oznacza ryzyko wystąpienia sepsy[4][5].
Przypisy
- 1 2 JL. Vincent, R. Moreno, J. Takala, S. Willatts i inni. The SOFA (Sepsis-related Organ Failure Assessment) score to describe organ dysfunction/failure. On behalf of the Working Group on Sepsis-Related Problems of the European Society of Intensive Care Medicine.. „Intensive Care Med”. 22 (7), s. 707-10, 1996. PMID: 8844239.
- ↑ M. Singer, CS. Deutschman, CW. Seymour, M. Shankar-Hari i inni. The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3).. „JAMA”. 315 (8), s. 801-10, Feb 2016. DOI: 10.1001/jama.2016.0287. PMID: 26903338.
- ↑ Skala niewydolności narządów związanej z sepsą (SOFA). Medycyna Praktyczna. [dostęp 2018-06-29].
- 1 2 Andrzej Kübler: Sepsa – nowa uzgodniona definicja 2016. Medycyna Praktyczna, 2017. s. 2. [dostęp 2018-06-29].
- ↑
R. Plevin, R. Callcut. Update in sepsis guidelines: what is really new?. „Trauma Surg Acute Care Open”. 2 (1), s. e000088, 2017. DOI: 10.1136/tsaco-2017-000088. PMID: 29766091.
Linki zewnętrzne
- Kalkulator skali SOFA. Medycyna Praktyczna. [dostęp 2018-06-29].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.