wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
228[1] |
Strefa numeracyjna |
89 |
Kod pocztowy |
11-420[2] |
Tablice rejestracyjne |
NKE |
SIMC |
0488562 |
Położenie na mapie gminy Srokowo | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego | |
54°08′23″N 21°30′14″E/54,139722 21,503889[3] |
Siniec (niem. Blaustein) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.
Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 650.
Nazwy wsi
Nazwa wsi wiąże się z głazem narzutowym, który leżał na granicy między wsią a folwarkiem i służył jako miejsce straceń, przypuszczalnie jeszcze w czasach pogańskich Prusów. Pierwotnie wieś nazywała się Plawenstein od nazwiska Heinricha von Plauen, który był prokuratorem Barcian. Później wieś nazywała się Blaustein. Wieś w 1945 nazywała się Kamienna, a od 1946 nosi nazwę Siniec.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0488579 | Dolny Siniec | część wsi |
0488585 | Różanka-Leśniczówka | część wsi (do 2023 r.) |
0488591 | Rypławki | część wsi |
0488600 | Siniec-Cegielnia | część wsi |
0488616 | Sińczyk-Leśniczówka | część wsi (do 2023 r.) |
Historia do XVIII w.
Pierwotnie wieś istniała jako folwark prokuratorów krzyżackich z Barcian. Wieś lokowana była na prawie magdeburskim pod koniec XIV w. na 50 włókach. Osadnicy płacili czynsz w wysokości pół grzywny i dwóch kur z każdej włóki. W 1656 wieś spalili Tatarzy posiłkujący wojska hetmana Gosiewskiego. Właścicielem wsi w tym czasie był pułkownik von Klingsporn. Właścicielem Sińca od 1764 był Theodor von Hatten.
Kościół
W Sińcu był kościół. Publikacje podają, że powstał on w czasach krzyżackich, ale nie ma go w wykazach parafii i kościołów filialnych ujętych w ramach archiprezbiteratów warmińskich. Po reformacji w latach 1662-1739 nabożeństwa odprawiano tu w języku polskim. Kościół został rozebrany w 1765. Dzwony z kościoła w Sińcu przekazano do Czernik. Siniec przez dłuższy czas należał do parafii w Czernikach. Kościół w Sińcu znajdował się na początku wsi, na lewo od drogi z Nowej Różanki do Srokowa.
Siniec od XIX w.
We wsi znajduje się dwór z przełomu XIX i XX w. W latach 20. XX w. w Sińcu był majątek ziemski o powierzchni 1100 ha. Jego właścicielem był Edwin Langenstrassen. W tym czasie funkcjonowała tam cegielnia, do której dochodziła kolej wąskotorowa. W Sińcu powstała też kopalnia odkrywkowa torfu ze złóż położonych na wschód od wsi. Dzięki zmechanizowaniu prac produkcja dzienna brykietów wynosiła 100 tys. sztuk. Brykiety wykorzystywano jako paliwo w miejscowej cegielni, a część produkcji była sprzedawana. Brykiety z torfu wywożono kolejką wąskotorową do stacji kolejowej w Radziejach.
Po II wojnie światowej w budynku cegielni miejscowe Kółko Rolnicze prowadziło tucz trzody chlewnej – w 1974 było tu 1000 tuczników.
Siniec w 1945 przez krótki okres był siedzibą gminy. W Sińcu od 1945 funkcjonowała szkoła podstawowa, później również jako ośmioklasowa. Po jej likwidacji dzieci z Sińca dowożone są do szkoły w Solance.
W Sińcu w 1817 było 211 mieszkańców, w 1939 – 462 i w 1970 – 387.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wieś Siniec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-10-28] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1152 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122766
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
Bibliografia
- Zofia Licharewa, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1962.
- Kętrzyn, Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978
- Max Toeppen, Historia Mazur, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn, 1995, ISBN 83-900380-3-X
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6
- Mariusz Wyczółkowski,Siniec - 100 tysięcy cegieł dziennie, "Piramida" Nr 9/10, Kętrzyn, 1997. ISSN 1427-7409.