Silentiarius, z greckiego silentiarios (gr.: σιλεντιάριος) – łaciński tytuł nadawany urzędnikom dworu cesarskiego w Bizancjum, odpowiedzialnym za porządek i spokój (łac. silentium) w Wielkim Pałacu w Konstantynopolu. W środkowym okresie historii Bizancjum (stulecia VIII-XI) został przekształcony w honorowy tytuł dworski.

Tytuł jest po raz pierwszy poświadczony w akcie cesarskim datowanym na 326 lub 328 rok^[1] . Nadzór nad scholą silentiarii sprawował praepositus sacri cubiculi, który z kolei podlegał magistrowi officiorum^[2]. Zadaniem silentiariusa było zachowanie porządku podczas audiencji cesarskich i zwoływanie zebrań rady cesarskiej, zwanej consistorium (sam akt zwołania był nazywany: silentium nuntiare). Czterech silentiarii było wyznaczonych do służby cesarzowej. Silentiarii byli wybierani spośród klasy senatorskiej i zwalniani ze zwykłych obowiązków swojej klasy^[3].

Ceremonię nadania urzędu przez cesarza opisał Piotr Patrycjusz^[4]. Po VI wieku urząd silentiariusa przekształcił się czysto ceremonialny^[1] . Na listach tytułów z IX i X wieku pojawia się jako drugorzędny tytuł dworski przyznawany "brodatym mężczyznom" (tj. nie-eunuchom). Ostatnie poświadczone wystąpienie tego tytułu zanotowano za panowania Nicefora II Fokasa (963-969), jak większość tytułów ze środkowego okresu historii Bizancjum, zanikł on w XI-XII wieku^[1] .

Przypisy

Bibliografia

• John BagnellJ.B. Bury John BagnellJ.B., The Imperial Administrative System of the Ninth Century - With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos, Oxford University Publishing, 1911 .
• AlexanderA. Kazhdan AlexanderA., Silentiarios, [w:] AlexanderA. Kazhdan (red.), Oxford Dictionary of Byzantium, New York – Oxford: Oxford University Press, 1991, s. 1896, ISBN 978-0-19-504652-6 .