Sifaka biała
Propithecus verreauxi
A. Grandidier, 1867[1]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

lemurowe

Rodzina

indrisowate

Rodzaj

sifaka

Gatunek

sifaka biała

Synonimy
  • Propithecus majori W. Rothschild, 1894[2]
  • Propithecus verreauxioïdes Lamberton, 1936[3]
  • Propithecus verreauxoides[uwaga 1] Godfrey, Jungers, Simons, Chatrath & Rakotosamimanana, 1999[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Sifaka biała[6] (Propithecus verreauxi) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny indrisowatych (Indridae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1867 roku francuski przyrodnik Alfred Grandidier, nadając mu nazwę Propithecus verreauxi[1]. Miejsce typowe to Tsifanihy (na północ od Cape Sainte Marie), Madagaskar[1][7][8]. Holotyp to zamontowana skóra z czaszką w środku samca (sygnatura MNHN-ZM-MO-1867-580) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu; okaz zebrany przez autora opisu w 1867 roku[9].

Charakterystyczny wariant kolorystyczny został opisany w 1894 roku jako gatunek i nazwany majori, ale większość ekspertów uważa go obecnie za melanistyczną formę P. verreauxi[10].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[10].

Etymologia

  • Propithecus: gr. προ pro „blisko, przed”; πιθηκος pithēkos „małpa”[11].
  • verreauxi: Jules Pierre Verreaux (1807–1873), francuski ornitolog i botanik[12].

Zasięg występowania

Sifaka biała występuje w południowo-zachodnim i południowym Madagaskarze, na zachodzie do rzeki Tsiribihina, na południowym wschodzie w pobliżu (na północ od) Tôlanaro w Nahampoana Reserve, ale prawdopodobnie został tam introdukowany; zamieszkuje również południowo-wschodnie granice w przejściowych i kolczastych płatach lasów Mangatsiaka Parcel w Parku Narodowym Andohahela[10].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 40–48 cm, długość ogona 50–60 cm; masa ciała 2,9 kg[13][14].

Tryb życia

Spotykana od brzegu morza do wysokości 1300 m n.p.m., w lasach deszczowych, najczęściej wśród wysokich drzew. Sifaka biała posila się rano owocami, pędami drzew oraz owadami. Tworzy grupy 6–10 osobników. Obejmują one 1 lub 2 rodziny.

Rozmnażanie

Ciąża trwa 130–160 dni. Samica rodzi na ogół jedno młode na przełomie lipca i sierpnia. Karmi je przez 6 miesięcy. Młode usamodzielnia się w siódmym miesiącu życia.

Status zagrożenia i ochrona

W literaturze brak danych o naturalnych wrogach sifaki białej, potencjalnym zagrożeniem może być fossa madagaskarska. Gatunek jest krytycznie zagrożony wyginięciem (CR – ang. critically endangered)[5] z powodu działalności człowieka (utrata siedlisk spowodowana rozwojem rolnictwa i wycinką lasów oraz zanieczyszczenie środowiska).

Gatunek jest ujęty w I załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[15].

Uwagi

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Propithecus verreauxioides Lamberton, 1936.

Przypisy

  1. 1 2 3 A. Grandidier. Mammifères et Oiseaux nouveaux découverts à Madagascar et décrits. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2e série. 19, s. 84, 1867. (fr.).
  2. ↑ L.W. Rothschild. Propithecus majori sp. nov.. „Novitates zoologicae”. 1, s. 666, 1894. (ang.).
  3. ↑ Ch. Lamberton. Nouveaux lémuriens fossiles du groupe des Propithèques et de l’intérét de leur découverte. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e série. 8, s. 370, 1936. (fr.).
  4. ↑ L.R. Godfrey, W.L. Jungers, E.L. Simons, P.S. Chatrath & B. Rakotosamimanana: Past and present distributions of lemurs in Madagascar. W: B. Rakotosamimanana, H. Rasamimanana, J.U. Ganzhorn & S.M. Goodman (redaktorzy): New Directions in Lemur Studies. New York: Springer New York, 1999, s. 33. ISBN 978-0-306-46187-3. (ang.).
  5. 1 2 E.E. Louis, T.M. Sefczek, C.A. Bailey, B. Raharivololona, R. Lewis & E.J. Rakotomalala 2020, Propithecus verreauxi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-07-27] (ang.).
  6. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 33. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Propithecus verreauxi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-27].
  8. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Propithecus verreauxi A. Grandidier, 1867. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-07]. (ang.).
  9. ↑ MNHN-ZM-MO-1867-580, [w:] Mammals (ZM) [online], Muséum National d’Histoire Naturelle [dostęp 2023-09-07] (fr. • ang.).
  10. 1 2 3 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 156–158. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 574, 1904. (ang.).
  12. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 129. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  13. ↑ R.A. Mittermeier, Ch. Schwitzer, E.E. Louis Jr. & M.C. Richardson: Family Indriidae (Woolly Lemurs, Sifakas and Indri). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 169. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
  14. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 100. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  15. ↑ Propithecus verreauxi, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2023-11-23] (ang.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.