Siergiej Słonimski
Сергей Михайлович Слонимский
ilustracja
Imię i nazwisko

Siergiej Michajłowicz Słonimski

Data i miejsce urodzenia

12 sierpnia 1932
Leningrad

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

9 lutego 2020
Petersburg

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Odznaczenia
Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej w dziedzinie literatury i sztuki
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy Order Honoru Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Strona internetowa

Siergiej Michajłowicz Słonimski (ros. Сергей Михайлович Слонимский, ur. 12 sierpnia 1932 w Leningradzie[1], zm. 9 lutego 2020 w Petersburgu[2][3]) – rosyjski kompozytor, pianista i pedagog; syn pisarza Michaiła Słonimskiego i bratanek kompozytora amerykańskiego Nicolasa Slonimskiego, daleki krewny Antoniego Słonimskiego[1][4].

Życiorys

Mając 11 lat zaczął pobierać prywatne lekcje kompozycji u Wissariona Szebalina[4]. W latach 1945–1950 uczęszczał w Moskwie do szkoły muzycznej dla wybitnie uzdolnionych dzieci[1][4], gdzie uczył się gry fortepianowej u Samariego Sawszinskiego oraz kompozycji u Borisa Arapowa i Siergieja Wolfienzona[4].

W latach 1950–1958 studiował w Konserwatorium Leningradzkim pianistykę u Władimira Nilsena i kompozycję pod kierunkiem Oresta Jewłakowa[1][4]. W 1958 ukończył podyplomowe studium w zakresie teorii muzyki[4]. Od 1959 wykładał przedmioty teoretyczne, a od 1967 kompozycję w Konserwatorium w Leningradzie[1][4]. W 1963 otrzymał tytuł kandydata sztuki za dysertację na temat symfonii Siergieja Prokofjewa[1].

Uczestniczył w badaniach nad rosyjską muzyką ludową. W okresie obowiązywania socrealizmu był celem ataków oficjalnej krytyki muzycznej. Od roku 1993 był członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk. Prezes honorowy Stowarzyszenia Polskiej Kultury Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Petersburgu[1].

Twórczość

Z końcem lat 50., w okresie politycznej odwilży, zaczął stosować technikę 12-tonową, a od początku lat 60. także aleatoryzm, środki sonorystyczne i niekonwencjonalną notację graficzną. Jego kompozytorskim idiomem stał się polistylizm, charakterystyczny dla szkoły rosyjskiej kompozycji II połowy XX wieku[1].

Ważne miejsce w twórczości Słonimskiego zajęły symfonie. Realizuje on w nich różne rodzaje muzycznej dramaturgii: liryczno-epicką, sielankową, czy narratywną – jak w IV Symfonii (1982), dedykowanej ojcu. W późniejszych symfoniach wykazuje tendencję do postmahlerowskich masywnych cykli – np. tragiczna IX Symfonia (1987) odnosząca się do katastrof, które spadły na ludzkość w XX wieku. Ten sam temat poruszają mitologiczne obrazy w symfonicznym fresku Apollon i Marsij (1991). Zautomatyzowana X Symfonia „Krugi ada”, inspirowana Boską komedią Dantego, dzieli się na dziewięć części odpowiadających dziewięciu tytułowym kręgom piekieł. Złożoną symbolikę numeryczną poematu Dantego kompozytor przekształca w serialne frazy muzyczne. Przywiązuje też dużą wagę do postsonorystycznej kolorystyki orkiestrowej oraz różnych sposobów wydobywania dźwięku na instrumentach dętych[1][4].

Skomponował utwory orkiestrowe (w tym 34 symfonie) i z towarzyszeniem orkiestry, utwory kameralne, na instrumenty solowe oraz utwory wokalne – kantaty, pieśni na chór a cappella i na głos z towarzyszeniem fortepianu, a także utwory sceniczne, w tym 3 balety: Ikar (1970), Princessa Pirlipat (2001), Wołszebnyj oriech (2004) i 8 oper: Wirinieja (1967), Mastier i Margarita (Mistrz i Małgorzata) (1972), Maria Stiuarda (Maria Stuart) (1980), Hamlet (1991), Car Iksion (1995), Iwan Groznyj (1995), Karol Lir (Król Lear) (2000), Antygona (2008). Pisał też muzykę do filmów i sztuk teatralnych[1].

Cztery kompozycje Słonimskiego były wykonywane podczas festiwalu Warszawska Jesień[uwaga 1]:

  • Polskije strofy, na mezzosopran i flet, słowa: Antoni Słonimski (1963); wyk. polskie w 1966
  • Koncert buffo, na orkiestrę kameralną (1966); wyk. polskie w 1969
  • Antyfony, na kwartet smyczkowy (1968); wyk. polskie w 1977
  • Nowogrodskaja plaska, na klarnet, puzon, wiolonczelę, fortepian i perkusję z taśmą (1980); wyk. polskie w 1980 (prawyk.) i 1985

Odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ na podstawie Encyklopedii muzycznej PWM, t. 10, wydanie z 2007[uwaga 2]
  2. Janicka-Słysz 2007 ↓.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Janicka-Słysz 2007 ↓.
  2. ↑ Anna Wróbel: Zmarł kompozytor Siergiej Słonimski. [w:] Interia Fakty [on-line]. 2020-02-09. [dostęp 2020-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-09)]. (pol.).
  3. ↑ Умер композитор Сергей Слонимский. [w:] Коммерсантъ [on-line]. 2020-02-09. [dostęp 2020-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-09)]. (ros.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Larisa Georgievna Danko: Slonimsky, Sergey Mikhaylovich. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-09)]. via Oxford University Press. (ang.).
  5. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 10.06.2002 г. № 572. kremlin.ru. [dostęp 2020-02-11]. (ros.).
  6. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 04.06.2008 г. № 893. kremlin.ru. [dostęp 2020-02-09]. (ros.).
  7. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-02-09]. (pol.).
  8. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 12.06.2017 № 266 "О награждении государственными наградами Российской Федерации". pravo.gov.ru. [dostęp 2020-02-09]. (ros.).

Bibliografia

  • Małgorzata Janicka-Słysz: Słonimski Siergiej. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 10: Sm–Ś część biograficzna. Kraków: PWM, 2007. ISBN 978-83-224-0866-7. (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.