Siarczan niklu(II)
bezwodny sześciowodny
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NiSO4

Masa molowa

154,76 g/mol

Wygląd

bezwodny: żółty lub żółtozielony[1][2]
sześciowodny: niebieski (α) lub szmaragdowozielony (β)[1][2]
siedmiowodny: zielony[1][2]

Minerały

morenozyt

Identyfikacja
Numer CAS

7786-81-4 (bezwodny)
14168-76-4 (jednowodny)
10101-97-0 (sześciowodny)
10101-98-1 (siedmiowodny)

PubChem

24586

DrugBank

DB14180

Podobne związki
Inne kationy

CoSO4, CuSO4

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Siarczan niklu(II), NiSO4 – nieorganiczny związek chemiczny, sól niklowa kwasu siarkowego. Jego forma siedmiowodna występuje naturalnie jako minerał morenozyt.

Właściwości

Bezwodny siarczan niklu występuje jako żółte regularne kryształy łatwo rozpuszczalne w wodzie. Heksahydrat występuje w dwóch formach – niebieskiej tetragonalnej α, która powyżej 53,3 °C przechodzi w zieloną jednoskośną formę β izomorficzną z sześciowodnym siarczanem magnezu. Współczynnik załamania wynosi 1,511. Heptahydrat tworzy zielone romboedryczne kryształy o współczynniku załamania 1,467. Formy uwodnione tracą całą wodę krystalizacyjną pod wpływem ogrzewania ponad 100 °C. Dobrze rozpuszczają się w wodzie i alkoholu[2].

W temperaturze 848 °C bezwodny siarczan niklu rozkłada się do tlenku niklu i tritlenku siarki[2]:

NiSO4 → NiO + SO3

Otrzymywanie

Wielkoskalowo, siarczan niklu produkowany jest w wyniku reakcji przeprowadzanej w fazie gazowej pomiędzy tetrakarbonylkiem niklu, dwutlenkiem siarki i tlenem w temperaturze 100 °C[2]:

Ni(CO)4 + SO2 + O2 → NiSO4 + 4CO

Siarczan niklu otrzymuje się także poprzez reakcję niklu, tlenku niklu lub węglanu niklu z kwasem siarkowym:

Ni + H2SO4 → NiSO4 + H2↑
NiO + H2SO4 → NiSO4 + H2O
NiCO3 + H2SO4 → NiSO4 + CO2 + H2O

Dodanie do powstałego roztworu rozcieńczonego węglanu baru umożliwia usunięcie zanieczyszczeń[2].

Zastosowanie

Siarczan niklu stosuje się głównie jako elektrolit do niklowania i w rafinacji elektrolitycznej. Jest także używany jako zaprawa farbiarska oraz do czernienia cynku i mosiądzu[2].

Otrzymuje się z niego szereg innych związków niklu. W roztworach wodnych powstają nierozpuszczalne sole niklu, np.

3Ni2+ + 2PO3−4 → Ni3(PO4)2
Ni2+ + 2CN−
 → Ni(CN)2

W reakcjach siarczanu niklu z siarczanem amonu lub siarczanami metali alkalicznych powstają sole podwójne będące izomorficzne z odpowiednimi solami m.in. żelaza, kobaltu, magnezu i cynku[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-78, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003, s. 621–622. ISBN 0-07-049439-8.
  3. 1 2 3 4 5 6 Nickel sulfate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 3890 [dostęp 2011-11-11] (niem. • ang.).
  4. 1 2 Siarczan niklu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
  5. ↑ Siarczan niklu(II) (nr 656895) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-11-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  6. ↑ Siarczan niklu(II) (nr 656895) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-11-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.