Shigella dysenteriae

Systematyka
Domena	bakterie
Typ	proteobakterie
Klasa	gamma-proteobakterie
Rząd	Enterobacteriales
Rodzina	Enterobacteriaceae
Rodzaj	Shigella
Gatunek	Shigella dysenteriae
Nazwa systematyczna
Shigella dysenteriae K. Shiga, 1897
Synonimy
Shigella shigae Eberthella dysenteriae Bacillus shigae Bacillus dysenteriae Bacillus dysentericus

Shigella dysenteriae – Gram-ujemna pałeczka i względnie beztlenowa, niezdolna do ruchu. Podobieństwa morfologiczne, genetyczne oraz fizjologiczne wskazują na pokrewieństwo z enteroinwazyjnymi bakteriami Escherichia coli. Najczęściej zakażenie tą bakterią następuje drogą fekalno-oralną przez skażony pokarm i wodę lub przez kontakt bezpośredni, w tym kontakt seksualny. Zakażenie wywołuje rozwolnienie i bóle brzucha.

Morfologia i fizjologia

Wraz z bakterią E. coli zalicza się do enterobakterii. W rozróżnianiu tych dwóch bakterii używany jest fakt, iż Shigella nie jest w stanie rozkładać laktozy, nie posiada również dekarboksylazy potrzebnej do rozkładu lizyny. Można je również rozróżnić metodami serologicznymi.

Czynniki determinujące chorobotwórczość

Wizualizacja komputerowa toksyny Shiga. Podjednostkę A oznaczono kolorem pomarańczowym,a podjednostkę B (tworzącą β-pentamer) oznaczono w odcieniach koloru niebieskiego.

Za chorobotwórczość S. dysenteriae odpowiedzialne są:

• Inwazyjne antygeny odpowiedzialne za adhezję i penetrację do komórek nabłonka okrężnicy;
• Białka odpowiedzialne za szerzenie wewnątrzkomórkowe;
• Toksyna czerwonkowa (toksyna Shiga).

Patogeneza i objawy kliniczne

Shigella jest czynnikiem etiologicznym czerwonki bakteryjnej (shigellosis). Zakażenie jest ograniczone do błony śluzowej i podśluzówki okrężnicy. Objawami klinicznymi są biegunki z kurczowymi bólami brzucha oraz oddawaniem małych ilości krwawego stolca. Może rozwinąć się również zespół hemolityczno-mocznicowy, prowadzący do niewydolności nerek.