Sesuvium
Ilustracja
Sesuvium portulacastrum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

pryszczyrnicowate

Rodzaj

Sesuvium

Nazwa systematyczna
Sesuvium Linnaeus
Syst. Nat. ed. 10. 1052, 1058, 1371. 7 Jun 1759[3]
Typ nomenklatoryczny

S. portulacastrum (L.) L.[3]

Synonimy
  • Cypselea Turpin
  • Halimus Rumph. ex Kuntze
  • Psammanthe Hance
  • Pyxipoma Fenzl
  • Radiana Raf.[4]

Sesuvium – rodzaj roślin z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Obejmuje 14 gatunków[4]. Zasięg rodzaju obejmuje wszystkie kontynenty w strefie międzyzwrotnikowej i sięga stref umiarkowanych na obu półkulach, na północy po Oregon i Nowy Jork, Maroko i Tunezję oraz Japonię[4]. Rośliny te są halofitami związanymi głównie z wybrzeżami mórz i oceanów. Najszerzej rozprzestrzeniony, pantropikalny gatunek – S. portulacastrum – jest odporny na zanieczyszczenie środowiska i zasiedla m.in. wybrzeża, na których zniszczono namorzyny[5].

W XIX wieku dla rodzaju zaproponowano polskie nazwy „rozchodnica” i „ślężyna”[6], ale pojawiały się one tylko w publikacjach słownikowych i tylko do ok. połowy XX wieku[7][8].

Morfologia

Sesuvium portulacastrum
Sesuvium verrucosum
Pokrój
Rośliny zielne, zarówno jednoroczne jak i byliny, rzadziej krzewy. Pędy zwykle wzniesione, podnoszące się i płożące, niektóre korzeniące się w węzłach, gruboszowate, często brodawkowate (z komórkami magazynującymi wodę)[9][10].
Liście
Naprzeciwległe, bez przylistków. Blaszka mięsista, wałeczkowata do jajowatej, całobrzega, u nasady obejmująca łodygę, zwykle tu rozszerzona i błoniasta na brzegu. Liście wyrastające z tego samego węzła są podobnej wielkości[9][10].
Kwiaty
Pojedyncze lub zebrane w wierzchotki wyrastające w kątach liści, siedzące lub szypułkowe, obupłciowe. Hypancjum stożkowate. Działki kielicha w liczbie pięciu, z łatkami od zewnątrz zielonymi, od wewnątrz czerwonymi, różowymi, purpurowymi, rzadziej białymi, często zakończonymi kapturkowato. Płatków korony brak. Pręcików jest od kilku do kilkudziesięciu. Zalążnia jest wpół dolna i powstaje z 2–5 owocolistków i odpowiednio ma taką samą liczbę komór, szyjek słupka i znamion[9][10].
Owoce
Owalne, jajowate do stożkowatych cienkościenne torebki zawierające liczne nasiona i otwierające się dookoła u dołu. Nasiona otoczone są zwykle czarną lub brązową osnówką[9][10].

Systematyka

Rodzaj z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae), w obrębie której zaliczany jest do podrodziny Sesuvioideae i plemienia Sesuvieae[11].

Wykaz gatunków[4]
  • Sesuvium ayresii Marais
  • Sesuvium congense Welw. ex Oliv.
  • Sesuvium crithmoides Welw.
  • Sesuvium edmonstonei Hook.f.
  • Sesuvium humifusum (Turpin) Bohley & G.Kadereit
  • Sesuvium hydaspicum (Edgew.) Gonç.
  • Sesuvium maritimum (Walter) Britton, Sterns & Poggenb.
  • Sesuvium mezianum (K.Müll.) Bohley & G.Kadereit
  • Sesuvium parviflorum DC.
  • Sesuvium portulacastrum (L.) L.
  • Sesuvium revolutifolium Ortega
  • Sesuvium rubriflorum (Urb.) Bohley & G.Kadereit
  • Sesuvium sesuvioides (Fenzl) Verdc.
  • Sesuvium trianthemoides Correll

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-18] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-18] (ang.).
  3. 1 2 Sesuvium Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-01-18].
  4. 1 2 3 4 Sesuvium L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-18].
  5. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 851, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 454. (pol.).
  7. ↑ Jan Karłowicz, ‎ Adam Kryński (red.), Słownik języka polskiego, t. 5, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1952, s. 584.
  8. ↑ Witold Taszycki (red.), Onomastica; pismo poświęcone nazewnictwu geograficznemu i osobowemu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1955, s. 35.
  9. 1 2 3 4 Wayne R. Ferren Jr.: Sesuvium Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2024-01-18].
  10. 1 2 3 4 Sesuvium Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2024-01-18].
  11. ↑ Genus Sesuvium L., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2024-01-18].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.