Selernica żyłkowana
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

Kadenia

Gatunek

selernica żyłkowana

Nazwa systematyczna
Kadenia dubia (Schkuhr) Lavrova & V.N.Tikhom.
Byull. Moskovsk. Obshch. Isp. Prir., Otd. Biol. 91(2): 93 1986[3]

Selernica żyłkowana[4] (Kadenia dubia[5]) – gatunek roślin należący do rodziny selerowatych (Apiaceae).

Nazewnictwo

Źródła polskie zwykle podają naukową nazwę tego gatunku Cnidium dubium (Schkuhr) Schmeil & Fitschen[4][6]. Jednak według nowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa nazwa tego taksonu to Kadenia dubia (Schkuhr) Lavrova & V.N.Tikhom. Synonimy[3]:

  • Aethusa venosa Jess.
  • Cnidium dubium (Schkuhr) Schmeil & Fitschen
  • Cnidium sylvestre Grande
  • Cnidium venosum (Hoffm.) W.D.J.Koch
  • Selinum venosum Prantl

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Europie Środkowej i Zachodniej Syberii. W Europie zachodnia granica zasięgu ciągnie się przez Austrię i Niemcy, południowa przez Węgry i Rumunię, północna przez południe Półwyspu Skandynawskiego. W Polsce występuje głównie na nizinach, szczególnie w dolinach Wisły, Odry i ich większych dopływów. W Karpatach znany z dwóch tylko stanowisk: w Droginii koło Myślenic nad Jeziorem Dobczyckim (w 2002 jednakże nie został znaleziony) i w Józefowie koło Jasła (Doły Jasielsko-Sanockie). Podawany był również z Puszczy Niepołomickiej i pod Przemyślem[7].

Morfologia

Łodyga
Zwykle o wysokości od 30 do 60 cm, rzadziej do 100 cm[8]. Wzniesiona, przeważnie nierozgałęziona. Jest delikatnie bruzdowana i naga[6].
Liście
2 – 3-krotnie pierzastosieczne, złożone z równowąskolancetowatych odcinków o długości 1-2 cm i szerokości 1-3 mm. Na spodniej stronie są szarozielone, a ich pochwy liściowe są dwuuszkowe i nieco rozdęte. Pokryw zazwyczaj brak, czasami tylko są 1 – 2. Pokrywki mają długość baldaszka i są nitkowate, równowąskie[6].
Kwiaty
Drobne, zebrane w baldach złożony na szczycie łodygi. Składa się on z 20-30 baldaszków[6]. Szypuły baldachu są owłosione i kanciaste, a szypuły baldaszków tylko szorstkie. Płatki kwiatów białe o długości 1 mm i maja łatkę na szczycie[7].
Owoc
Żebrowana, kulista lub jajowata rozłupnia o długości 2-2,5 mm[7]. Wszystkie żebra o tej samej wysokości[6].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Występuje na podmokłych łąkach. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Liczba chromosomów 2n = 22[8]. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Cnidion dubii i Ass. Violo-Cnidietum[9].

Zagrożenia

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V)[10]. Z powodu niepozornego wyglądu jest trudna do odszukania w terenie, być może więc występuje na większej liczbie stanowisk, niż to jest podawane w literaturze[7].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
  3. 1 2 The Plant List. [dostęp 2017-03-05].
  4. 1 2 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 61, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
  6. 1 2 3 4 5 Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  7. 1 2 3 4 Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  8. 1 2 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  10. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.