Kryształ selenitu | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny | |
---|---|
Twardość w skali Mohsa | |
Przełam |
muszlowy[3] |
Łupliwość |
w jedną stronę doskonała, w dwie dobra[3] |
Układ krystalograficzny | |
Gęstość minerału | |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
bezbarwna do białej, z różnymi odcieniami kiedy zanieczyszczony[1][2][3][5] |
Rysa |
biała[2] |
Połysk | |
Współczynnik załamania | |
Dodatkowe dane | |
Szczególne własności |
długie kryształy selenitu można wyginać, daje się zarysować paznokciem[1] |
Selenit – bezbarwna, bardzo czysta odmiana gipsu, wykształcona w formie dużych tabliczkowych kryształów. Nazwą selenit określa się też czasami włóknistą odmianę gipsu, wykazującą księżycową poświatę, a niekiedy także efekt kociego oka. Okazy takiego gipsu są znane z Francji, Wielkiej Brytanii i Rosji.
Nazwa pochodzi od stgr. σελήνη, selḗnē (księżyc) i λῐ́θος, líthos (kamień) (σεληνῑ́της, selēnī́tēs oznacza księżycowy kamień), nawiązując do specyficznego połysku tego minerału przypominającą księżycową poświatę[5].
Właściwości
- Odmiana gipsu o połysku perłowym.
- Występuje w taflach (przezroczystych).
Występowanie
Meksyk – Naica, St. Eulalia, USA – Kolorado, Utah, Nowy Meksyk (jaskinia Lechuguilla), Kanada – Nowy Brunszwik, Chile – na pustyni Atacama, Francja – okolice Paryża, Włochy – ok. Bolonii, Sycylia, Niemcy – Badenia, Harz, Las Turynski, Hiszpania – Saragossa, Polska – w dolinie Nidy, Sieroszowice, Lubin, Dobrzyń nad Wisłą, Chodzież k. Piły.
Zastosowanie
- Niegdyś cienkie płytki selenitu służyły jako szyby okienne, a przechodzące przez nie światło odznaczało się charakterystycznym miękkim blaskiem podobnym do światła księżyca.
- Z niego wyrabiane są przybory optyczne.
- Ładnie wykształcone, duże kryształy stanowią poszukiwany i wysoko ceniony kamień kolekcjonerski. Ich wielkość osiąga nawet 3 m, jednak wymiary najbardziej czystych okazów nie przekraczają kilkudziesięciu cm.
- Niekiedy są wykorzystywane jako materiał rzeźbiarski.
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Minerały i kamienie szlachetne. Łatwe rozpoznawanie, Olesiejuk, 2009, s. 73, ISBN 978-83-7588-100-4 .
- 1 2 3 4 5 6 7 Walter Schumann , Kamienie szlachetne i ozdobne. Wszystkie rodzaje i odmiany świata. 1600 okazów, Alma-Press, 2004, s. 226, ISBN 978-83-7020-324-5 .
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Cally Oldershaw , Ilustrowany atlas klejnotów i kamieni szlachetnych, Buchmann, 2008, s. 85, ISBN 978-83-60158-18-0 .
- 1 2 3 4 5 Monica Prince , Kevin Walsh , Kieszonkowy atlas skał i minerałów, SOLIS Andrzej Koper, 2006, s. 173, ISBN 83-87112-53-4 .
- 1 2 3 4 Selenite, [w:] Mindat.org, Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2022-06-13] (ang.).