Satanizm laveyański (filozoficzny) – system filozoficzny stawiający na najwyższym miejscu w hierarchii świata jego wyznawcę oraz całkowite zaspokajanie swoich potrzeb wyłącznie na podstawie rachunku strat i zysków (przy czym za zysk uznać można również zaspokojenie potrzeb bliskiej osoby).
Odwołuje się często także do symboli zła w kulturze judeochrześcijańskiej, jednak nie jest systemem religijnym (w przeciwieństwie do satanizmu teistycznego).
Historia
Największy (i najstarszy) współczesny związek wyznaniowy satanistów – Kościół Szatana (ang. the Church of Satan) – stworzył w 1966 roku Anton Szandor LaVey w San Francisco, autor Biblii Szatana, stanowiącej wykład filozofii i praktyki satanistycznej. Kościół Szatana posiada własną hierarchię kapłańską.
Rozłamową od Kościoła Świątynię Seta (setianizm) stworzył w 1975 roku Michael Aquino, który w przeciwieństwie do LaVeya wierzył w osobowego Szatana i utożsamiał go ze starożytnym egipskim bogiem Setem. W przeciwieństwie do LaVeya, Aquino uznał, że najważniejsze nie jest zaspokajanie potrzeb cielesnych, lecz pełne rozpoznanie swojej istoty i kształtowanie świata zgodnie z nią. Aquino uznał się za Drugą Bestię 666, zapowiadaną przez Crowleya, i oświadczył, że w związku z tym czuje się upoważniony do założenia nowego Kościoła. Miał rzekomo objawienie, że czas Szatana przeminął, a nadszedł czas Księcia Ciemności, czczonego pod prawdziwym imieniem Set; grupa oddaje cześć Setowi przez ryty, mające rodowód magiczny. Członkowie Świątyni Seta twierdzą, że magia jest niebezpieczna, a fakt, że się nią zajmują, wywyższa ich ponad inne religie; chcą jednak pozostać w zgodzie z prawem, dlatego odcinają się od składania ofiar z ludzi lub zwierząt albo uprawiania seksu z dziećmi.
Istnieją także mniejsze organizacje, np. rasistowski Zakon Dziewięciu Kątów (Order of Nine Angles).
Hierarchia
Oto lista jego Wysokich Kapłanów i Kapłanek[1]:
Duchowni Kościoła Szatana | |||
---|---|---|---|
Urząd | Imię i Nazwisko | Lata | Nota |
Najwyższy Kapłan - Magus | Anton Szandor LaVey | 1966 - 1997 | Założyciel Kościoła Szatana |
Najwyższa Kapłanka - Maga | Diane Hegarty | 1966 - 1984 | Współzałożycielka Kościoła Szatana |
Najwyższa Kapłanka - Maga | Zeena Schreck | 1985 - 1990 | Córka Antona Szandora LaVeya |
Najwyższa Kapłanka - Maga | Karla LaVey | 1990 - 1997 | Córka Antona Szandora LaVeya |
Najwyższa Kapłanka - Magistra | Blanche Barton | 1997 - 2002 | Magistra Templi Rex |
Najwyższy Kapłan - Magus | Peter H. Gilmore | 2001 - obecnie | |
Najwyższa Kapłanka - Magistra | Peggy Nadramia | 2002 - obecnie |
Myśl filozoficzna
Punktem odniesienia dla satanizmu jest wiara w istnienie „zasady życia” jako siły personifikującej moc natury, w tym seksualność i inne popędy. Szatan (inne używane nazwy to Lucyfer, Belial, Lewiatan, Baphomet czy Set) nie ma wiele wspólnego z piekłem, opętaniem, ofiarami z ludzi i zwierząt i nie jest demonem ani upostaciowionym złem. Satanizm wywodzi się z literatury romantycznej, Raju utraconego Johna Miltona i wielu twórców, jak Baudelaire, którzy mogą być traktowani jako proto-sataniści.
Według niektórych źródeł, innym źródłem tradycji satanistycznej są pisma Aleistera Crowleya[2][uwaga 1], który szukał wspólnych cech łączących starożytne doktryny pogańskie, gnostycyzm, różokrzyżowców, teozofię, buddyzm, chrześcijaństwo, magię oraz wiele innych religii oraz prądów filozoficznych i stworzył koncepcję filozoficzno-mistyczną znaną jako Thelema.
Według satanistów piekło i niebo (raj) nie istnieją. Człowiek jest zwierzęciem, które powinno skończyć z hipokryzją i głupotą (najważniejszy grzech według LaVeya), zacząć żyć pełnią życia, kochać tylko tych, którzy na miłość zasługują, a szkodzić swoim nieprzyjaciołom, zaspokajać swoje pragnienia, zamiast je tłumić. Sataniści nie wierzą w zbawienie i życie pozagrobowe, ale sądzą, że każdy może zbawić się sam. W tym celu dążą do zrealizowania swoich namiętności i pragnień, ze szczególnym uwzględnieniem siedmiu grzechów głównych. Nie dopuszczają zewnętrznych ograniczeń moralnych czy kulturowych. Negatywnie oceniane są w satanizmie cnoty powściągliwości i altruizmu. Satanizm nakazuje czynić innym to, co inni tobie czynią oraz angażować się w aktywność seksualną zgodnie ze swoim potrzebami. Członkowie Kościoła Szatana czczą zwierzęta i dzieci jako przejawy życia.
Święta
Sataniści obchodzą:
- Noc Walpurgi,
- Halloween,
- pierwsze dni poszczególnych pór roku.
Praktyki religijne obejmują:
- magię seksualną,
- rytuały uzdrawiania,
- rytuały zniszczenia,
- praktyki okultystyczne.
Modlitwa jest uważana za bezużyteczną, podobnie jak ofiary.
Symbole
Symbolem satanistów jest odwrócony pentagram - pięciokątna gwiazda w okręgu (pieczęć Baphometa) z dwoma rogami skierowanymi ku górze, czasem opisana na głowie kozła, który jest również odwróceniem odpowiednikiem starożytnego znaku chrześcijańskiego: pentagramu, który symbolizował pięć ran Chrystusa, głowa kozła jest wyszydzeniem Mesjasza-Baranka. Inne wyjaśnienie tego znaku odwołuje się do jego znaczenia w magii – w klasycznym pentagramie cztery ramiona symbolizują cztery żywioły, zaś piąte, skierowane ku górze panujący nad nimi rozum – pentagram satanistyczny miałby więc symbolizować rozum zdominowany przez cztery żywioły, a więc niejako poddający się biologicznej naturze i dążeniom do zaspokojenia popędów.
Odwrócony krzyż łaciński, często bywa używany w satanizmie jako znak „odwrócenia” wszystkiego, co chrześcijańskie, dlatego też powszechnie kojarzony jest z satanistami.
Dziewięć twierdzeń satanizmu
Podstawą myśli filozoficznej satanizmu laveyańskiego jest Dziewięć Twierdzeń Satanizmu zawartych w prologu Biblii Szatana autorstwa Antona Szandora Laveya. Szatan wymieniany jest jako postać reprezentująca m.in.: gloryfikację ciała przez zaspokojenie żądz w przeciwieństwie do wstrzemięźliwości seksualnej charakterystycznej dla wyznań chrześcijańskich; otwartość myśli i swobodę duchową; przychylność dla miłości okazywanej zasłużonym; zemstę zamiast nadstawiania drugiego policzka; odpowiedzialność za własne czyny przy potępieniu uwielbienia własnego ego[3].
Charakterystyczna dla Szatana jest również opinia o zawyżonej wartości człowieka jako takiego, wynikająca z jego rozwoju intelektualnego, nierzadko jednak przerysowana, człowiek określany jest tutaj najniebezpieczniejszym ziemskim zwierzęciem. Satanizm reprezentuje ponadto grzechy jako drogę do wyzwolenia, przekroczenie konkretnych norm moralnych i religijnych, satysfakcję psychiczną, emocjonalną czy też fizyczną. Lavey zaznaczył w twierdzeniach również jakoby postać Szatana była prowodyrem kontroli społecznej generowanej przez religię[3].
Satanizm a społeczeństwo
W myśl satanizmu laveyańskiego życie ludzkie jest cenione, natomiast życie dorosłego człowieka jest cenniejsze niż życie płodu. Satanizm dopuszcza aborcję w przypadku, gdy ciąża zagraża życiu i zdrowiu matki, jest wynikiem gwałtu lub gdy z innych powodów nie można było jej zapobiec, a była niechciana. Ustawodawstwo zaś nie powinno zabraniać aborcji. Satanizm neguje aborcję jako "środek antykoncepcyjny", wyraża natomiast poparcie za dostępnością antykoncepcji i informacji o niej, co pozwala w większości przypadków uniknąć niechcianej ciąży[4].
Sataniści dzielą substancje na groźne lub niegroźne dla ich zdrowia, uspokajające i oszałamiające, wyzwalające, zabójcze czy życiodajne, ale nie na dozwolone i zakazane. Heroina, alkohol, kokaina, metamfetamina, LSD, tytoń i pochodne marihuany, do wszystkich tych środków człowiek winien mieć swobodny dostęp[5].
Laveyanizm popiera te partie i nurty polityczne, które opowiadają się za wolnością jednostki jak największego zakresu decyzji o sobie w ręce człowieka, systemem popierającym zdolności, pracowitość i wytrwałość, tolerancją dla ruchów religijnych i swobodę obyczajową. Satanizm nie zgadza się z partiami i nurtami politycznymi, które narzucają prawa jednej religii lub wyznania wszystkim obywatelom państwa[6]. Państwo powinno zapewniać swobodę wyznania religijnego i chronić wiernych wszystkich religii przed dyskryminacją i agresją[7].
W ocenie satanizmu, każdy człowiek jest wartościowy, poddawany osądowi jedynie na podstawie jego dokonań i cech realnych. Niewskazana jest ocena całych narodów, państw, grup społecznych czy etnicznych ze względu na zróżnicowanie i cechy indywidualne jednostki. Mimo częstej negacji zachowań danych społeczności nie jest podstawą do objęcia negatywnej oceny wszystkich członków tej grupy. Satanizm sprzeciwia się dyskryminacji i krytycyzmowi wynikających wyłącznie z powodów rasowych i narodowościowych[8].
Satanizm potępia samobójstwo jako realne poddanie się i pogodzenie ze stratą życia będącego najwyższą wartością jaką posiada człowiek. Śmierć wykazuje nieodwracalne następstwa i oznacza utratę poprawy swojej sytuacji materialnej czy też społecznej. Wszelkie działania mające zachęcić do odebrania sobie życia w tym wykorzystywanie przewagi społecznej, grupowej czy też autorytarnej wyrażają sprzeczność z naturą satanizmu jako religii i filozofii gloryfikującej życie pod każdą postacią[9].
Człowiek jako istota wolna i zdolna do podejmowania decyzji ma prawo zdecydować o własnej śmierci w obliczu cierpienia będącego następstwem chorób przewlekłych, bądź urazów powypadkowych wobec których współczesna medycyna nie dysponuje środkami prowadzącymi do uzyskania sprawności zdrowotnej. Decyzja o eutanazji powinna być podjęta w świadomości, uniemożliwiając jednocześnie jej zakwestionowanie[10].
Upodobania seksualne ludzi i jakiekolwiek jej formy występujące między dorosłymi ludźmi są dozwolone w tym homoseksualizm, biseksualizm czy podobne. Niewłaściwa jest dyskryminacja czy też potępienie osób, które dobrowolnie poddają się praktykom seksualnym. Satanizm potępia natomiast wszelkie metody zmuszania do czynności seksualnych w tym dzieci czy zwierząt, co wynika z ich nieświadomości czy niedostatecznego rozwoju emocjonalnego i fizycznego w przypadku młodych ludzi[11].
Uwagi
- ↑ Anton Szandor LaVey mówiąc o satanizmie przyznaje, że rytuały odprawiane m.in. przez Zakon Srebrnej Gwiazdy Aleistera Crowleya, były "najbardziej do niego zbliżone". Zarzuca też jednak Crowleyowi powierzchowność jego wiedzy magicznej i pozerstwo. (A. Sz. LaVey, Biblia Szatana, Wyd. Mania, Wrocław 1996, ISBN 83-906294-5-3, str. 118)
Przypisy
- ↑ Blanche Barton: The Church of Satan: A Brief History. churchofsatan.com, 2003. [dostęp 2009-04-15]. (ang.).
- ↑ P. Szarszewski, Satanizm w Polsce: próba analizy zjawiska, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2004, ISBN 83-89501-21-X, str. 21
- 1 2 Anton Szandor LaVey: Dziewięć twierdzeń satanizmu na stronie Kościoła Szatana w oryginalnej wersji językowej. churchofsatan.com, 1966. [dostęp 2008-01-27].
- ↑ FAQ: Aborcja. satan.pl. [dostęp 2008-04-19].
- ↑ FAQ: Narkotyki. satan.pl. [dostęp 2008-04-19].
- ↑ Polityka, systemy społeczne. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
- ↑ Stosunek religii do polityki/państwa. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
- ↑ Satanizm a dyskryminacja rasowa. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
- ↑ Satanizm a samobójstwo. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
- ↑ Eutanazja. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
- ↑ Homoseksualizm i inne orientacje i upodobania seksualne różne od monogamicznego heteroseksualizmu. satan.pl. [dostęp 2008-04-23].
Bibliografia
- LaVey Anton Szandor, Biblia Szatana, Wydawnictwo Fox, Wrocław 1999, ISBN 83-908539-4-9