Sanwitalia
Ilustracja
Sanwitalia rozesłana
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

sanwitalia

Nazwa systematyczna
Sanvitalia Lamarck
J. Hist. Nat. 2: 176. t. 33. 1 Sep 1792[3]
Typ nomenklatoryczny

S. procumbens Lamarck[3]

Synonimy
  • Anaitis DC.
  • Laurentia Steud.[4]

Sanwitalia[5], polegnatka[6] (Sanvitalia Lam.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 6 gatunków[4]. Rośliny te występują w większości w Ameryce Północnej na obszarze od Gwatemali po południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (od Kalifornii po Teksas). Jeden gatunek (S. versicolor) rośnie w Ameryce Południowej na obszarze Boliwii i północnej Argentyny[4].

Jeden gatunek – sanwitalia rozesłana S. procumbens uprawiana jest jako jednoroczna roślina ozdobna[7]. W niektórych krajach europejskich i na Jawie roślina ta zarejestrowana została także jako zdziczała[4]. W Polsce tylko uprawiana[5].

Morfologia

Pokrój
Niewysokie (osiągające od kilku do 30 cm wysokości) byliny i rośliny roczne, o łodygach ścielących się i wyprostowanych, rozgałęziających się u nasady lub na całej długości[8].
Liście
Łodygowe, naprzeciwległe, ogonkowe lub siedzące, owłosione lub nagie. Blaszka od równowąskiej do jajowatej, niepodzielona, całobrzega, rzadziej ząbkowana lub klapowana[8].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki powstające pojedynczo na szczytach pędów. Okrywy półkuliste o średnicy od 4 do kilkunastu mm. Listki okrywy trwałe, w liczbie 8–21 wyrastają w dwóch lub trzech rzędach. Mają kształt lancetowaty do równowąskiego, dolne są zielone, listkopodobne, górne szydlasto zakończone. Dno kwiatostanowe wypukłe do stożkowatego, pokryte łuskowatymi plewinkami. Brzeżne kwiaty języczkowe w liczbie od 5 do 20 są żeńskie i płodne, ich korony są białe lub żółte. Kwiaty rurkowe wewnątrz koszyczka są obupłciowe i płodne; jest ich od 15 do ok. 60. Ich korony są żółte do pomarańczowych. Łatki na końcach rurki korony są trójkątne i jest ich 5[8].
Owoce
Walcowate lub słabo kanciaste lub spłaszczone niełupki. Puch kielichowy trwały, składa się 3–4 włosków[8].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Heliantheae w podrodzinie Asteroideae z rodziny astrowatych Asteraceae[9].

Wykaz gatunków[4]
  • Sanvitalia abertii A.Gray
  • Sanvitalia acapulcensis Benth. & Hook.f. ex Hemsl.
  • Sanvitalia angustifolia Engelm. ex A.Gray
  • Sanvitalia fruticosa Hemsl.
  • Sanvitalia ocymoides DC.
  • Sanvitalia procumbens Lam. – sanwitalia rozesłana[5], polegnatka rozesłana[6]
  • Sanvitalia versicolor Griseb.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-17] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-17] (ang.).
  3. 1 2 Sanvitalia, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-01-17].
  4. 1 2 3 4 5 Sanvitalia Lam., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens Kew [dostęp 2023-01-17].
  5. 1 2 3 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 160, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. 1 2 Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 158. ISBN 978-83-925110-5-2.
  7. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 824, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. 1 2 3 4 John L. Strother, Sanvitalia Lamarck, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-17].
  9. ↑ Genus Sanvitalia Lam.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-09].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.