Sajmište
Anhaltenlager Semlin
ilustracja
Typ

obóz koncentracyjny

Odpowiedzialny

 III Rzesza
 Chorwacja

Rozpoczęcie działalności

28 października 1941

Zakończenie działalności

1944

Miejsce

Zemun

Liczba więźniów

~ 100 000

Narodowość więźniów

Serbowie, Żydzi, Romowie

Liczba ofiar

~ 40 000

Położenie na mapie Niepodległego Państwa Chorwackiego
Mapa konturowa Niepodległego Państwa Chorwackiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Sajmište”
44°48′29″N 20°26′33″E/44,808056 20,442500

Sajmište [sâjmiːʃtɛ] – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny znajdujący się na przedmieściach Belgradu. Założony został w grudniu 1941 i działał do września 1944[1]. Początkowo przeznaczony był wyłącznie dla serbskich Żydów[2], w późniejszym czasie również dla Romów i więźniów politycznych. W obozie Sajmište zginęła większość z około 16 000 Żydów zamieszkujących przed wybuchem wojny tereny Serbii.

Obóz

Obóz powstał na lewym brzegu rzeki Sawy w pobliżu zabytkowego mostu kolejowego, przy wjeździe do Belgradu, w miejscu w którym przed wojną znajdowało się centrum targowe (serb.-chorw. sajmište). Teren ten był w 1941 wyludniony i bagnisty. Położone w pobliżu Zemunu tereny były częścią Niezależnego Państwa Chorwackiego, więc Niemcy zwrócili się do ustaszów o ich przekazanie pod budowę obozu[3].

Większość więźniów obozu stanowili serbscy przeciwnicy niemieckiej okupacji i Cyganie[4]. Przez obóz przewinęło się około 100 000 ludzi[5] z których około 40 000 Serbów i 7-8 000 Żydów zostało zamordowanych[6].

Administracja obozu składała się z około 500 Żydów, którzy zostali wyłączeni z eksterminacji. Tworzyli oni tak zwany samorząd i byli odpowiedzialni za rozdzielanie żywności w obozie, podział pracy i tworzenie żydowskiej straży, która patrolowała teren obozu po wewnętrznej stronie drutów kolczastych. Komendantem obozu od stycznia 1942 był SS-Untersturmführer Herbert Andorfer. Zewnętrzny teren przylegający do obozu strzeżony był przez dwudziestu pięciu żołnierzy z niemieckiego 64 Zapasowego Batalionu Policji. Zaopatrzenie dla obozu dostarczane było przez władze miasta Belgradu.

Na początku grudnia 1941 niemieckie władze wydały polecenie, aby wszyscy Żydzi w Belgradzie zgłosili się do oddziałów Sicherheitspolizei i oddali klucze do swoich mieszkań. Między 8 a 12 grudnia wszyscy oni zostali wywiezieni do obozu Sajmište. Warunki w obozie były bardzo ciężkie, wilgoć, zimno, głód i choroby. Wielu uwięzionych umarło z głodu lub zamarzło. Żydowskich mężczyzn rozstrzeliwano poza terenem obozu, w Jajinci, podobnie jak to miało miejsce w obozie Banjica. Kiedy wszyscy mężczyźni zginęli, 6 280 kobiet i dzieci zagazowano w specjalnej ciężarówce, a następnie pochowano w Jajinci.

W 1944 teren obozu został pomyłkowo zbombardowany przez samoloty amerykańskie. Zginęło wtedy osiemdziesięciu ludzi, a sto siedemdziesiąt osób odniosło rany. Celem nalotu miała być pobliska stacja kolejowa.

21 kwietnia 1995 na terenie dawnego obozu stanął pomnik[5].

Przypisy

  1. ↑ Leny Yahil The Holocaust: The Fate of European Jewry, 1932-1945, Oxford University Press US 1990
  2. ↑ Ulrich C. Herbert National Socialist Extermination Policies: Contemporary German Perspectives and Controversies, Berghahn Books 2000
  3. ↑ The Trial of Adolf Eichmann: Session 46. [dostęp 2008-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
  4. ↑ Hannes Heer, Klaus Naumann War Of Extermination: The German Military In World War II by Berghahn Books 2004
  5. 1 2 Istorijat. Municipality of New Belgrade. [dostęp 2009-10-16]. (serb.).
  6. ↑ Sajmiste. Shoah Resource Center, The International School for Holocaust Studies.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.