Słoneczniczka
Ilustracja
Helianthella uniflora
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

słoneczniczka

Nazwa systematyczna
Helianthella J. Torrey et A. Gray
Fl. N. Amer. 2: 333. Apr 1842[3]
Typ nomenklatoryczny

H. uniflora (Nuttall) J. Torrey et A. Gray[3]

Słoneczniczka[4] (Helianthella Torr. & A.Gray) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Wyróżnia się w jego obrębie ok. 9[5]–11[6] gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje zachodnią część Ameryki Północnej od Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie, poprzez zachodnią część Stanów Zjednoczonych po środkowy i południowo-zachodni Meksyk[6].

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne[7]. W Polsce w uprawie spotykana jest słoneczniczka pięcionerwowa H. quinquenervis[4].

Morfologia

Pokrój
Byliny o łodygach wyprostowanych, osiągających od 20 do 150 cm wysokości, zwykle rozgałęzionych[5].
Liście
Łodygowe i odziomkowe, ulistnienie naprzeciwległe w dole pędu i skrętoległe w górze. Liście ogonkowe, przynajmniej dolne. Blaszka eliptyczna lub jajowata do równowąskiej, od nasady z trzema lub pięcioma głównymi wiązkami przewodzącymi, całobrzega, owłosiona lub naga[5].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki powstające pojedynczo na szczycie pędu lub zebrane po kilka–kilkanaście w baldachogroniaste kwiatostany złożone. Okrywy dzwonkowate do szeroko półkulistych o średnicy od 1 do 5 cm. Listki na okrywach ułożone są zwykle w trzech rzędach, są trwałe, równowąskie do jajowatych, dolne czasem liściopodobne. Dno kwiatostanowe mniej lub bardziej wypukłe z plewinkami odpadającymi wraz z owocami. Brzeżnych kwiatów języczkowych jest 8–21 i ich korona jest zawsze żółta. Kwiaty rurkowe wewnątrz koszyczka są obupłciowe i płodne, liczne (od 30 do kilkuset). Ich korony są żółte, fioletowe lub brązowe. Łatki na końcach rurki korony są trójkątne i jest ich 5[5].
Owoce
Niełupki jajowate, mniej lub bardziej spłaszczone, na krawędziach często oskrzydlone i orzęsione, poza tym nagie lub szorstko owłosione. Puchu kielichowego brak lub składa się on z dwóch szydlastych łusek i kilku łusek postrzępionych[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Heliantheae w podrodzinie Asteroideae z rodziny astrowatych Asteraceae[8].

Wykaz gatunków[6]
  • Helianthella californica A.Gray
  • Helianthella castanea Greene
  • Helianthella ciliata S.F.Blake
  • Helianthella durangensis B.L.Turner
  • Helianthella gypsophila B.L.Turner
  • Helianthella mexicana A.Gray
  • Helianthella microcephala A.Gray
  • Helianthella parryi A.Gray
  • Helianthella quinquenervis (Hook.) A.Gray – słoneczniczka pięcionerwowa
  • Helianthella uniflora Torr. & A.Gray
  • Helianthella weberi B.L.Turner

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-08-21] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-08-21] (ang.).
  3. 1 2 Helianthella J. Torrey et A. Gray. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-08-21].
  4. 1 2 Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 94. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. 1 2 3 4 5 William A. Weber: Helianthella Torrey & A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-08-21].
  6. 1 2 3 Helianthella Torr. & A.Gray. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-21].
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 427, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Genus Helianthella Torr. & A. Gray. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-08-21].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.