Słończ
wieś
Ilustracja
Widok z powietrza
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

bydgoski

Gmina

Dąbrowa Chełmińska

Wysokość

45 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

95[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-070[2]

Tablice rejestracyjne

CBY

SIMC

0084296

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Chełmińska, u góry znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Ziemia53°13′05″N 18°14′24″E/53,218056 18,240000[3]
Droga wiodąca z Rafy do Słończa

Słończ – wieś niesołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest w gminie Dąbrowa Chełmińska, powiecie bydgoskim, na historycznej Ziemi Chełmińskiej. Wieś położona jest na wysoczyźnie morenowej w zachodniej części Wysoczyzny Chełmińskiej, na krawędzi zbocza Doliny Dolnej Wisły. W otoczeni wsi wysoczyzna urozmaicona jest kemami oraz licznymi formami wklęsłymi, wytopiskowymi lodowca, zajętymi przez niewielkie oczka wodne, bądź torfowiska.

Nazwa

Miejscowość występowała w dokumentach XV-wiecznych pod nazwami: Slontcz, Slunyecz[4].

Charakterystyka

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 95 mieszkańców[1]. Jest czternastą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.

Przyroda i rekreacja

Wieś położona jest na obszarze o godnych uwagi walorach przyrodniczych. Jest otoczona dużym kompleksem leśnym. Na zachód od wsi w obniżeniu terenu leży użytek ekologiczny – śródleśne jezioro Skrzynka, a w pewnym oddaleniu cztery rezerwaty przyrody: Las Mariański, Wielka Kępa Ostromecka, Linje oraz Reptowo, które chronią siedliska związane z doliną Wisły: łęgi, grądy i bory mieszane, torfowiska i stanowisko lęgowe czapli siwej. W 2003 wieś włączono w obszar Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.

Archeologia

We wsi znajduje się cmentarzysko kultury łużyckiej badane na większą skalę w latach 1931,1936 i 1964[4].

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi Słończ pochodzi z 1480 roku. Ówczesnym jej właścicielem był m.in. Hans Mollner z Torunia, który posiadał również majątek w Czarżu[4]. Z 1484 roku pochodzi akt króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, który zezwolił Klemensowi Wolskiemu ze Stablewic wykupić w Słończu sołectwo i 12 łanów z rąk Bartosza Flonella z Torunia. Następnymi właścicielami wsi byli Działyńscy, którzy na początku XVII wieku nabyli okoliczne osady[5]. W 1602 roku wybudowali w Gzinie dwór i włączyli do klucza także Słończ. W 1667 przekazali część ziemi olędrom w czasową dzierżawę[4]. Koloniści holenderscy posiadali wolność osobistą i za prawo do użytkowania ziemi płacili roczny czynsz. Po Działyńskich właścicielami wsi byli: Zamoyscy, Czapscy, Nieborowski, Potocki, Radziwiłł, Stanisław Małachowski, Twarowski, a później kilka rodzin szlachty pruskiej[5]. W 1883 roku całość gruntów szlacheckich rozparcelowano. W 1885 cała wieś zajmowała 726 ha[5]. Mieszkało tu 48 rolników gospodarujących w 264 obiektach na obszarze 415 ha. Istniał ponadto majątek należący do parafii w Czarżu o powierzchni 201 ha[5]. Dawny podział własności obejmował następujące części wsi[5]:

  • Słończ Szlachecki – część wsi należąca do majątku szlacheckiego w Gzinie, od 1839 roku parcelowana i sprzedawana na rzecz prywatnych właścicieli;
  • Słończ Królewski – część wsi należąca do domeny państwowej, rozparcelowana w XIX w.
  • Słończ Pieński – obejmował majątek należący do folwarku w Pniu (później włączony do wsi Pień)
  • Słończ Pastwisko – łąki nadwiślańskie, gdzie istniało 10 gospodarstw
  • Słończ Parafialny – majątek należący od XVII w. do parafii w Czarżu, obejmował łąki nadwiślańskie okresowo zalewane przez rzekę, grunty orne i las; od 1638 wydzierżawiany był olędrom; w 1883 roku majątek obejmował 220 ha, a w 1921 - 179 ha
  • Słończ Wieś.

Późniejsze nazewnictwo wsi dzieliło ją ze względu na położenie: Słończ Dolny, Średni i Górny[5]. Według spisu ludności z 1921 roku w Słończu istniało 36 budynków, w których zamieszkiwało 197 osób, w tym 110 Polaków i 87 Niemców[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1178 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 124739
  4. 1 2 3 4 Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.).
  5. 1 2 3 4 5 6 7 Jerzy Świetlik: Historia wokół nas. Część 1. Zbiór artykułów o historii wsi wokół Dąbrowy Chełmińskiej. Ostromecko: Nakład własny – Jerzy Świetlik, 2003.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.