Rzepik szczeciniasty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

rzepik

Gatunek

rzepik szczeciniasty

Nazwa systematyczna
Agrimonia pilosa Ledeb.
Index Seminum (TU, Dorpatensis) 1823(Suppl.): 1 (1823)[3]

Rzepik szczeciniasty[4] (Agrimonia pilosa Ledeb.) – gatunek rośliny z rodziny różowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg występowania obejmuje wschodnią, południowo-wschodnią i północną część kontynentu azjatyckiego, od Japonii na wschodzie, po Indie i Mjanmę na południu. Poprzez tereny Mongolii i Rosji sięga do Europy, gdzie zachodnia granica zasięgu sięga do Finlandii, Polski i Rumunii[5]. W Polsce spotykany w północno-wschodniej części (Pojezierze Litewskie i Mazurskie oraz Nizina Północnopodlaska). Pojedyncze stanowiska w okolicy Fromborka[6]. Dzięki intensywnym badaniom florystycznym zlokalizowano szereg stanowisk w Beskidzie Niskim i Bieszczadach Zachodnich[7].

Morfologia

Kwiatostan
Listki w dole zwężone i całobrzegie, w górze najszersze
Łodyga
Wzniesiona, zwykle rozgałęziona o wysokości 50–150 cm[8]. Jest owłosiona niezbyt gęsto długimi, odstającymi włoskami i licznymi maleńkimi gruczołkami. Pod ziemią występuje niezbyt silne, poziome kłącze.
Liście
Przerywano-nieparzystopierzaste z przylistkami. Odcinki liściowe w nasadzie długoklinowate, w dolnej części całobrzegie, w górnej połowie najszersze i brzegiem wcinano- piłkowane lub piłkowano-wrębne. Górna strona liścia naga lub z rzadka owłosiona, dolna – jaśniejsza z długimi, sztywnymi włoskami na nerwach i z licznymi, bardzo drobnymi, lśniącymi gruczołkami na całej powierzchni.
Kwiaty
Zebrane w cienkie, kłosokształtne grona, Kielich pokryty haczykowatymi kolcami. Kwiaty drobne, o bladożółtych płatkach korony. Słupek dolny, otoczony przez hypancjum. Dojrzałe hypancjum ma (wraz z haczykowatymi i stulonymi na szczycie szczecinkami) 4–5 mm długości[8].
Gatunki podobne
Rzepik pospolity A. eupatoria i wonny A. procera mają listki ząbkowane od nasady, która jest zaokrąglona lub krótko tylko zwężona, ich kwiaty są złotożółte, a hypancja większe – mają od 6 do 12 mm długości[8].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: dość suche lub średnio wilgotne podłoże humusowe, kamienisto-gliniaste lub piaszczysto-gliniaste, zwykle o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. Kwitnie od czerwca do lipca, czasami do września. Liczba chromosomów 2n = 28[7].

Tworzy mieszańce z rzepikiem pospolitym[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta jest w Polsce od 2004 ścisłą ochroną gatunkową oraz dyrektywą siedliskową (ze względu na nieliczne stanowiska położone na granicy jej zasięgu)[9]. Aktualnie nie wydaje się zagrożona, ale umieszczono ją na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[10].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ Agrimonia pilosa Ledeb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-02-07].
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 25, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ Agrimonia pilosa. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2008-11-02]. (ang.).
  6. ↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
  7. 1 2 Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  8. 1 2 3 4 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 231-232. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  10. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.