Ryjkołaz
Phascolosorex
Matschie, 1916[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – ryjkołaz wąskopręgi (P. dorsalis) na ilustracji z 1870 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Nadrząd

torbacze

Rząd

niełazokształtne

Rodzina

niełazowate

Podrodzina

niełazy

Rodzaj

ryjkołaz

Typ nomenklatoryczny

Phascogale dorsalis W. Peters & Doria, 1876

Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Ryjkołaz[2] (Phascolosorex) – rodzaj ssaków z podrodziny niełazów (Dasyurinae) w obrębie rodziny niełazowatych (Dasyuridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei (zarówno w części wyspy należącej do Indonezji, jak i Papui-Nowej Gwinei)[3][4][5].

Morfologia

Długość ciała samic 11,6–19,5 cm, długość ogona samic 15,2–17 cm, długość ciała samców 15,4–22,6 cm, długość ogona samców 15,3–19,1 cm; masa ciała samców 132–145 g[4][6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1916 roku niemiecki zoolog Paul Matschie w artykule poświęconym rozmieszczeniu torbaczy w Nowej Gwinei, z komentarzami na temat ich systematyki, opublikowanym na łamach Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin[1]. Jako gatunek typowy Matschie wyznaczył (oryginalne oznaczenie) ryjkołaza wąskopręgiego (P. dorsalis).

Etymologia

Phascolosorex: gr. φασκωλος phaskōlos ‘skórzany worek, torba’[7]; łac. sorex, soricis ‘ryjówka’, od gr. ὑραξ hurax ‘ryjówka’[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[9][3][2]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa Podgatunki[4][3][6] Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] Podstawowe wymiary[4][6]
(DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)		 Status
IUCN[10]
 Phascolosorex doriae (O. Thomas, 1886) ryjkołaz rudobrzuchy monotypowy zachodnia Nowa Gwinea DC: 15,2–23 cm; DO: 15,2–19,1 cm; MC: brak danych  LC 
 Phascolosorex dorsalis (W. Peters & Doria, 1876) ryjkołaz wąskopręgi 3 podgatunki Nowa Gwinea DC: 11,7–16,8 cm; DO: 11,6–15,4 cm; MC: 132–145 g  LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski.

Przypisy

  1. 1 2 P. Matschie. Die Verbreitung der Beuteltiere auf NeuGuinea mit einigen Bemerkungen über ihre Einteilung in Untergattungen. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 8, s. 263, 1915-1917. (niem.).
  2. 1 2 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 7. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 62. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 A.M. Baker: Family Dasyuridae (Carnivorous Marsupials). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 299. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  5. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Phascolosorex. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-23].
  6. 1 2 3 4 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 44. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  7. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 192.
  8. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 242.
  9. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-24]. (ang.).
  10. ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-10]. (ang.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.