Ruszów
wieś
Ilustracja
Odremontowany kościół ewangelicki w Ruszowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

zgorzelecki

Gmina

Węgliniec

Liczba ludności (III 2011)

1818[1]

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

59-950[2]

Tablice rejestracyjne

DZG

SIMC

0193039

Położenie na mapie gminy Węgliniec
Mapa konturowa gminy Węgliniec, u góry znajduje się punkt z opisem „Ruszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ruszów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ruszów”
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego
Mapa konturowa powiatu zgorzeleckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ruszów”
Ziemia51°24′11″N 15°10′49″E/51,403056 15,180278[3]
Strona internetowa
Kościół parafialny pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Ruszowie
Ołtarz w kościele parafialnym pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Ruszowie
Chór w kościele pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Ruszowie
Park w Ruszowie

Ruszów (do roku 1945 niem. Rauscha[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Węgliniec.

Podział administracyjny

W latach 1945–1954 siedziba gminy Ruszów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do woj. jeleniogórskiego.

Demografia

Według danych z 2009 roku miejscowość liczyła 1833 mieszkańców. Narodowy Spis Powszechny (III 2011 r.) wykazał natomiast 1818 mieszkańców[1]. Jest to największa miejscowość gminy Węgliniec.

Położenie

Historycznie leży w Łużycach, na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 350 i nr 296, nad rzeką Czerna Mała, na skraju Borów Dolnośląskich.

Historia

Ruszów to położona w lasach miejskich Zgorzelca osada, wymieniona w źródłach już w połowie XIV wieku. Najstarsza pewna wiadomość o wsi pochodzi z 1438 roku. Pierwotnie Ruszów należał do rodziny von Penzig z Pieńska. W latach 1491–1492 miejscowość została kupiona przez radę miejską Zgorzelca. Od średniowiecza do przełomu XVII i XVIII w. we wsi działała kuźnica żelaza. W okresie wojny trzydziestoletniej Ruszów został spalony przez wojska szwedzkie. Wskutek zniszczeń liczba ludności zmniejszyła się o prawie 30%. W 1706 uruchomiono w Ruszowie hutę szkła, która początkowo współpracowała z hutą w Wymiarkach. W 1846 roku uruchomiono linię kolejową, która połączyła Ruszów z Iłową i Węglińcem[5]. W 1854 roku zostaje powołane do życia Nadleśnictwo Ruszów obejmujące początkowo powierzchnię 10 139 ha. W kwietniu 1945 r. zorganizowany był tu szpital dla żołnierzy rozlokowanych oddziałów z 2 Armii Wojska Polskiego: 9. Dywizji Piechoty, 14. Brygada Artylerii Przeciwpancernej, rannych w czasie forsowania Nysy Łużyckiej. Przed wojną Ruszów posiadał prawa miejskie i rozwijał się bardzo prężnie. Liczył około 6,5 tys. mieszkańców. Wydawano w nim gazetę lokalną, działało 5 tartaków, znana na Dolnym Śląsku fabryka czekolady, 2 huty szkła, odlewnia żelaza, fabryka Leischmann – wówczas największy na Dolnym Śląsku zakład produkujący sklejki (pracowało w nim ponad 2,5 tys. osób) oraz fabryka mebli. Do tego klasztor i 3 szkoły.

Filia Groß-Rosen

W miejscowości znajdowała się filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen[6].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

  • kościół ewangelicki z XVI wieku z zachowaniem elementów z pocz. XV wieku, przebudowywany w 1590 i 1725, obecnie po odbudowie i renowacji. Jest to jednonawowy kościół ewangelicki wzniesiony w początkach XVI wieku, rozbudowywany na przełomie XVI i XVII w. Zniszczony w 1945 r. Do dziś zachowały się mury zewnętrzne, trójprzęsłowe sklepienia sieciowe wsparte na filarach przyściennych oraz szereg nagrobnych płyt renesansowych i barokowych. Obecnie trwają prace remontowe i renowacyjne, mające przystosować zabytkowy kościół do roli kaplicy przedpogrzebowej.
  • kościół parafialny pw. Zmartwychwstania Pańskiego, neoklasycystyczny z 1908 roku

Obiekty ujęte w ewidencji zabytków

Lp. Miejscowość Obiekt Adres nr Rodzaj obiektu
1. Ruszów budynek mieszkalno - II Armii WP 8 dom mieszkalno-
gospodarczy gospodarczy
2. Ruszów dom mieszkalny II Armii WP 10 dom mieszkalny
3. Ruszów dom mieszkalny II Armii WP 12 dom mieszkalny
4. Ruszów dom mieszkalny II Armii WP 18 dom mieszkalny
5. Ruszów dom mieszkalny II Armii WP 22 dom mieszkalny
6. Ruszów dom mieszkalny Dworcowa 1 dom mieszkalny
7. Ruszów dom mieszkalny Dworcowa 3 dom mieszkalny
8. Ruszów dom mieszkalny Dworcowa 4 dom mieszkalny
9. Ruszów dom mieszkalny Dworcowa 7 dom mieszkalny
10. Ruszów budynek dworca Dworcowa stacja kolejowa
kolejowego
11. Ruszów szalety przy dworcu Dworcowa stacja kolejowa
12. Ruszów dom mieszkalny Jeleniogórska 6 dom mieszkalny
13. Ruszów dom mieszkalny Jeleniogórska 7 dom mieszkalny
14. Ruszów dom mieszkalny Jeleniogórska 10 dom mieszkalny
15. Ruszów internat Jeleniogórska inne
16. Ruszów dom mieszkalny Kantowicza 1 dom mieszkalny
17. Ruszów dom mieszkalny Kantowicza 2 dom mieszkalny
18. Ruszów dom mieszkalny Koszarowa 1 dom mieszkalny
19. Ruszów budynek fabryczny Koszarowa 2 przemysłowy
20. Ruszów dom mieszkalny pl. Partyzantów 3 dom mieszkalny
21. Ruszów budynek gospodarczy pl. Partyzantów 3 gospodarczy
22. Ruszów budynek gospodarczy pl. Partyzantów 4 gospodarczy
23. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 1 dom mieszkalny
24. Ruszów budynek mieszkalno - Ratuszowa 2 dom mieszkalny
gospodarczy, ob.
przedszkole
25. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 3-5 dom mieszkalny
26. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 4-6 dom mieszkalny
27. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 7-9 dom mieszkalny
28. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 8-10 dom mieszkalny
29. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 11-13 dom mieszkalny
30. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 12-14 dom mieszkalny
31. Ruszów dom mieszkalny Ratuszowa 15-17 dom mieszkalny
32. Ruszów budynek mieszkalno - Ratuszowa 16-18 dom mieszkalny
gospodarczy
33. Ruszów nastawnia, budka Ratuszowa stacja kolejowa
dróżnicza
34. Ruszów dom mieszkalny Sobieskiego 1 dom mieszkalny
35. Ruszów dom mieszkalny Sobieskiego 2 dom mieszkalny
36. Ruszów dom mieszkalny Sobieskiego 4 dom mieszkalny

Oraz inne które zostały wypisane w tym dokumencie.

Religia

Na terenie Ruszowa istnieje Parafia rzymskokatolicka Zmartwychwstania Pańskiego. Proboszcz z tej parafii został zatrzymany przez policję 23 maja 2019 r., a po procesie skazany na 4 lata pozbawienia wolności i 15 lat zakazu pracy z dziećmi za molestowanie seksualne dwóch niepełnosprawnych dziewczynek[8]. Ujawnienie tego molestowania przez jedną z matek spotkało się z ostracyzmem społecznym ze strony religijnych mieszkańców wsi[8].

Leśnictwo

Ruszów znajduje się na terenie Borów Dolnośląskich, na terenie pracuje Nadleśnictwo Ruszów, które dba o okoliczną florę i faunę.

Transport

Transport kolejowy

Przez Ruszów przebiegają 2 linie kolejowe, z czego tylko jedna jest czynna.

Transport drogowy

Z Ruszowa za pomocą komunikacji zapewnianej przez PKS Zgorzelec można dojechać do wielu różnych miejscowości. Są to m.in.

Przez miejscowość przebiegają dwie drogi wojewódzkie DW350 oraz DW296. Niedaleko Ruszowa w Iłowej przebiega autostrada A18.

Rozrywka

Każdego roku w Ruszowie organizowana jest impreza plenerowa pn. Jagodowe Lato. W latach wcześniejszych impreza nosiła nazwę Sikawa. Podczas tej corocznej imprezy organizowane są mistrzostwa w zbieraniu jagód, występy znanych w Polsce zespołów muzyki rozrywkowej i kabaretów oraz pokazy sprawnościowe straży pożarnej z Polski, Niemiec i Czech. Impreza jest zwykle organizowana na początku lipca.

Sport

W miejscowości działa Klub Sportowy Victoria Ruszów, którego drużyna występuje obecnie w jeleniogórskiej klasie okręgowej (oficjalna strona klubu na Facebooku). Do piłkarskich drużyn można zaliczyć również młodzieżowe UKS Mikro i UKS Jastrzębie. Od 2016 roku w Ruszowie funkcjonuje UKS Start Ruszów, zajmujący się między innymi promowaniem sportu wśród dzieci i młodzieży, udziałem w międzyszkolnych zawodach oraz organizowaniem wydarzeń sportowych.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie

Przypisy

  1. 1 2 GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1117 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118677
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  5. ↑ Waldemar Bena opis do mapy Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
  6. ↑ Abraham Kajzer, Za drutami śmierci, Wałbrzych: Muzeum Gross-Rosen, 2013, ISBN 978-83-89824-09-7.
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 257,258. [dostęp 2012-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  8. 1 2 Tomasz Pajączek Ksiądz pedofil z Ruszowa nadal na wolności. Matka ofiary: pozwala mu się na dalsze zatruwanie życia mojej rodziny, serwis Onet.pl, 2022-08-23, dostęp 2023-11-11

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.