Ruskie Piaski
wieś
Ilustracja
Pałac
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

zamojski

Gmina

Nielisz

Liczba ludności (2021)

368[1][2]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-413[3]

Tablice rejestracyjne

LZA

SIMC

0895652[4]

Położenie na mapie gminy Nielisz
Mapa konturowa gminy Nielisz, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ruskie Piaski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Ruskie Piaski”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Ruskie Piaski”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ruskie Piaski”
Ziemia50°49′10″N 23°06′24″E/50,819444 23,106667[5]

Ruskie Piaski – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Nielisz[4][6].

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Ruskie Piaski. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

We wsi wyodrębniono dwa sołectwa Ruskie Piaski i Ruskie Piaski "Stara Wieś"[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 425 mieszkańców[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Starym Zamościu[9].

Części wsi

Integralne części wsi Ruskie Piaski[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0895669Czworakiczęść wsi 0895675Dwórczęść wsi
0895681Ferencczęść wsi
0895698Gorzałów-Gościniecczęść wsi
0895706Kiszków-Gościniecczęść wsi
0895712Kulikczęść wsi
0895729Łączkiczęść wsi
0895735Starowieśczęść wsi
0895741Stęplów-Gościniecczęść wsi

Historia

Najdawniejszymi znanymi właścicielami Ruskich Piask byli Suchodolscy, niegdyś możny ród kalwiński, po których w drodze dziedziczenia pod koniec XVIII wieku dostały się one rodzinie Puchałów. W 1822 r. po śmierci Józefa Puchały (senatora Królestwa Polskiego) majątek przeszedł we władanie jego syna Tomasza. Nowy właściciel jednak nie mieszkał w Ruskich Piaskach. W 1853 r. Tomasz Puchała zadłużył majątek i w drodze licytacji nabyli go Mannowie.

W przeciągu następnych kilkunastu lat właścicielami folwarku w Ruskich Piaskach byli: Wydżgowie, Daniszewscy, Józefowiczowie. W międzyczasie w 1885 r. doszło do pożaru gospodarczej części majątku. W 1901 r. Ruskie Piaski kupuje Adam Gasztołd Bukraba. On to wkrótce czysto gospodarczemu majątkowi nadał nowy reprezentacyjny układ przestrzenny. W 1906 r. na ukształtowanej naturalnie pośród rozlewisk Wieprza wyspie wzniósł on okazały neorenesansowy pałac z potężną wieżą z zegarem, narożną okrągłą basztą, efektownym ryzalitem o arkadowym podcieniu. Urządzony został rozległy park. W pobliżu pałacu stworzył on regularną kompozycję ogrodową, stopniowo przechodzącą w park krajobrazowy i sosnowy naturalny las. Tereny parkowe otoczone były ogrodzeniem.

W parku znajdowały się korty tenisowe, nad sadzawką malowany mostek, ponadto było miejsce do tańca i spotkań towarzyskich. Za pałacem od strony Wieprza był też tzw. salon ogrodowy z widokiem na rzekę, ozdobiony rabatami róż i strzyżonym bukszpanem.

W 1937 r. dobra przeszły na syna, Zygmunta Gaszołda Bukrabę, por. rez. inż. oficera 24. Pułku Ułanów z Kraśnika, zmarłego w dniu 4 IX 1939 r., w wyniku ran odniesionych w bitwie pod Kasiną Wielką[10]. Po wojnie, jak większość pałaców, obiekt uległ znacznej dewastacji. Wyschły nieużytkowane stawy (zniszczono groble), które pokryły zarośla. Zaniedbana została również, zamulona i porosła chwastami, sadzawka.

Przeszło osiemdziesięcioletni park wraz ze wspomnianym lasem sosnowym ma powierzchnię kilkunastu hektarów, na których rośnie trzy tysiące drzew. Obecnie należy do okazalszych, lepiej zachowanych parków na terenie województwa lubelskiego – mimo braku małej architektury ogrodowej: mostków, altan, wazonów. Mimo tych braków i małych zaniedbań, nadal dobrze zachowała się kompozycja przestrzenna z alejami i szpalerami rosnącymi w ciągach, skupiskach i pojedynczo kilkunastu gatunków drzew. Na uwagę zasługują niespotykanego obwodu (2,5 m) graby. Jest też parę wierzb o pięciometrowym obwodzie.

Pałac w Ruskich Piaskach w latach 80. został wyremontowany. Znalazł w nim siedzibę Dom Pomocy Społecznej.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Ruskie Piaski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1101 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118585
  6. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Nielisz. Urząd Gminy Nielisz. [dostęp 2016-08-25].
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-11-23].
  9. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  10. ↑ Jarosław Kucybała, Zagadka wrześniowych grobów, Wiadomości Bocheńskie, wiosna 2008, s. 28-29. https://bochniacy.pl/wp-content/uploads/2008/09/images_wiosna2008.pdf
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.