Rudbekia naga
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

rudbekia

Gatunek

rudbekia naga

Nazwa systematyczna
Rudbeckia laciniata L.
Sp. pl. 2:906. 1753
Kwiatostan rudbekii

Rudbekia naga, rotacznica naga (Rudbeckia laciniata L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Do Europy sprowadzona została przez ogrodników jako roślina ozdobna. Rozprzestrzeniła się w środowisku naturalnym jako uciekinier z ogrodów. W Polsce jest obecnie gatunkiem dość pospolitym i zwiększa swoją liczebność. Status gatunku we florze Polski: kenofit, agriofit. Uznawana jest za gatunek inwazyjny, konkurujący z gatunkami rodzimymi i wypierający je.

Liść rudbekii

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona, naga, dorastająca do 60-200 cm wysokości, rozgałęziona.
Liście
Całobrzegie, nagie, szorstkie. Dolne liście są pierzastodzielne i składają się z 5-7 jajowatego kształtu i wcinanych listków. Liście środkowe są 3-5 sieczne, a najwyższe są niepodzielone.
Kwiaty
Koszyczki kwiatowe z mocno wypukłym dnem, na którym znajdują się brunatne kwiaty rurkowate. Kwitnący koszyczek ma średnicę ok. 7-12 cm. Kwiaty brzeżne są języczkowate, żółte, dwukrotnie większe od okrywy koszyczka. Plewinki mają ucięte lub zaokrąglone szczyty, kielich przekształcony w puch kielichowy.
Dojrzewające owoce
Owoc
Czterokanciasty, nagi.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Najczęściej występuje nad rzekami, gdzie nieraz tworzy jednogatunkowe łany, czasami także na przydrożach. Roślina ruderalna. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu Rudbeckio-Solidaginetium[3]. Kwitnie od lipca do sierpnia.

Zastosowanie

Często uprawiana jako roślina ozdobna, głównie ze względu na piękne kwiaty. Istnieje bardzo wiele odmian w licznych odcieniach kolorystycznych. U niektórych z nich tzw. pełnokwiatowych, również wewnętrzne kwiaty w koszyczku są podobne do brzeżnych języczkowych. Rośliny nie mają szczególnych wymagań do gleby i są łatwe w uprawie. W ogrodach wiejskich rosną nieraz przez wiele lat praktycznie bez żadnych zabiegów uprawowych. Ze względu na wysoki wzrost nie są zagłuszane przez chwasty. Najpiękniej kwitną na miejscach nasłonecznionych, ale rosną też dobrze w półcieniu. Są mrozoodporne, znoszą też krótkie susze. Rosną silnie i kwitną obficie, wymagają też dość obfitego nawożenia. Uprawia się je zwykle z nasion.

Odmiany

  • 'Golden Glow' – od dawna uprawiana w ogrodach wiejskich pełnokwiatowa odmiana o jaskrawożółtych kwiatach. Jest bardzo wysoka (do 2 m, a dobrze nawożona nawet 3 m), o niezbyt sztywnej łodydze. Wymaga podpór i podwiązywania (z tego względu przy domach wiejskich sadzona była zwykle przy płocie). Kwitnie od lipca aż do października.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.