Rudaczek liliobrody
Selasphorus calliope[1]
(Gould, 1847)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica karmiąca młode
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

kolibrowate

Podrodzina

kolibry

Plemię

Mellisugini

Rodzaj

Selasphorus

Gatunek

rudaczek liliobrody

Synonimy
  • Trochilus (Calothorax) Calliope Gould, 1847[2]
  • Stellula calliope (Gould, 1847)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     zimowiska

Rudaczek liliobrody[4], liliobrodzik[5], koliberek liliobrody[6], liliobrodek[5] (Selasphorus calliope) – gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), jeden z mniejszych gatunków kolibrów. Jego lot tokowy przypomina płytką literę „U”.

Systematyka

Takson pierwotnie umieszczany w monotypowym rodzaju Stellula, ale dane genetyczne sugerują, że Selasphorus byłby parafiletyczny, gdyby wykluczyć z niego calliope[7][8]; zmiany te zostały zaakceptowane przez AOU[9]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][10]. Proponowany podgatunek lowei (opisany z meksykańskiego stanu Guerrero) nie jest uznawany[2].

Morfologia

Długość ciała 7–7,5 cm. Krótki dziób, szeroki, nierozwidlony oraz krótki ogon. Samiec – widoczna kryza z wydłużonych, różowopurpurowych piór; boki oliwkowopłowe. Samica nie ma kryzy, z gardłem pokrytym ciemnymi plamami, płowym odcieniem na bokach i piersi.

Zasięg, środowisko

Łąki, gęste zarośla i podszyt w górskich lasach iglastych Ameryki Północnej – w południowo-zachodniej Kanadzie i zachodnich USA[10]. Zimuje w zachodnio-środkowym i południowo-środkowym Meksyku[2].

Status

IUCN uznaje rudaczka liliobrodego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Organizacja Partners in Flight w 2017 roku szacowała liczebność światowej populacji na około 4,5 miliona dorosłych osobników[11]. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[3].

Przypisy

  1. ↑ Stellula calliope, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-02-05] (ang.).
  2. 1 2 3 4 Calliope Hummingbird (Stellula calliope). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
  3. 1 2 3 BirdLife International, Selasphorus calliope, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-09-10] (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mellisugini Gray,GR, 1848 (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-29].
  5. 1 2 koliberek liliobrody (Stellula calliope) (Gould, 1847). Avibase. [dostęp 2021-03-29]. (pol.).
  6. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 157, 1999.
  7. ↑ Jimmy A. McGuire, Christopher C. Witt, Douglas L. Altshuler, J. Van Remsen. Phylogenetic Systematics and Biogeography of Hummingbirds: Bayesian and Maximum-Likelihood Analyses of Partitioned Data and Selection of an Appropriate Partitioning Strategy. „Systematic Biology”. 56 (5), s. 837–856, 2007. PMID: 17934998. (ang.).
  8. ↑ Jimmy A. McGuire, Christopher C. Witt, J. Van Remsen Jr., R. Dudley, Douglas L. Altshuler. A higher-level taxonomy for hummingbirds. „Journal of Ornithology”. 150 (1), s. 155–165, 2009. DOI: 10.1007/s10336-008-0330-x. (ang.).
  9. ↑ R. Terry Chesser, Richard C. Banks, F. Keith Barker, Carla Cicero, Jon L. Dunn, Andrew W. Kratter, Irby J. Lovette, Pamela C. Rasmussen, J. V. Remsen, Jr., James D. Rising, Douglas F. Stotz, Kevin Winker. Fifty-third supplement ot the North American Ornithologists' Union Checklist of North American Bird. „The Auk”. 129 (3), s. 577, 2012. DOI: 10.1525/auk.2012.129.3.573. (ang.).
  10. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-29]. (ang.).
  11. ↑ Calliope Hummingbird Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-03-29]. (ang.).

Bibliografia

  • Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.