Rozmowa kwalifikacyjna – proces oceny i selekcji kandydata przez przedstawiciela przedsiębiorstwa lub organizacji, przeprowadzany w celu zatrudnienia. Podczas tego procesu, pracodawca ustala, czy kandydat jest odpowiednią osobą do danego stanowiska, jaki wkład może wnieść do firmy, oraz czy dopasuje się do zwyczajów w niej panujących[1].

Rola

Rozmowa kwalifikacyjna poprzedza zatrudnienie pracownika. Etap rozmowy świadczy zwykle o tym, że kandydat przeszedł wcześniejsze etapy selekcji (np. złożył CV, wykonał zadanie, zdał test) i został wybrany na rozmowę spośród innych kandydatów. Rozmowa jest prowadzona z potencjalnym pracodawcą lub jego przedstawicielem (często z zawodowym rekruterem), w celu wzajemnego poznania się i stwierdzenia, czy istnieje zbieżność interesów między kandydatem a potencjalnym pracodawcą. Podczas rozmów można poznać wartości wyznawane przez firmę, jej kulturę organizacyjną, oczekiwania i wymagania na danym stanowisku pracy. Kandydat do pracy na rozmowie kwalifikacyjnej ma możliwość zaprezentowania swojej osoby, przekonanie potencjalnego pracodawcy do nawiązania współpracy oraz wskazanie korzyści, jakie odniesie pracodawca z zatrudnienia kandydata.

Wymagania wobec kandydata

Rozmowa rekrutacyjna ma na celu pogłębienie informacji o kandydacie oraz ocenę, w jakim stopniu kandydat wypełnia stawiane wymagania w zakresie takim jak:

  • Wiedza – co kandydat musi wiedzieć, aby móc dobrze spełniać swoje funkcje na danym stanowisku
  • Kompetencje behawioralne – to typy zachowań, jakie są niezbędne do wykonywania określonej funkcji oraz uzyskiwania w niej dobrych wyników
  • Kwalifikacje i szkolenia – szkoły, studia, szkolenia zawodowe i techniczne, jakie powinien przejść kandydat ubiegający się na dane stanowisko
  • Umiejętności i zdolności – co kandydat powinien umieć, żeby pełnić funkcje na stanowisku
  • Doświadczenie – działania i osiągnięcia, jakie posiada kandydat, które mogą w przyszłości prognozować sukces
  • Wymagania specyficzne – wszystkie dodatkowe wymagania, jakie będzie się oczekiwać od pracownika. Może to być np. wzrost sprzedaży, rozwój nowych rynków, tworzenie nowych produktów, systemów
  • Szczególne wymagania – gotowość do podróży służbowych, elastyczność czasu pracy, dostępność poza godzinami pracy[2].

Rodzaje rozmów

Wywiad kompetencyjny

Jest to rodzaj rozmowy kwalifikacyjnej mającej na celu zweryfikowanie przez pracodawcę predyspozycji i kwalifikacji kandydata, manifestujących się w sytuacjach, z którymi musiał zmierzyć się w pracy. W tym celu osoba prowadząca rozmowę konstruuje pytania dotyczące kompetencji zawodowych przydatnych na określonym stanowisku, np. dotyczących kreatywności, umiejętności pracy w zespole czy decyzyjności. Kandydat opowiada o konkretnych problemach, jakie pojawiły się podczas jego kariery zawodowej i opisuje zaproponowane przez siebie rozwiązanie, co daje rekruterowi obraz umiejętności i postaw osoby rekrutowanej.

Studium przypadku

Jest to rodzaj rozmowy kwalifikacyjnej, w której kandydatowi podaje się do rozwiązania hipotetyczny problem w pracy, na który ma za zadanie wymyślić rozwiązanie. Problem zazwyczaj dotyczy specyfiki pracy na stanowisku, o które osoba rekrutowana się ubiega. Pytania mogą także dotyczyć spraw niezwiązanych bezpośrednio z wymaganiami stawianymi przez pracodawcę na konkretnym stanowisku, ale sprawdzać na przykład jego sposób radzenia sobie w kryzysowych sytuacjach. W tego rodzaju rozmowy oczekuje się od kandydata przedstawiania rozwiązań w logiczny i uporządkowany sposób, nie obierając przy tym klucza najlepszej możliwej odpowiedzi[3].

Wywiad behawioralny

W tej formie rozmowy kwalifikacyjnej, podobnie jak w wywiadzie kompetencyjnym, rekruter zadaje pytania dotyczące realnych sytuacji z życia kandydata, z tym że na celu ma uzyskanie informacji nie tyle o jego kompetencjach, a określenie jak może zachowywać się w konkretnych sytuacjach, które mogą się pojawić na jego stanowisku. Osoba rekrutowana opowiada o swoich przeżyciach w poprzedniej pracy, co w założeniu ma najlepiej przewidzieć jego przyszłe zachowanie i wyniki. Ten typ rozmowy cechuje się większą konkretnością pytań, dotyczącą jego sukcesów i porażek, co nadaje mu większą wiarygodność, tym bardziej że rekruter może zadawać pytania zmuszające do bardziej wyczerpującej wypowiedzi, na przykład dotyczące tego, czy kandydat postąpiłby podobnie w podobnej sytuacji, czy raczej zmienił swoje zachowanie[4].

Techniki prowadzenia rozmów

Sposobem uzyskiwania takich informacji w rozmowie kwalifikacyjnej jest wypytywanie, czyli zadawanie pytań na różne tematy, stawianie kandydata w różnych hipotetycznych sytuacjach (Co by było gdyby…? itp.). Zaletą rozmów komisyjnych jest to, że różni członkowie komisji mogą zadawać różne pytania, z różnych dziedzin i różnych punktów widzenia, dając pozostałym członkom okazje do wyciągnięcia wniosków o możliwościach, kompetencjach i postawach kandydata. Pytania powinny być tzw. pytaniami otwartymi, czyli takimi, które wymagają obszerniejszych wypowiedzi i przedstawienia wielu danych, a nie tylko odpowiedzi typu „tak – nie”[2].

Charakter rozmowy

Rozmowę kwalifikacyjną można opisać jako rozmowę, która służy określonemu celowi. Celem tym jest uzyskanie niezbędnych informacji, rozszerzających informacje zawarte w curriculum vitae i liście motywacyjnym, po to by sprawdzić, czy osoba spełnia warunki dla danego stanowiska. Rozmowa uzupełnia je bardziej szczegółowo o informacje dotyczące wcześniejszych osiągnięć, doświadczeń i cech osobowości, które w samym CV bardzo trudno przedstawić. Rozmowę należy zaplanować, pokierować nią tak, by osiągnąć wcześniej zamierzony cel, czyli dokonać trafnej oceny kandydata względem określonego stanowiska[2].

Typy rozmów

Rozmowa bezpośrednia

Polega na osobistym spotkaniu się reprezentanta przedsiębiorstwa i kandydata. Zwykle odbywa się to w siedzibie przedsiębiorstwa, rzadziej w innym miejscu, gdy dojazd do przedsiębiorstwa jest trudny lub wyznaczone miejsce ma szczególne znaczenie. Osoba prowadząca spotkanie zwykle wychodzi po kandydata i rozmawiają w specjalnie przeznaczonym do tego celu pokoju. Często na rozmowie jest więcej niż jedna osoba rekrutująca.

Rozmowa przez telefon

Rozmowa przez telefon może służyć kandydatowi do odpowiadania na ogłoszenia prasowe, a także do pozyskania informacji na temat ewentualnych wolnych miejsc pracy. Poszukujący pracownika zwykle telefonuje do kandydata jedynie w celu umówienia na spotkanie rekrutacyjne. Czasem jednak praktykuje się rozmowę telefoniczną jako jeden z etapów rekrutacji (np. w celu weryfikacji kompetencji w języku obcym lub predyspozycji do prowadzenia rozmów telefonicznych). Selekcja telefoniczna odbywa się także, gdy na dane stanowisko jest wiele chętnych[5].

Rozmowa przez internet

Coraz popularniejszą formą rozmów kwalifikacyjnych jest rozmowa przez internet. Służą do tego komunikatory typu Skype. Praktykuje się ją zwykle, gdy kandydat nie może fizycznie spotkać się z rekruterem, bo np. obecnie pracuje w innym mieście lub innym kraju, ale planuje przenieść się do tego, gdzie aplikuje do pracy.

Przykładowe pytania do kandydata

  • Osobowość i motywacja
    • Jakie są Pana/i mocne strony?
    • Jakie ma Pan/i słabe strony?
    • Co sądzi Pan/i o swoim poprzednim szefie?
  • Dlaczego odszedł Pan/i z poprzedniej pracy?
  • Umiejętności i zdolności
    • Jak pracuje Pan/i pod presją czasu?
    • Jak przyjmuje Pan/i krytykę?
    • Proszę opowiedzieć o jakimś trudnym problemie, z którym musiał/a się Pan/i uporać.
    • Jakie decyzje najtrudniej jest Panu/i podejmować?
  • Cele zawodowe
    • Jakie są Pana/i cele zawodowe?
    • Czy widziałby/ałaby się Pan/Pani na stanowisku kierowniczym?
  • Studia i osiągnięcia
    • Czy podczas nauki miał Pan/i jakieś szczególne osiągnięcia, nagrody, wyróżnienia? Jakie?
    • Jakie były Pana/i największe sukcesy osiągnięte podczas studiów?
    • Jakie porażki odnosił Pan/i w czasie studiów?
  • Pozazawodowe zajęcia
    • Jakie są Pana/i zainteresowania?
    • Co Pan/i lubi robić w wolnym czasie?
  • Finanse
    • Jakie wynagrodzenie by Pana/Panią satysfakcjonowało?
  • Plany zawodowe
    • Co skłoniło Pana/Panią, by aplikować o tę pracę?
    • Jakie są Pana/i oczekiwania wobec pracy?
    • Czy ma Pan jakieś obawy związane z tym stanowiskiem?[6][7]

Trudne pytania

Niektóre pytania jakie zadaje rekruter mogą się wydawać trudne i krępujące. Zwykle są zadawane po to, by ocenić jak dana osoba radzi sobie w stresujących sytuacjach i czy jest zatem odpowiednią osobą na dane stanowisko. Pytania te są trudne, ponieważ mogą dotyczyć słabych stron, lub dotykać obszaru osobistego. Rekruter może podać w wątpliwość kwalifikacje aplikanta, zapytać o relacje z byłym pracodawcą lub o wady kandydata.

Przygotowania do rozmowy

Przygotowanie przed rozmową jest to forma autoprezentacji rozumianej jako „kontrolowanie sposobu, w jaki widzą nas inni” działanie mające na celu jak najlepsze zaprezentowanie się w czasie spotkania o pracę. Obejmuje ono kwestie natury fizycznej (wygląd, strój, makijaż i dodatki u kobiet), jak też zachowania (pozycja siedzenia, gestykulacja, mowa ciała).

  • Wygląd zewnętrzny

O tym jak kandydat zostanie odebrany przez rozmówce decyduje pierwsze 15 sekund (mechanizm pierwszego wrażenia). Powstała w tym czasie ocena może być decydującą, gdyż zmiana tego wrażenia jest trudna i wymaga czasu, którego w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest niewiele.

    • Aparycja, wygląd zewnętrzny – czyste i zadbane dłonie, twarz (u kobiet: delikatny makijaż, adekwatny do sytuacji; u mężczyzn: schludny zarost lub jego brak), schludna i czysta fryzura.
    • Ubiór – schludny, czysty. Powinien odpowiadać standardom firmy, do której kandydat składa podanie o pracę. Dzięki temu aplikant będzie stwarzał wrażenie adekwatności do sytuacji i miejsca.
    • Wygląd dokumentów aplikacyjnych – w głównej mierze rekruterzy zwracają uwagę na osiągnięcia, wykształcenie, doświadczenie zawodowe, plany długoterminowe, ale także na samą estetykę i czytelność dokumentów.
    • Przygotowanie przed rozmową – ważne, by przed rozmową zapoznać się z działalnością przedsiębiorstwa, znać jego nowe projekty lub istotne wydarzenia, do których aplikant może nawiązać w trakcie rozmowy. Świadczyć to będzie o jego zainteresowaniu przedsiębiorstwem i zwykle jest dobrze odbierane przez osobę prowadzącą rozmowę.
    • Planowanie dojazdu na miejsce spotkania – warto zadbać o to, by wziąć zapas czasowy przed spotkaniem rekrutacyjnym, tak by niespodziewane okoliczności nie spowodowały spóźnienia, co powoduje dodatkowy stres i mogłoby zostać źle odebrane przez osobę prowadzącą rozmowę[8][9][10].

Zalety i wady rozmów

    • Daje osobom prowadzącym rozmowę możliwość zapoznania się z potencjalnym pracownikiem, zadania mu pytań, które uzupełnią CV, oraz zbadać w jakim stopniu osoba aplikująca jest dopasowana do stanowiska.
    • Umożliwia osobie prowadzącej rozmowę opisanie warunków pracy, prezentację stanowiska pracy oraz struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa.
    • Daje kandydatom możliwość zadawania pytań dotyczących zasad i warunków zatrudnienia, dodatkowych świadczeń, możliwości rozwoju, prowadzonych szkoleń.
    • Pozwala kandydatowi ocenić organizację, stanowisko pracy, dokładniej poznać oczekiwania i korzyści[2].

Na co najczęściej, zwracają uwagę rekruterzy, podczas rozmowy kwalifikacyjnej

  • punktualność,
  • wygląd zewnętrzny (głównie ubiór),
  • kulturę osobistą,
  • sposób i styl odpowiedzi na pytania,
  • sposób sformułowania pytań,
  • inteligencja,
  • lojalność wobec poprzedniego pracodawcy,
  • poczucie własnej wartości,
  • odporność na stres,
  • wiedza na temat firmy,
  • znajomość branży.[11]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Kulczycka L,. (2013), Jak najlepiej zaprezentować się podczas rozmowy kwalifikacyjne, Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
  2. 1 2 3 4 Armstrong M., (2011) Zarządzanie zasobami ludzkimi, Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp.zo.o.
  3. ↑ Rodzaje rozmów kwalifikacyjnych. [dostęp 2014-01-20].
  4. ↑ Wywiad behawioralny | Assessment Systems. [dostęp 2014-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].
  5. ↑ http://wup-krakow.pl/uslugi-rynku-pracy/poradnictwo-zawodowe/centrum-informacji-i-planowania-kariery-zawodowej/inne/poradniki-centrum-pliki/34Rozmowakwalifikacyjna.pdf [dostęp 2014-01-20]
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20120617064630/http://www.klubrekrutera.pl/wp-content/uploads/2010/09/Pytania-do-rozmowy-kwalifikacyjnej.pdf [dostęp 2014-01-20]
  7. ↑ Rozmowa kwalifikacyjna, czyli jak dobrze się sprzedać. [dostęp 2014-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-31)].
  8. ↑ Thiel E.,(1996) Komunikacja niewerbalna – mowa ciała, Wrocław: Astrum.
  9. ↑ Leary M.,(2004), Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańsk: GWP.
  10. ↑ Leathers D. G., (2007), Komunikacja niewerbalna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  11. ↑ Rozmowa Kwalifikacyjna - Jobglob.pl. 17-09-2016. [dostęp 2016-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-18)].

Bibliografia

  • Armstrong M., (2011) Zarządzanie zasobami ludzkimi, Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp.zo.o.
  • Adamiec M., Kożusznik B., (2000), Zarządzanie Zasobami Ludzkimi Aktor-Kreator-Inspirator, Kraków: Akademia.
  • Kulczycka L,. (2013), Jak najlepiej zaprezentować się podczas rozmowy kwalifikacyjne, Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
  • Lunden B., (2003) Rekrutacja pracowników, Gdańsk: BL Info Polska Sp. z o.o.
  • Thiel E.,(1996) Komunikacja niewerbalna – mowa ciała, Wrocław: Astrum.
  • Leary M.,(2004), Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańsk: GWP.
  • Leathers D. G., (2007), Komunikacja niewerbalna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.