Roman Hayder
Data i miejsce urodzenia

3 marca 1902
Lwów

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1919
Skniłów

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości

Roman Emanuel Hayder (ur. 3 marca 1902 we Lwowie, zm. 11 stycznia 1919 w Skniłowie) – gimnazjalista, Orlę Lwowskie, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 3 marca 1902 we Lwowie[1][2][3]. Był synem naczelnika poczty we Lwowie, Emanuela Haydera oraz najmłodszym z czworga rodzeństwa[1][4]. Matka Albina z Sokalskich[5]. Starsza siostra Stefania Czarnecka (ur. 1897) została 9 listopada 1933 odznaczona Medalem Niepodległości[5][3][6].

W 1916 ukończył IV klasę w C. K. VIII Gimnazjum we Lwowie[7]. Został uczniem VII klasy w tej szkole[1].

U kresu I wojny światowej w listopadzie 1918 uczestniczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 1 listopada 1918 był w grupie siedmiu osób, którzy pod komendą por. Bernarda Monda wyszli z Domu Technickiego i zajęli remizę tramwajową, tworząc trzeci punkt polską placówkę obronną i jednocześnie punkt wypadowy do ataków na Cytadelę[8][9]. Walczył obsługując karabin maszynowy (wraz z Heleną Bujwidową)[1]. Później był w polskiej załodze Cytadeli[10]. Służył w szeregach I pułku Strzelców Lwowskich (późniejszego 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich)[1][11]. Odznaczył się podczas walk[12]. Poległ 11 stycznia 1919 w Skniłowie[1][10][2][13]. Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa (kwatera VIII, miejsce 492)[2][14].

We wspomnieniach Jana Gelli z obrony Lwowa Roman Hayder został określony jako 16-letni żołnierz bohater[10].

Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[15]), dekoracja została dokonana 17 kwietnia 1921 we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego[16]. Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 4 listopada 1933 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[17].

Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Romana Haydera[18].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Piotr W. Kochański: Roman Hayder. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-12-10]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław / Warszawa / Kraków: Ossolineum, 1990, s. 323.
  2. 1 2 3 Roman Hayder. nieobecni.com.pl. [dostęp 2018-10-08].
  3. 1 2 Tu podano, że urodził się 9 marca 1902. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-19]..
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 325.
  5. 1 2 Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-19]..
  6. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276, jako Heyderówna Czarnecka Stefania.
  7. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum VIII we Lwowie za rok szkolny 1915/16. Lwów: 1916, s. 49, 56.
  8. ↑ Gella. Ruski miesiąc ↓, s. 24-25.
  9. ↑ Bernard Stanisław Mond: Walki o Cytadelę. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 249. ISBN 83-85218-56-4.
  10. 1 2 3 Gella. Ruski miesiąc ↓, s. 179.
  11. ↑ Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934, s. 264.
  12. ↑ Bolesław Bujalski: Aneksy. Opis walk i organizacji obrony Lwowa na odcinku I (Dom Techników). W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 691. ISBN 83-85218-56-4.
  13. ↑ Zygmunt Zygmuntowicz: Wyzwolenie Małopolski. II. Obrona Lwowa. W: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918-1928. Kraków, Warszawa: Ilustrowany Kurier Codzienny, 1928, s. 127.
  14. ↑ W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 39.
  15. ↑ Kulczycki 1928 ↓, s. 31, jako ś.p. szer. Hejder Roman.
  16. ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921.
  17. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  18. ↑ Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22 listopada 1938.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.