Robert Brasillach (1936) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Robert Brasillach (ur. 31 marca 1909 w Perpignan, zm. 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża) – francuski poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, publicysta i tłumacz. Po II wojnie światowej skazany na karę śmierci za kolaborację z Niemcami[1][2].
W latach 30. XX wieku prowadził dział literacki w piśmie L’Action française, publikując również teksty o podobnej tematyce w Gringoire, Mesures czy La Nouvelle Revue Française, natomiast w Revue universelle – Brasillach publikował artykuły o teatrze i kinie[3]. W 1931 roku debiutował esejem Présence de Virgile, a w 1932 roku jako dramaturg sztuką Domremy i pierwszą powieścią Le Voleur d’étincelles[4]. W sumie był autorem blisko 30 pozycji książkowych[3] w tym między innymi współautorem jednego z pierwszych opracowań historii sztuki filmowej pt. Histoire de cinéma, wydanego w 1935 roku, a także Histoire de la guerre d’Espagne poświęconej wojnie domowej w Hiszpanii[4].
W 1934 roku po paryskiej masakrze demonstrantów opozycji monarchistyczno-nacjonalistycznej przeciwko rządom Kartelu Lewicy, zakończonych rozruchami i walkami z policją (tzw. kryzys 6 lutego), Brasillach związał się z redakcją nacjonalistycznego tygodnika Je suis partout, którego w 1937 roku został redaktorem naczelnym. W czasie II wojny światowej dostał się podczas kampanii czerwcowej 1940 roku do niemieckiej niewoli i do wiosny 1941 roku jako jeniec przebywał w oflagu Neuf-Brisach. Został z niego zwolniony w zamian za współpracę z rządem Vichy[1][5]. W okresie od 25 kwietnia 1941 do lipca 1943 roku ponownie współpracował z redakcją tygodnika Je suis partout. Na łamach tego pisma publikował poufne informacje i donosy na temat członków francuskiego ruchu oporu oraz osób pochodzenia żydowskiego i wzywał władze do ich rozstrzeliwania[6]. Wziął udział w delegacji do Katynia, po której napisał reportaż obciążający odpowiedzialnością za zbrodnię katyńską sowietów.
W 1944 roku po wyzwoleniu Paryża został aresztowany i skazany za kolaborację na karę śmierci przez rozstrzelanie. Robert Brasillach został stracony 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża[4]. O jego ułaskawienie prosili: Albert Camus, Paul Claudel i Jean Cocteau[7].
Przypisy
- 1 2 The International Herald Tribune , 1945: Court in Paris Sentences Writer to Death, „The New York Times”, 20 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-03-16] (ang.).
- ↑ Leon Degrelle – ONR, IPN i wymarzony syn Hitlera [online], oko.press [dostęp 2020-03-16] .
- 1 2 Francuz, który zginął za Katyń.. niezlomni.com. [dostęp 2015-02-07]. (pol.).
- 1 2 3 Robert Brasillach. legitymizm.org. [dostęp 2015-02-07]. (pol.).
- ↑ Joan Hayner , Robert Brasillach and Lucien Rebatet’s Ideological Reasoning for Collaborating with Nazi Germany, „Primary Source”, Volume II: Issue II, 2012 [dostęp 2020-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28] .
- ↑ Powojenna przemiana Simone de Beauvoir [online], Dialog – Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 60.
- ISNI: 0000000122778292
- VIAF: 29530953, 307458717
- LCCN: n80024304
- GND: 118659855
- NDL: 00463709
- LIBRIS: 86lnpj9s5lhbd28
- BnF: 11893803h, 168098749
- SUDOC: 026750139
- SBN: CFIV013908
- NLA: 35021416
- NKC: jn19990001036
- BNE: XX1195983
- NTA: 070343195
- BIBSYS: 90343388
- CiNii: DA00625927
- Open Library: OL145797A
- PLWABN: 9810687206605606
- NUKAT: n99009724
- J9U: 987007259183805171
- PTBNP: 17042
- CANTIC: a10588036
- NSK: 000343609
- CONOR: 29988963
- BNC: 000091194
- ΕΒΕ: 74083
- BLBNB: 000401842
- LIH: LNB:N4P;=0L