Rezydentura MSW w Berlinie, kryptonim „Mołnia”, od 1962 „Baza”^[1] – działająca od końca lat czterdziestych XX w. w Radzieckiej Strefie Okupacyjnej w Niemczech, później w NRD oraz Berlinie Zachodnim, jednostka operacyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL.

Charakterystyka

Początkowo pełniła tylko funkcję wywiadowczą, zaś następnie również kontrwywiadowczą^[2]. Organizacyjnie podlegała Departamentowi I MSW (wywiad), zaś Departament II MSW (kontrwywiad), utrzymywał w niej własną komórkę – Podgrupę „Karpaty” MSW w Berlinie, Grupę Operacyjną „Karpaty” w Berlinie (Operativgruppe „Karpaten” in Berlin). Okresowo byli też w niej zatrudnieni funkcjonariusze innych komórek organizacyjnych MSW, np. Departamentu V MSW i Departamentu Techniki MSW^[3][4].

Rezydentura pełniła też funkcję łącznikową MSW PRL z Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego NRD (Ministerium für Staatssicherheit – tzw. Stasi) i przedstawicielstwem KGB^[5].

W latach 1980. rezydentura zatrudniała 17 pracowników (rezydenta, 12 pracowników operacyjnych, 2 oficerów z Departamentu Techniki MSW, szyfranta i sekretarkę) w Berlinie i Lipsku oraz 7 pracowników operacyjnych pod przykryciem zatrudnionych w Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie Zachodnim.^[3]

Rezydenci

• 1955–1956 – Eugeniusz Pękała (1925–2007)^[3]
• 1956–1957 – Stanisław Groniecki, p.o., mjr. (1926–2010)
• 1957–1961 – Władysław Michalski, mjr./ppłk.
• 1961–1964 – Czesław Koliński (1909–)
• 1969–1973 – Henryk Sokolak, płk. (1921–1984)
• 1979–1984 – Tomasz Wójcik, płk. (1931–)
• 1985– – Eugeniusz Bossart (1936–)

Szefowie Podgrupy Operacyjnej „Karpaty”

• 1956–1960 – Stanisław Bejm, ppłk. (1922–)^[4]
• 1960–1964 – Stanisław Smolnik, ppłk. (1929–1974)
• 1969–1975 – Wacław Szarszewski (1924–2010)

Zobacz też

• Grupa Operacyjna Warszawa Stasi
• Grupa „Wisła” MSW w Moskwie
• Grupa „Praga” MSW
• Grupa „Budapeszt” MSW
• Ambasada RP w Berlinie
• Konsulat RP w Lipsku

Przypisy

Bibliografia

• Paweł Piotrowski: Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, [w:] Pamięć i Sprawiedliwość, 1 (3) 2003, IPN Warszawa, s. 51
• Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom II. 1956–1975, IPN Warszawa 2006, s. 17