Starożyn
Ilustracja
rezerwat leśny
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Mezoregion

Równina Augustowska

Data utworzenia

1960

Akt prawny

M.P. z 1960 r. nr 32, poz. 159

Powierzchnia

298,43 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie gminy Płaska
Mapa konturowa gminy Płaska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Starożyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Starożyn”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Starożyn”
Położenie na mapie powiatu augustowskiego
Mapa konturowa powiatu augustowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Starożyn”
Ziemia53°52′N 23°21′E/53,866667 23,350000

Rezerwat przyrody Starożyn – rezerwat przyrody położony na terenie gminy Płaska w województwie podlaskim.

Charakterystyka

Rezerwat powołano Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 1 lutego 1960[1]. Według aktu powołującego powierzchnia rezerwatu wynosiła 183,43 ha[1]. W 1985 powierzchnia rezerwatu została powiększona do 298,43 ha[2]. W aktach prawnych nie określono rodzaju, typu i podtypu rezerwatu[3]. W materiałach Nadleśnictwa Płaska rodzaj rezerwatu określany jest jako rezerwat leśny, zaś typ ekosystemu – leśny i borowy[4]. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych grądu niskiego, lasu mieszanego i olsu w Puszczy Augustowskiej[3].

Rezerwat położony jest na terenie równinnym[5]. Przeciętna wysokość terenu wynosi 129 m n.p.m.[5] Na terenie rezerwatu występują niewielkie płaskie obniżenia wypełnione utworami organicznymi, będące lokalnymi zbiornikami retencyjnymi magazynującymi nadmiar wody przez dużą część okresu wegetacyjnego[5]. Rezerwat otoczony jest lasami gospodarczymi[5].

Rezerwat leży na gruntach Skarbu Państwa na obszarze Nadleśnictwa Płaska w obrębie Płaska w leśnictwach Mały Borek i Jazy (oddziały 192–196, 212–216, 233–235)[4][6]. Prawie cały rezerwat (297,99 ha) znajduje się w zarządzie Nadleśnictwa Płaska, zaś niewielki fragment (0,44 ha) w Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Białymstoku[7].

Flora

Szczególnie cenne fragmenty lasu położone są w centralnej części rezerwatu[5]. Składają się na nie rzadko spotykane już w puszczy rodzime ekotypy drzew na siedliskach lasu świeżego, lasu wilgotnego, olsu i olsu jesionowego[5].

W północnej i środkowej części występuje leszczynowo-świerkowy las mieszany o różnowiekowym i wielowarstwowym drzewostanie, na który składa się świerk i dąb, a jako niewielka domieszka – klon, osika, brzoza i lipa[5]. W południowej i wschodniej części rezerwatu duży obszar zajmuje wilgotny bór sosnowy trzęślicowy[5].

Niewielkie obszary zajmuje też grąd z drzewostanem grabowo-dębowym z domieszką klonu i bogatym runem, a także dębowo-świerkowy bór mieszany wilgotny[5]. Na zachodnim obrzeżu rezerwatu, przy zatorfionej dolince sztucznie wykopanego rowu, występuje łęg jesionowo-olszowy[5].

Według danych z 2015 przeciętny wiek drzew w rezerwacie wynosił 107 lat, udział siedlisk borowych – 28%, zaś gatunków iglastych – 57,9%[8].

Rośliny chronione na terenie rezerwatu:

Fauna

W rezerwacie spotykane są m.in. zwierzęta, takie jak: dzik euroazjatycki, lis rudy, jenot azjatycki, kuna leśna, tchórz zwyczajny, norka amerykańska[6].

Badania z 1985 wykazały obecność na terenie rezerwatu sześciu gatunków mrówek, żyjących w większości w gniazdach znajdujących się w ziemi lub ściółce leśnej[10]. Najliczniej występowała hurtnica pospolita, mniej licznie wścieklica podobna i podziemnica cieniolubna, zaś najrzadziej pierwomrówka łagodna, pierwomrówka podziemna i Myrmica laevinodis[10].

Ochrona i zagrożenia

Rezerwat objęty jest ochroną czynną[6]. Nadzór nad rezerwatem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku[3]. Rezerwat leży na terenie obszaru specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Augustowska” (PLB200002) w sieci Natura 2000[11]. Według stanu na 2019 dla rezerwatu nie obowiązuje plan ochrony[3].

Rezerwat posiada uchwalone na lata 2016–2021 zadania ochronne[6]. Jako zagrożenia dla rezerwatu są w nich wymienione: gradacje korników, tworzenie się posuszu, zagrożenie pożarowe, presja turystyczna, zaśmiecanie, spadek liczebności ptaków żerujących na ziemi (zwłaszcza głuszca), zanik bazy nasiennej właściwej dla puszczy[6]. Jako środki zaradcze podawane są m.in.: monitoring stanu sanitarnego drzewostanu, konserwacja dróg i oznaczeń pożarowych, edukacja społeczeństwa, zbieranie śmieci, wymiana tablic informacyjnych, redukcja drapieżników polujących na ptaki gniazdujące, zbiór nasion z drzewostanów[6].

W drzewostanach świerkowych znaczne szkody wyrządzają pasożytnicze grzyby[9]. Często występuje korzeniowiec sosnowy (wrośniak korzeniowy), czyreń sosnowy (wrośniak sosnowy), opieńka miodowa, a na dębie hubiak pospolity[9]. Duże szkody powodują też szkodniki owadzie (zwłaszcza kornik drukarz) oraz wiatry powalające drzewa[9].

Na terenie całego rezerwatu, a zwłaszcza w części zachodniej, ma miejsce postępujący proces osuszania siedlisk wilgotnych i bagiennych, spowodowany melioracjami przeprowadzonymi w latach 1963–1964[9]. Zmieniony poprzez meliorację został także ciek wodny Malaszówka w północno-zachodniej części rezerwatu[9].

Przypisy

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.