Resursa Obywatelska w Warszawie
Symbol zabytku nr rej. 251 z 1 lipca 1965[1]
Ilustracja
Budynek od strony ul. Krakowskie Przedmieście
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Krakowskie Przedmieście 64

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Edward Cichocki

Rozpoczęcie budowy

1860

Ukończenie budowy

1861

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Resursa Obywatelska w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Resursa Obywatelska w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Resursa Obywatelska w Warszawie”
Ziemia52°14′43″N 21°00′52″E/52,245278 21,014444

Resursa Obywatelska w Warszawie – budynek znajdujący się przy ulicy Krakowskie Przedmieście 64 w Warszawie, zaprojektowany przez Edwarda Cichockiego i wybudowany przez Leona Karasińskiego w latach 1860–1861.

W latach 1861–1939 siedziba Warszawskiej Resursy Kupieckiej.

Historia

W XVI i XVII wieku posesja była własnością Aleksandra Lubomirskiego. Między 1740 i 1743? rokiem – gdy posesja była własnością Antoniny Zamoyskiej – postawiono tu pierwsze zabudowania frontowe, przekazane w użytkowanie bernardynom.

Autorstwo projektu zbudowanego tu wtedy pałacu przypisywane jest Józefowi Fontanie. Od 1754 roku pałac przeszedł na własność biskupa Andrzeja Stanisława Załuskiego. Po kolejnych, wielokrotnych zmianach właścicieli i braku modernizacji, budynek utracił cechy reprezentacyjne i stał się kamienicą czynszową. W 2. połowie XVIII wieku pałac należał do Ludwiki z Poniatowskich Zamoyskiej. W latach 1801–1805 był wynajmowany emigracyjnemu królowi Francji Ludwikowi XVIII[2].

W 1860 roku nieruchomość przeszła na własność Towarzystwa Nowej Resursy (czyli istniejącego od 1820 roku stowarzyszenia kupców i małych przedsiębiorców), które wyburzyło stary pałac i rozpisało konkurs na projekt nowego budynku. W latach 1860–1861 zrealizowano budynek na podstawie syntezy zwycięskiego projektu Edwarda Cichockiego (głównie fasada) i projektu Leona Karasińskiego (głównie wnętrza), który zajął II miejsce. Na parterze mieściły się sklepy, pozostała część budynku była przeznaczona na cele reprezentacyjne – odbywały się tu bale, koncerty, zjazdy, wystawy i uroczystości resursy.

Nowo zbudowany gmach należał do najwcześniejszych w stolicy budynków reprezentujących styl eklektyczny, łącząc cechy neorenesansu, neobaroku i neoklasycyzmu.

W czasie bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 roku w budynku mieściła się siedziba Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy[3].

Budynek został spalony we wrześniu 1939[4]. Został odbudowany w latach 1948–1950 według projektu i pod kierunkiem Michała Ptic-Borkowskiego. Po odbudowie, w czerwcu 1952[5] stał się Domem Wczasów Wiejskich Funduszu Wczasów Pracowniczych, w którym w luksusowych warunkach spędzali wczasy pracownicy rolnictwa[6].

W 1965 budynek został wpisany do rejestru zabytków[1].

W budynku mieści się siedziba Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Press Clubu Polska oraz Polskiej Izby Turystyki.

W 2020 roku na budynku odsłonięto tablicę upamiętniającą działalność Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy oraz gen. Franciszka Latinika, Wojskowego Gubernatora Warszawy[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 marca 2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 36. [dostęp 2019-06-28].
  2. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 294. ISBN 83-88372-14-9.
  3. ↑ Piotr Krzysztof Marszałek. Wojskowy Gubernator Warszawy. Sierpień–wrzesień 1920 roku. „Acta Universitatis Wratislaviensis”. 2616, s. 237–260, 2004. Wrocław.
  4. ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 24.
  5. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 66, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
  6. ↑ Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 106.
  7. ↑ Tablica upamiętniająca działanie Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy odsłonięta. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 21 sierpnia 2020. [dostęp 2022-06-29].

Bibliografia

  • Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. T. 7: Krakowskie Przedmieście. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 293–297. ISBN 83-88372-14-9.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.