Ratusz w Ząbkowicach Śląskich
Symbol zabytku nr rej. A/5147/777/WŁ z 5.05.1981
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Ząbkowice Śląskie

Styl architektoniczny

Neogotyk

Architekt

Alexis Langer

Wysokość całkowita

72 m

Kondygnacje

3

Rozpoczęcie budowy

1862 r.

Ukończenie budowy

1864 r.

Położenie na mapie Ząbkowic Śląskich
Mapa konturowa Ząbkowic Śląskich, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Ząbkowicach Śląskich”
Położenie na mapie gminy Ząbkowice Śląskie
Mapa konturowa gminy Ząbkowice Śląskie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Ząbkowicach Śląskich”
Ziemia50°35′20,292″N 16°48′41,148″E/50,588970 16,811430
Ratusz o zmierzchu

Ratusz w Ząbkowicach Śląskich – wzniesiona w 1864 r. neogotycka budowla, ulokowana na rynku miejskim, w bloku zabudowy śródrynkowej. Obecnie jest siedzibą kilku instytucji miejskich.

Historia

Pierwsza wzmianka o ratuszu w Ząbkowicach Śląskich pochodzi z 1335 roku[1]. Był to obiekt drewniany, wzniesiony wkrótce po założeniu miasta[2]. Kolejną budowlę wzniesiono w latach 1533–1534. W 1618 roku podwyższono ratuszową wieżę. Kolejny jej remont miał miejsce w 1799 roku. W latach 1827–1828 dokonano przebudowy obiektu w stylu klasycystycznym. 24 kwietnia 1858 roku ratusz spłonął w wyniku wielkiego pożaru miasta. Na miejscu dawnego obiektu, który – z wyjątkiem wieży[3] – został rozebrany, w latach 1862–1864 wybudowano obecny ratusz, według projektu Alexisa Langera z Wrocławia, przy czym zaadaptowano wieżę ocalałą po pożarze poprzedniego obiektu[3]. Budowla była remontowana w latach 1975–1976 i 1992-1996[3].

Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 5 maja 1981 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków[4].

Architektura

Ratusz jest budowlą wzniesioną na planie kwadratu, czterotraktową i z obszerną sienią od zachodu[3]. Bryła ma trzy kondygnacje, wznosi się nad nią 72 metrowa wieża z tarczami zegarowymi, zwieńczona szpiczastym, ażurowym hełmem[2]. Nad głównym wejściem do obiektu widnieje stary herb miejski, niżej po prawej i lewej herby: Podiebradów i Auerspergów – dwóch rodów znacząco zasłużonych dla miasta. Ratusz posiada wysokiej wartości architektonicznej neogotyckie detale kamieniarskie takie jak: wieżyczki kwiatony, maswerki, wimpergi, maszkarony i rzygacze[2]. Pomieszczenia są bogato zdobione detalami architektonicznymi, portalami, boazeriami i malarstwem ściennym[2].

Obecnie ratusz jest siedzibą kilku instytucji, m.in. mieści się tam Urząd Stanu Cywilnego i Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Księgi Henrykowskiej[5].

Zegar

W 1618 r. na wieży ówczesnego ratusza kosztem 600 talarów zamontowano mechanizm zegarowy, tzw. „pół zegar”, posiadający tarcze numerowane od 1 do 12, w odróżnieniu do swojego poprzednika, który posiadał numerację w systemie 24-godzinnym. W 1686 r. rada miejska postanowiła o wykonaniu nowego zegara. Zegar na wieży wraz z całym ratuszem został zniszczony w wyniku pożaru miasta w 1858 r. Ukończony w 1865 r. kolejny gmach ratusza również otrzymał wysoką na 75 m wieżę z zegarem. Jego mechanizm zachował się do dziś, choć nie jest czynny[6].

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Ratusz nie do remontu.
  2. 1 2 3 4 Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003, s. 59 i 60. ISBN 83-7200-991-0.
  3. 1 2 3 4 Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 466. ISBN 83-213-4366-X.
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  5. ↑ Ząbkowice Śląskie. [dostęp 2014-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-21)].
  6. ↑ Zegary powiatu ząbkowickiego.

Bibliografia

  • Józef Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077.
  • Roman Pawlak, „Zabytkowe ratusze”, Warszawa, MUZA SA, 2003, ISBN 83-7200-991-0.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.