Ratusz w Łodzi
Symbol zabytku nr rej. 133-VII-11 z 8.04.1950, ZS/1/7 z 24.02.1964 oraz A/7 z 20.01.1971[1]
Ilustracja
Ratusz, widok współczesny (2007)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

pl. Wolności 1

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Bonifacy Witkowski

Ukończenie budowy

1827[1]

Ważniejsze przebudowy

1888, 1915[1]

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Łodzi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Łodzi”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz w Łodzi”
Ziemia51°46′33″N 19°27′16″E/51,775833 19,454444

Ratusz w Łodzi – jeden z pierwszych murowanych budynków w Łodzi, wzniesiony w 1827 według projektu Bonifacego Witkowskiego. Jest to najcenniejszy i najstarszy w Łodzi zabytek architektury klasycystycznej.

Historia

Ratusz został wybudowany na Rynku Nowego Miasta (dzisiejszy Plac Wolności). Jego forma nawiązuje do wzniesionego w tym samym okresie, po drugiej stronie ulicy, ewangelickiego kościoła Świętej Trójcy. Oba budynki tworzyły symboliczną reprezentacyjną bramę wjazdową na ulicę Piotrkowską. Po przebudowie kościoła w końcu XIX wieku, ratusz pozostał jedynym budynkiem, który zachował dawną formę architektoniczną.

Budynek wieńczy czworoboczna wieża z dzwonnicą i zegarem ufundowanym przez przedsiębiorcę z Ozorkowa – Schlössera (uruchomiony w 1834 przez zegarmistrza Michała Strangosa)[2]. Szczyt wieżyczki wieńczy sygnaturka.

W ratuszu znajdowało się mieszkanie burmistrza, kancelaria, archiwum miejskie, skarbiec, sala obrad oraz areszt policyjny. Na dziedzińcu postawiono dwie szopy. W 1861 wyburzono szopy, a w ich miejscu rok później wystawiono pawilon przylegający do Hotelu de Pologne Antoniego Engela. W pawilonie mieściło się biuro Zarządu Policji miasta Łodzi[3].

Do I wojny światowej budynek pełnił rolę siedziby władz miejskich. W listopadzie 1914 z samolotu niemieckiego zrzucono bombę (według J. Raciborskiego granat), która wybuchła przed gmachem ratusza. Wybuch spowodował wypadnięcie wszystkich szyb wraz z ramami oraz drzwi głównych, uszkodzony został zegar, a z elewacji spadła duża część tynku. W tej sytuacji budynek przestał praktycznie być siedzibą władz miejskich. Okupacyjny, niemiecki, zarząd miasta wiosną 1915 podjął decyzję o przeprowadzeniu gruntownego remontu pod kierunkiem architekta Kazimierza Stebelskiego z dużym pietyzmem do historycznej wartości obiektu. Zadbano o rekonstrukcje wszelkich dawnych szczegółów architektonicznych, opierając się między innymi na zdjęciach z 1888, będących w posiadaniu architekta Hilarego Majewskiego[4]. Po tym remoncie budynek zajęły biura Wydziału Podatkowego, Zdrowotności oraz Wydział Ksiąg Ludności i pozostały w nim prawie do końca lat 20. XX wieku.

Od 1927 budynek został przeznaczony na Archiwum Akt Dawnych m. Łodzi, które pod zmienioną nazwą (Archiwum Państwowe w Łodzi) funkcjonuje tam do dzisiaj (dyrekcja oraz część najdawniejszych zbiorów).

Nowy Rynek (ob. pl. Wolności), lata 60. XIX w

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 50 [dostęp 2014-04-24].
  2. ↑ Aleksandra Kwapiszewska: R jak Ratusz. eldezet.pl, 2011-03-05. [dostęp 2014-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (pol.).
  3. ↑ Rynkowska 1970 ↓, s. 89.
  4. ↑ Józef Raciborski, Dawny ratusz łódzki. Łódź 1928, s. 24. (przedruk z „Rocznika Łódzkiego”).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.