Radcy pana radcy (1871)

Radcy pana radcy – komedia Michała Bałuckiego w trzech aktach napisana w 1867. Prapremiera odbyła się w 1867[1] lub 1868[2].

Treść

Utwór stanowi satyrę na obłudę moralną, snobizm i ciasne horyzonty środowiska mieszczańskiego. Państwo Dziszewscy wyprawiają przyjęcie z okazji nominacji gospodarza domu - Piotra Dziszewskiego - na stanowisko radcy miejskiego. Pan Dziszewski świetnie odnajduje się w nowej roli: drzemie na sesjach rady miejskiej i popija z kolegami radcami. W przyjęciu bierze udział przyjaciel domu, Zdzisław, którego pan Dziszewski pyta o radę w każdej sprawie. Zdzisław zarazem jest kochankiem jego żony, obrotnej Ewy Dziszewskiej i obiektem westchnień starej panny Eufrozyny. Pojawia się również młody urzędnik, Karol. Zdzisław namawia go, by rozkochał w sobie panią Ewę: sam bowiem jest już znudzony kochanką, a chciałby dla majątku i pozycji sam ożenić się z córką Dziszewskich - panną Helenką. Karolowi to nie w smak, ponieważ sam jest zakochany w Helence. Do akcji wkracza zazdrosna Eufrozyna: donosi Piotrowi o tym, że żona go zdradza (nie wyjawia jednak z kim). Piotr nieoczekiwanie wchodząc do pokoju zastaje Zdzisława na klęczkach przed Ewą - nie wiąże jednak faktów. Zdzisław wyjaśnia mu, że tę pozycję przyjął, aby prosić o rękę Helenki (która tymczasem zaczyna darzyć nieśmiałym uczuciem Karola). Do zaręczyn jednak nie dochodzi: okazuje się że Eufrozyna zakupiła szczęśliwy los na loterii. Dowiedziawszy się o tym, Zdzisław natychmiast pada przed nią na kolanach i udaje, że od dawna był w niej zakochany. Następuje kolejny zwrot akcji: okazuje się, że Eufrozyna odsprzedała ów los, więc nie otrzyma ani grosza. W dodatku Zdzisław traci szansę na intratną posadę. Pomyślnie natomiast układają się interesy młodych: Helenki i Karola, którzy wyznają sobie uczucia i zostają narzeczeństwem.[2][3]

Inscenizacje (wybór)[1]

Teatr Rok premiery Reżyseria
Teatr krakowski 1869
Teatr Rozmaitości w Warszawie 1869
Teatr Nowy im. Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu 1930 Adam Bystrzyński
Teatr Popularny w Warszawie 1933
Teatr Miejski w Gnieźnie 1946 Henryk Barwiński
Teatr Miejski w Gorzowie Wielkopolskim 1946 Leonia Barwińska
1968 Janusz Obidowicz
Teatr Mały w Szczecinie 1946 Jan Czabanowski
Teatr Miejski w Koszalinie 1947
Teatr Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń 1952 Janusz Obidowicz
Teatr Ludowy w Warszawie 1952 Jerzy Leszczyński
Teatr im. Stefana Żeromskiego Kielce-Radom 1955 Andrzej Balcerzak
Teatr Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze 1957 Jolanta Skubniewska
Teatr Popularny w Grudziądzu 1959 Eugeniusz Poreda
Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie 1964 Zofia Modrzewska
Teatr Rozmaitości we Wrocławiu 1964 Janusz Obidowicz
Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki

w Białymstoku

 1966 Lech Wojciechowski
Teatr Ziemi Łódzkiej 1969 Sławomir Matczak
Teatr Polski w Szczecinie 1973 Aleksander Strokowski
Teatr Polski w Bydgoszczy 1975 Jerzy Wróblewski
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie 1979 Jerzy Wróblewski

Spektakle radiowe

W 1953 r. w Teatrze Polskiego Radia wyemitowano spektakl pt. Radcy pana Radcy (adaptacja i reżyseria Jerzy Leszczyński).[4]

W 2021 r. w Polskim Radio Lublin wyemitowano spektakl pt. Radcy pana Radcy (adaptacja Małgorzata Żurakowska)[5].

Przypisy

  1. 1 2 Radcy pana Radcy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-09-12].
  2. 1 2 Janusz Maciejewski, Radcy pana radcy. Komedia w 3 aktach, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 270.
  3. ↑ N. B., Radcy pana radcy, [w:] Stefan Marczak-Oborski, Iskier przewodnik teatralny, Warszawa: Iskry, 1964, s. 519-520.
  4. ↑ Radcy pana Radcy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2023-09-13].
  5. ↑ 11.04.2021 Słuchowisko Małgorzaty Żurakowskiej „Radcy pana radcy” [online], Polskie Radio Lublin, 11 kwietnia 2021 [dostęp 2024-04-09].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.