Qingtan
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

清谈

Pismo tradycyjne

清談

Hanyu pinyin

Qīngtán

Wade-Giles

Ch’ing-t’an

Qingtan (dosł. czysta rozmowa) – prąd charakterystyczny dla filozofii taoistycznej z okresu III-IV wieku, związany ze szkołą neotaoistyczną. Była to sztuka prowadzenia swobodnej rozmowy na poważne filozoficzne tematy, w której celem było wyrażenie jak najbardziej błyskotliwej myśli zwięzłym i pięknym językiem. Ponieważ prowadzenie takiej dyskusji wymagało wysokiego poziomu umysłowego rozmówcy, uważana ona była za jedno z najbardziej wyrafinowanych zajęć intelektualnych. Największym zbiorem zawierającym przykłady qingtan jest dzieło Shishuo Xinyu (世說新語), autorstwa Liu Yiqinga (403-444)[1].

„Czyste rozmowy” pełniły kilka funkcji: podtrzymywały relacje interpersonalne między ich uczestnikami, służyły podniesieniu własnego statusu w gronie uczonych-intelektualistów, a także były wyznacznikiem przynależności do tego elitarnego grona (albowiem do ich prowadzenia niezbędna była duża wiedza, zdobywana podczas studiów). Uczestniczenie w takich rozmowach określało też tożsamość uczestniczącego, jako członka elity[2].

Qingtan straciły na znaczeniu za czasów dynastii Sui, ale przetrwały jako forma rozrywki intelektualnej. Uczeni prowadzili je też na temat buddyzmu z mnichami, bardziej jednak dla popisania się błyskotliwością umysłu, niż w celu praktycznego zgłębienia jego doktryn. Ostatecznie za czasów mingowskich konwersacja taka została podniesiona do rangi sztuki, rodzaju zachowania estetycznego, liczyła się jej forma, a nie treść czy dyskutowane prawdy[2].

Za mistrzów qingtan uważa się Siedmiu Mędrców z Bambusowego Gaju[3]. Ta metoda filozofowania została przejęta z taoizmu przez buddystów, dając początek praktyce gong’anów (jap. kōan)[4].

Przypisy

  1. ↑ Encyclopedia of Asian History. T. 3. New York: Scribner, 1988, s. 309. ISBN 0-684-18900-3.
  2. 1 2 Luo Zhongfeng: Ukształtowanie się estetyzującego stylu życia. W: Adina Zemanek: Estetyka chińska. Antologia. Kraków: TAiWPN Universitas, 2008, s. 25-27. ISBN 97883-242-0808-1.
  3. ↑ Jeanne D. Fowler: An Introduction to the Philosophy and Religion of Taoism: Pathways to Immortality. Portland, Oregon: Sussex Academic Press, 2005, s. 147. ISBN 1-84519-085-8.
  4. ↑ Steven Heine: Dōgen and the Kōan Tradition: A Tale of Two Shōbōgenzō Texts. Albany: SUNY Press, 1994, s. 57. ISBN 0-7914-1773-5.

Bibliografia

  • Feng Youlan: Krótka historia filozofii chińskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13421-6.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.