Pustynnik
Ilustracja
Eremurus stenophyllus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

złotogłowowate

Rodzaj

pustynnik

Nazwa systematyczna
Eremurus Marschall von Bieberstein
Cent. Pl. Rar. Ross. t. 61. 1810[3]
Typ nomenklatoryczny

E. spectabilis Marschall von Bieberstein[3]

Eremurus robustus
Eremurus spectabilis

Pustynnik (Eremurus) – rodzaj roślin z rodziny złotogłowowatych liczący ok. 60 gatunków[4]. Występują od wschodniej części basenu Morza Śródziemnego po zachodnie Himalaje i północno-wschodnie Chiny. Ponad 40 gatunków rośnie w Azji Środkowej[5]. Występują na siedliskach suchych – wydmach, pustyniach i półpustyniach, na stepach i murawach górskich. Nierzadko rosną masowo, zwłaszcza na terenach wypasanych, ponieważ ich liście nie są zjadane przez zwierzęta[5]. Kilkanaście gatunków i ich mieszańców uprawianych jest jako rośliny ozdobne[5].

Morfologia

Pokrój
Rośliny z bulwiasto zgrubiałymi kłączami okrytymi pozostałościami martwych liści. Korzenie nieliczne i mięsiste, rozchodzące się poziomo[6].
Liście
Liczne, wąskie, tworzą rozetę przyziemną. Blaszka równowąska, zwykle z wyraźną linią grzbietową[6].
Kwiaty
Zebrane w wysokie (do 3 m[7]), nierozgałęzione kwiatostany groniaste. Kwiaty wsparte są błoniastymi przysadkami[6] i wyrastają na członowanych szypułkach[7]. Okwiat składa się z 6 listków wolnych lub zrośniętych u nasady. Listki z 1, 3 lub 6 ciemniejszymi żyłkami. Wewnętrzne listki zwykle szersze od zewnętrznych[6]. Mają barwę białą, żółtą, pomarańczową, różową, brązową. Pręcików jest 6, z wyprostowanymi, dłuższymi od okwiatu nitkach[5]. Zalążnia górna z pojedynczą szyjką słupka[6]. Najpierw w kwiecie dojrzewają pręciki i w tym czasie słupek odgięty jest w dół, po wysypaniu pyłku, słupek się prostuje[5].
Owoce
Kulistawe, trójkomorowe torebki zawierające nasiona, często oskrzydlone[6] lub kanciaste[5].

Systematyka

Wykaz gatunków[4][6]
  • Eremurus afghanicus Gilli
  • Eremurus aitchisonii Baker
  • Eremurus alaicus Khalk. – pustynnik ałtajski
  • Eremurus albertii Regel
  • Eremurus × albocitrinus Baker
  • Eremurus altaicus (Pall.) Steven
  • Eremurus ammophilus Vved.
  • Eremurus anisopterus (Kar. & Kir.) Regel
  • Eremurus azerbajdzhanicus Kharkev.
  • Eremurus bactrianus Wendelbo
  • Eremurus brachystemon Vved.
  • Eremurus bucharicus Regel
  • Eremurus candidus Vved.
  • Eremurus cappadocicus J.Gay ex Baker
  • Eremurus chinensis O.Fedtsch.
  • Eremurus chloranthus Popov
  • Eremurus comosus O.Fedtsch.
  • Eremurus cristatus Vved.
  • Eremurus dolichomischus Vved. & Wendelbo
  • Eremurus furseorum Wendelbo
  • Eremurus fuscus (O.Fedtsch.) Vved.
  • Eremurus hilariae Popov & Vved.
  • Eremurus himalaicus Baker – pustynnik himalajski
  • Eremurus hissaricus Vved.
  • Eremurus iae Vved.
  • Eremurus inderiensis (M.Bieb.) Regel
  • Eremurus × isabellinus R.Vilm. – pustynnik Izabeli
  • Eremurus jungei Juz.
  • Eremurus kaufmannii Regel
  • Eremurus kopet-daghensis Karrer
  • Eremurus korovinii B.Fedtsch.
  • Eremurus korshinskyi O.Fedtsch.
  • Eremurus lachnostegius Vved.
  • Eremurus lactiflorus O.Fedtsch.
  • Eremurus × ludmillae Levichev & Priszter
  • Eremurus luteus Baker
  • Eremurus micranthus Vved.
  • Eremurus nuratavicus Khokhr.
  • Eremurus olgae Regel – pustynnik Olgi
  • Eremurus parviflorus Regel
  • Eremurus persicus (Jaub. & Spach) Boiss.
  • Eremurus pubescens Vved.
  • Eremurus rechingeri Wendelbo
  • Eremurus regelii Vved.
  • Eremurus robustus (Regel) Regel – pustynnik olbrzymi
  • Eremurus roseolus Vved.
  • Eremurus saprjagajevii B.Fedtsch.
  • Eremurus sogdianus (Regel) Benth. & Hook.f.
  • Eremurus spectabilis M.Bieb. – pustynnik okazały
  • Eremurus stenophyllus (Boiss. & Buhse) Baker – pustynnik wąskolistny
  • Eremurus subalbiflorus Vved.
  • Eremurus suworowii Regel
  • Eremurus tadshikorum Vved.
  • Eremurus tauricus Steven
  • Eremurus thiodanthus Juz.
  • Eremurus tianschanicus Pazij & Vved. ex Pavlov
  • Eremurus turkestanicus Regel

Zastosowanie i uprawa

Rośliny uprawia się jako ozdobne w miejscach słonecznych, na glebach dobrze przepuszczalnych, mineralnych i żyznych. Źle znoszą nadmiar wilgoci. Rozmnaża się je z nasion wysiewanych latem bezpośrednio po zbiorze lub przez podział bulw latem[6]. Ze względu na wymagania klimatyczne rośliny z tego rodzaju najczęściej uprawiane są w południowej Europie oraz w suchych częściach Ameryki Północnej[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-25] (ang.).
  3. 1 2 Index Nominum Genericorum. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-02-25].
  4. 1 2 Eremurus. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-02-25].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 458. ISBN 0-333-74890-5.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I, A-J. Poznań: Zysk i s-ka, 2011, s. 344-346. ISBN 83-7506-845-0.
  7. 1 2 Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 369-370. ISBN 83-7079-779-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.