Przyroda
Ilustracja
Ulica Ognik na osiedlu ks. Jerzego Popiełuszki wybudowana na terenie dawnego osiedla Przyroda (2016)
Państwo

 Polska

Miasto

Poznań

Dzielnica

Osiedle Grunwald Północ

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Przyroda”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Przyroda”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Przyroda”
Ziemia52°24′28,6″N 16°52′12,2″E/52,407944 16,870056

Przyroda (także: Abisynia – jednak odrębna od innej Abisynii, czyli osiedla Nowy Grunwald) – ostatecznie zlikwidowane w 1965 slumsowe osiedle w Poznaniu (16–25 hektarów) zlokalizowane pomiędzy ulicami Marcelińską, Swobodą, Bukowską i Bułgarską[1].

Początkowo, w latach 1913–1914, Niemcy utworzyli tu dla siebie ogród działkowy Schebengarten. Niektórzy z Polaków, których zatrudniono przy budowie, otrzymali niewielkie skrawki ziemi do swojej dyspozycji. Po 1918 Polacy przejęli praktycznie całość ogrodu[2].

Potocznie nazywane Przyrodą osiedle było jednym z kilku, jakie powstały w mieście w początku lat 30. XX wieku z przeznaczeniem dla ubogich i bezrobotnych. Osiedleńcy wybierali wówczas tereny o nieuregulowanym statusie prawnym i własnościowym, co miało również miejsce w przypadku osiedla przy Alei Bułgarskiej. Ziemia ta należała do Brandta, Niemca, który uciekł z Polski po powstaniu wielkopolskim i zaprzestał regulowania zobowiązań podatkowych, w związku z czym miasto zamierzało przejąć te działki, ale dążyło do tego dość opieszale. Pierwsze budynki w formie szałasów postawiono tu już w 1928 przy altanach ogrodów działkowych Gród Przemysława. Najbardziej pokaźna grupa osób (około 400) zamieszkała na Przyrodzie dopiero w 1937, po zlikwidowaniu nielegalnego osiedla biedoty na terenach dawnego Wesołego Miasteczka PeWuKi[1].

Osiedle złożone z lepianek i szałasów miało trzy główne, nieutwardzone w żaden sposób ulice[3]. Społeczność ta posiadała pewne formy organizacyjne, wybierając m.in. swojego wójta, który zajmował się rozstrzyganiem sporów i reprezentował mieszkańców przed policją. Budynki miały ogrodzenia i numerację, funkcjonował też osiedlowy sklepik. W niektórych budynkach istniały anteny radiowe. Częstą konstrukcją były cztery słupy wbite w ziemię, które oplatano drutem kolczastym i wypełniano mieszanką gliny i słomy. Glinę wydobywano z oczek wodnych położonych w rejonie obecnego stadionu Lecha. Dach kryto blachą, a ściany malowano w niektórych przypadkach zlasowanym karbidem, co chroniło przed robactwem, ale wydzielało bardzo nieprzyjemny zapach[1].

Mieszkańcy, celem pozyskania drewna opałowego, wyrąbywali nielegalnie drzewa rosnące wzdłuż Alei Bułgarskiej. Wojsko i Caritas raz dziennie wydawało mieszkańcom darmowe posiłku przy ul. Bukowskiej. Na co dzień jedzono m.in. psy, koty, podloty wron, tzw. loger (mieszankę darmowej w sklepach solanki śledziowej i żytniej mąki lub ziemniaków) i kiszczonkę (bardzo tanią w sklepach rzeźnickich wodę po gotowaniu kiełbas i kaszanek, do której dodawano lebiodę i szczaw)[1].

Ostatnie budynki na Przyrodzie, które przetrwały okres II wojny światowej, zlikwidowano w 1965[1], po czym wzniesiono tu osiedle bloków mieszkaniowych obecnie znane pod nazwą osiedla ks. Jerzego Popiełuszki.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Aleksander Przybylski, Abisynia. Osiedle na poznańskim Grunwaldzie, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań, 2017, s.142-146, ISBN 978-83-7768-173-2
  2. ↑ PZD Okręg w Poznaniu, 100-lecie ROD "Nowa Przyroda" w Poznaniu
  3. ↑ Orędownik, Poznań, 16.12.1938
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.