Schemat modułu Tiangong 1, z prawej statek Shenzhou

Tiangong (chiń. 天宫; pinyin Tiāngōng; dosł. „Pałac Niebiański”) – chiński program budowy i testów pojedynczych modułów orbitalnych, stanowiących małe, jednomodułowe stacje orbitalne. Program Tiangong stanowi etap przygotowawczy do programu budowy wielomodułowej stacji kosmicznej również nazwanej Tiangong. Oficjalna prezentacja makiety Tiangong 1 odbyła się w styczniu 2009 r.[1] Moduł Tiangong 1 został umieszczony na orbicie 29 września 2011 r., natomiast Tiangong 2 15 września 2016 r.

Charakterystyka

Tiangong 1

Jest to niewielki statek kosmiczny o masie 8,5 ton. Składa się z dwóch modułów:

  1. orbitalnego (załogowego) z węzłem cumowniczym,
  2. serwisowego, z silnikami i bateriami słonecznymi.

Nie posiada kapsuły powrotnej – załoga jest do niego dostarczana i zabierana statkiem typu Shenzhou. Tiangong 1 został wyniesiony na orbitę za pomocą chińskiej rakiety nośnej CZ-2F/T (chiń. Długi Marsz) – modyfikacji rakiety CZ-2F, która wynosi na orbitę załogowe statki Shenzhou[2], o udźwigu zwiększonym do ok. 11,2 t na LEO. Wyniesienie Tiangong 1 było pierwszym startem tej wersji rakiety. Okres używalności statku Tiangong 1 określono na 2–3 lata.

Parametry techniczne modułu Tiangong 1:

  • załoga: 2 lub 3 osoby
  • długość: 10,4 m
  • średnica: 3,35 m
  • pojemność hermetyzowana: 15 m3
  • masa: 8,5 t
  • liczba portów cumowniczych: 1

Umieszczenie statku w kosmosie nastąpiło 29 września 2011 r. z kosmodromu Jiuquan[3]. Tiangong 1 znajdował się na orbicie o wysokości 350–370 km i nachyleniu 42–43°. Został zdeorbitowany 2 kwietnia 2018 roku o godzinie 0:16 UTC nad Pacyfikiem[4].

Tiangong 2

Parametry modułu Tiangong 2 są bardzo zbliżone do parametrów Tiangong 1, został jednak wyposażony w ulepszony system podtrzymywania życia, umożliwiający 30-dniowy pobyt załogi[5]. Został umieszczony na orbicie 15 września 2016 roku[6]. W październiku tego samego roku zacumował do niego statek załogowy Shenzhou 11[7]. Astronauci przeprowadzali obserwacje powierzchni Ziemi, eksperymenty medyczne i inne. W kwietniu 2017 roku do stacji zacumował statek towarowy Tianzhou[7].

Tiangong 3

Według nieoficjalnych informacji Tiangong 3 miał być większym obiektem od poprzednich modeli, prototypem głównego modułu planowanej wielomodułowej stacji orbitalnej. Tiangong 3 miał zostać wyposażony w system podtrzymywania życia oraz recyklingu umożliwiający pobyty astronautów na jej pokładzie do 40 dni. Ponadto moduł miał być wyposażony w dwa lub więcej portów cumowniczych, do których oprócz załogowych pojazdów Shenzhou mogłyby cumować statki zaopatrzeniowe. Jednak ok. 2013 r. moduł Tiangong 3 przestał pojawiać się w oficjalnych wypowiedziach i prezentacji przedstawicieli chińskiego załogowego programu kosmicznego. Prawdopodobnie po module Tiangong 2 zostanie na orbicie umieszczony już główny moduł Tianhe chińskiej załogowej stacji kosmicznej, która również otrzyma nazwę Tiangong.

Misje w ramach programu Tiangong

Nazwa modułu Start Deorbitacja Cumowania
Tiangong 1 29.09.2011 ok. 2016 Shenzhou 8 (bezzałogowy)
Shenzhou 9
Shenzhou 10
Tiangong 2 15.09.2016 ok. 2019 Shenzhou 11
Tianzhou
Tiangong 3 odwołany – –

Chińska stacja orbitalna

Planowana chińska stacja orbitalna. Od góry: statek transportowy Tianzhou na bazie statku Tiangong 1, moduł główny Tianhe, statek załogowy Shenzhou, po lewej i prawej dwa moduły badawcze Wentian i Xuntian

W 2021 r. Chiny umieściły na orbicie pierwszy moduł nowej stacji kosmicznej Tiangong[8]. Podstawowy moduł tej stacji Tianhe ma masę 22,5 t, do niego zostaną dołączone dwa moduły badawcze[9], zaś do całego systemu będą cumowały zarówno statki załogowe Shenzhou jak i statki zaopatrzeniowe Tianzhou oparte na konstrukcji Tiangong 1. Całość stacji będzie mieć masę ok. 60 t. Rakietą nośną wynoszącą te moduły na orbitę jest nowa, ciężka rakieta CZ-5, o udźwigu do 25 t na LEO, która będzie startować z kosmodromu Wenchang.

Przypisy

  1. ↑ Thomas Ricker: China's Tiangong 1 space station unveiled for tiny Taikonauts. www.engadget.com, 26.01.2009. [dostęp 2012-06-10].
  2. ↑ Tiangong-1. Loty kosmiczne (lk.astronautilus.pl). [dostęp 2012-06-10].
  3. ↑ China launches Tiangong-1 space station test module. The Guardian, 29.09.2011. [dostęp 2012-06-10].
  4. ↑ Chiny: fragmenty chińskiej stacji kosmicznej spadły do Oceanu Spokojnego. [dostęp 2018-04-02]. (pol.).
  5. ↑ Morris Jones: Progress for Tiangong 2. SpaceDaily, 2015-09-01. [dostęp 2015-01-01]. (ang.).
  6. ↑ Michał Moroz: Tiangong-2 na orbicie. 2016-09-15. [dostęp 2016-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
  7. 1 2 Tiangong 2. China Space Report. [dostęp 2017-07-15]. (ang.).
  8. ↑ China assembling rocket to launch first space station module. SpaceNews, 18 lutego 2020. [dostęp 2021-02-19]. (ang.).
  9. ↑ Tianhe. [w:] Urania [on-line]. [dostęp 2022-01-09].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.