Prebud, Prebąd (gr. Περβοῦνδος Perbundos) – wódz słowiańskiego plemienia Rynchynów panujący w 2. połowie VII wieku.
Wspomniany jest w utworze hagiograficznym Miracula Sancti Demetrii[1][2], gdzie tytułowany jest „królem” (rex)[3][4]. Stał na czele wielkiej koalicji czterech plemion sklawińskich: Rynchynów, Strumińców, Draguwitów i Sagudatów, zawiązanej w celu opanowania Tesaloniki[3][4]. Zgodnie z relacją źródłową był znaczną osobistością: znał język grecki, nosił się jak bizantyjski arystokrata i utrzymywał bliskie relacje z wpływowymi osobami na dworze w Konstantynopolu[1][2].
Podczas jednego ze swoich pobytów w Tesalonice Prebud został aresztowany przez uprzedzonego o planowanym najeździe bizantyjskiego prefekta i odesłany w kajdanach do Konstantynopola. Tam, po nieudanej próbie ucieczki, przyznał się w śledztwie do winy i został stracony. W odwecie za jego śmierć Słowianie najechali na ziemie cesarstwa i przez dwa lata oblegali Tesalonikę[1][3][4].
Chronologia opisanych w Miracula Sancti Demetrii wydarzeń jest sporna. Aleksandyr Burmow datował je na ok. 640, Paul Lemerle na ok. 660 rok, zaś Franjo Barišić na ok. 675 rok[1].
Przypisy
- 1 2 3 4 Słownik starożytności słowiańskich. T. 4. Cz. 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 332-333.
- 1 2 Florin Curta: Tworzenie Słowian. Powrót do słowiańskiej etnogenezy. W: Nie-Słowianie o początkach Słowian. red. Przemysław Urbańczyk. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2006, s. 44.
- 1 2 3 Tadeusz Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 31.
- 1 2 3 Wacław Felczak, Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985, s. 75.