rewolucja listopadowa | |||
Barykada na Große Frankfurter Straße w Berlinie w czasie powstania Spartakusa | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Wynik |
zwycięstwo strony rządowej | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Straty | |||
|
Powstanie Spartakusa (niem. Spartakusaufstand lub Januaraufstand) – powstanie wywołane 5 stycznia 1919 przeciw rządowi rewolucyjnemu złożonemu z członków Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) i trwające do 15 stycznia. Jeden z epizodów rewolucji listopadowej.
Tło historyczne
Podczas Powszechnego Kongresu Rad Robotniczo-Żołnierskich w Berlinie trwającego w dniach 16–21 grudnia 1918, w którym to kongresie wzięli udział zarówno politycy SPD, jak i USPD ustalono, że władza należeć będzie jedynie do rządu rewolucyjnego, nazwanego później Radą Centralną, a nie, jak chciało USPD do rad robotniczych[1]. W następnych dniach politycy USPD ustępowali ze swoich urzędów na znak protestu, niektórzy z nich 1 stycznia 1919 powołali nową partię – Komunistyczną Partię Niemiec, która wraz z istniejącym wcześniej Związkiem Spartakusa podjęła decyzję o wybuchu powstania w Berlinie[2].
Przebieg powstania
Bezpośrednią przyczyną powstania było usunięcie ze stanowiska prezydenta berlińskiej policji Emila Eichhorna[2], polityka USPD, pod zarzutem działalności przeciw rządowi. Walki wybuchły 5 stycznia i objęły ulice Berlina. Nowo powołany minister obrony narodowej Gustav Noske wydał rozkaz Reichswehrze i Freikorpsom stłumienia rewolty, odbicia ulic Berlina i spacyfikowania powstańców. Liczba ofiar powstania wyniosła 156 osób, zamordowano również przewodniczących KPD – Różę Luksemburg i Karla Liebknechta, nieco później Leona Jogichesa, a kilka dni później ich ciała wrzucono do Landwehrkanal. Było to równoznaczne z upadkiem powstania[2].
Galeria
- Żołnierze na Bramie Brandenburskiej
- Grupa powstańców przy barykadzie
- Ciężki moździerz 25 cm schwerer Minenwerfer używany przez wojsko na Alexanderplatz
- Walki uliczne podczas powstania
- Żołnierze rządowi podczas powstania
- Żołnierze z miotaczami ognia na ulicach Berlina
Przypisy
- ↑ Allgemeiner Kongreß der Arbeiter- und Soldatenräte Deutschlands. Vom 16. bis 21. Dezember im Abgeordnetenhause zu Berlin. Stenogram wydany przez Zentralrat der sozialistischen Republik Deutschlands, Berlin 1919.
- 1 2 3 W. Czapliński, A. Galos, W. Korta Historia Niemiec s. 620-621 (1991) Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich.