Powiat prudnicki
Großkreis Neustadt
powiat ziemski
1743–1817
Ilustracja
Panorama Prudnika (ok. 1808)
Państwo

 Królestwo Prus

Prowincja

Śląsk

Rejencja

opolska

Siedziba

Prudnik, Głogówek

Data powstania

1743

Data likwidacji

1817

Zarządzający

Josef von Gruttschreiber (ostatni)

Powierzchnia

838 km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu prudnickiego
Liczba miast

3

Liczba osad targowych

2

Liczba wsi

113

brak współrzędnych

Powiat prudnicki (niem. Großkreis Neustadt) – powiat ziemski w Królestwie Prus, w prowincji Śląsk, w rejencji opolskiej (do 1816 w departamencie wrocławskim), istniejący w latach 1743–1817. Głównym miastem powiatu był Prudnik, lecz urząd starosty znajdował się w Głogówku.

Geografia

W okolicy Prudnika powiat zajmował obszar Gór Opawskich. Najwyższym wzniesieniem była Zamkowa Góra, będąca własnością Prudnika. Okolice Głogówka obejmowały głównie równiny, a okolice Białej charakteryzowały się licznymi wzniesieniami. W powiecie brakowało zasobów rud. Gleby torfowe znajdowały się w okolicy Zabierzowa. Kamień murowy występował w okolicy Moszczanki, Trzebiny i Łąki Prudnickiej. Ponad dwie trzecie całego powiatu zajmowały gleby żyzne. Najżyźniejsze gleby znajdowały się w okolicach Wierzchu, na południowy zachód od Głogówka oraz w okolicach Białej. Najmniej żyzne gleby występowały w okolicy wsi Dobra, Steblów, Wawrzyńcowice, Mokra, Brzeźnica[1]. Powiat posiadał eksklawy Łężce i Rozwadza[2]. Powierzchnia powiatu wynosiła 838 km²[3].

Historia

Powstanie powiatu wiąże się z zajęciem Śląska przez Prusy w następstwie I wojny śląskiej. Powiat prudnicki został utworzony poprzez połączenie austriackich powiatów prudnickiego, bialskiego, głogóweckiego oraz gminy Ścinawa Mała. Dotychczasowe miasta Strzeleczki oraz Ścinawa Mała zostały zdegradowane do miana osad targowych[4]. Urząd starosty, zarządzającego obszarem wiejskim powiatu, został ulokowany w Głogówku, ponieważ Prudnik, znajdujący się tuż przy granicy z Austrią, był mniej bezpieczny[5]. W Głogówku znajdował się również urząd skarbowy. Inspekcja podatkowa znajdowała się w Prudniku[1].

W 1775 wzniesiono siedzibę urzędu powiatowego przy obecnej ul. Kościuszki w Głogówku. Miasta nie podlegały urzędowi starosty aż do ustanowienia ich zarządów w 1808. 1 maja 1816 prowincja Śląsk została podzielona na 4 rejencje. Powiat prudnicki wszedł w skład rejencji opolskiej[2].

10 maja 1817 dokonano reformy administracyjnej i podzielono Śląsk na nowe powiaty. W ten sposób powstał także nowy powiat prudnicki, którego granice uległy okrojeniu, a siedzibę starosty przeniesiono do Prudnika[4].

Mieszkańcy

Mieszkańcy powiatu prudnickiego w większości posługiwali się językiem niemieckim. W okolicy Białej i Głogówka ludność mówiła po polsku[1].

Liczba mieszkańców powiatu bez trzech miast[1]:

  • 1755 – 26422
  • 1765 – 28897
  • 1775 – 31006
  • 1783 – 30120

Landraci

  • 1743–1745: Erdmann Carl Gustav von Rödern
  • 1746–1750: Heinrich Gottfried von Näfe
  • 1750–1753: Franz von Görtz
  • 1753–1758: Johann Friedrich von Schneckenhaus
  • 1759–1765: Carl Gottfried von Schwemler
  • 1765–1769: George Peter von Twardowsky
  • 1769–1787: George David Wenzel von Tschepe und Weidenbach
  • 1787–1813: Theodor Carl Elstermann von Elster
  • 1813–1817: Josef von Gruttschreiber

Struktura

W 1784 w skład powiatu wchodziły[1]:

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Powiat prudnicki z perspektywy roku 1784 [online], hkknos.eu [dostęp 2023-11-10] (pol.).
  2. 1 2 Günter Hauptstock, Gdy starostwo było w Głogówku, „Życie Głogówka”, Stanisław Stadnicki – redaktor naczelny, 5 (306), Głogówek: MGOK na zlecenie Urzędu Miejskiego, maj 2021, s. 16, ISSN 1425-9591.
  3. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  4. 1 2 Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2023-11-10] (pol.).
  5. ↑ Andrzej Dereń, Granice ziemi prudnickiej do 1742 roku, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 17 (440), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 29 kwietnia 1999, s. 26, ISSN 1231-904X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.