Powiat bałcki – dawny powiat guberni podolskiej, którego siedzibą była Bałta.
Gmin w powiecie w roku 1880 było 24:
- Korytna[1], Moszniaki, Perejma, Piszczana w dzisiejszym rejonie bałckim
- Trojany w dzisiejszym rejonie błahowiszczeńskim
- Harmackie (Harmaki) w dzisiejszym rejonie Dubosary
- Hołowaniewsk, Lipoweńskie i Trojanka w dzisiejszym rejonie hołowaniewskim
- Krute, Pisarzówka w dzisiejszym rejonie kodymskim,
- Czarna w dzisiejszym rejonie okniańskim
- Tryduby w dzisiejszym rejonie krywoozierskim
- Wielki Bobryk w dzisiejszym rejonie lubaszowskim
- Mołokisz Wielki, Woronków w dzisiejszym rejonie Rybnica,
- Wielka Meczetna[2], w dzisiejszym rejonie krywoozierskim
- Bohopol w dzisiejszym rejonie pierwomajskim
- Baksza, Sawrań w dzisiejszym rejonie sawrańskim
- Werbówka w dzisiejszym rejonie tomaszpolskim
- Józefpol, Daniłowa-Bałka w dzisiejszym rejonie wilszańskim
Wzmianka z r. 1880
(...) Kolej odesko-kijowska przechodzi przez zachodnią część powiatu bałckiego i na gruncie jego ma następujące stacye: w Kodymie, w Krutem, w Borszczach; z następnej zaś stacyi: Birzuły odchodzi gałąź przez Bałtę do Jelizawetgradu. Z rzeczy kopalnych ma tylko powiat: kamień wapienny, ciosowy, młyński, gips i glinę na fajans. Dekanat rz.-kat. (ob. wyzej). Cerkwi 178, synagog i meczetów 21, szkoła 2-klasowa w Bałcie; szkółki wiejskie powinny być przy gminach, lecz stoją, zwłaszcza latem, pustkami. Powiat bałcki dzieli się na 6 stanów, to jest zarządów policyjnych: Nestoito, Krute, Sawrań, Hołowaniewsk, Krzywe-Jezioro, Ludwinka. (...) Jarmark, najznaczniejszy jest w Bałcie od 25 maja do 1 czerwca, przywożą towarów na półtora miliona, sprzedają do 800000 r.s. Najwięcej towary łokciowe, konie i tabuny (dzikie). Drugi jarmark mniejszy, zaczyna się 29 lipca, ciągnie się przez 3 dni, obrót jego do 150000 rs.
W pow. bałckim jest 14 miasteczek i 228 wsi. Szpitali w Bałcie 3: miejski na 60 chorych, więzienny na 17 i żydowski; oprócz tego w pow. przy fabryce cukru w Borszczach szpital na kilku chorych. Herb powiatu: pół pola ornego i pół stepowego; środkiem ornego przechodzi wół.
Przypisy
- ↑ Korytna (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 427 .
- ↑ Meczetna Wielka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 224 .
Linki zewnętrzne
- Bałta i powiat bałcki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 96 .