Herb Poniński | |
Typ herbu |
książęcy |
---|
Poniński – polski herb książęcy, odmiana herbu Łodzia. Herb własny rodziny Ponińskich[1].
Opis herbu
Opis historyczny
Juliusz Ostrowski blazonuje herb następująco[1]:
W polu czerwonem – łódź złota. Nad tarczą mitra książęca.
Opis współczesny
Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[uwaga 1]:
Na tarczy o polu czerwonym łódź złota.
Całość otacza płaszcz heraldyczny, podbity gronostajem.
Płaszcz zwieńcza mitra książęca.
Geneza
Herb należy do Ponińskich, rodziny wielkopolskiej, wywodzącej się z Ponina w powiecie kościańskim. Ponińscy nie posiadają książęcych korzeni, jednakże najmłodsza gałąź w osobie Adama Ponińsklego otrzymała od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, tytuł książęcy polski w dniu 19 kwietnia 1773, potwierdzony przez Rzeczpospolitą 26 kwietnia 1774 roku[1][2][3], w Austrii 12 lipca 1818 r. i 27 stycznia 1821, na co dyplom otrzymali 30 października 1837 r. i 22 maja 1841 roku[1].
Herbowni
Informacje na temat herbownych w artykule sporządzone zostały na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.
Pełne listy herbownych nie są dziś możliwe do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[4]. Nazwisko znajdujące się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[5]. Występowanie danego nazwiska w artykule nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Poniński. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Herb Poniński jest herbem własnym, więc do jego używania uprawniona jest zaledwie jedna rodzina: Ponińscy[6].
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.
Przypisy
- 1 2 3 4 Ostrowski 1906 ↓, s. 276.
- ↑ Borkowski 1881 ↓, s. 104.
- ↑ PES 1935 ↓, s. 156.
- ↑ Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
- ↑ Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
- ↑ Gajl ↓, Linki zewnętrzne.
Bibliografia
- Jerzy Borkowski , Rocznik szlachty polskiej, t. I, Lwów: Dziennik Polski, 1881, s. 621 .
- Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich, cz. II, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388 .
- Polska encyklopedja szlachecka, t. I, Warszawa: Wydawnictwo instytutu kultury historycznej, 1935, s. 374 .
- Tadeusz Gajl, Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .
Linki zewnętrzne
- Tadeusz Gajl: Nazwiska. gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).
- Dzieje zasobu. agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).