Pomnik Wdzięczności Ameryce
Ilustracja
Pomnik na pocztówce z 1922
Państwo

 Polska

Miejscowość

ul. Krakowskie Przedmieście

Typ obiektu

posąg

Projektant

Xawery Dunikowski

Całkowita wysokość

4 m

Data budowy

1922

Data odsłonięcia

29 października 1922

Ważniejsze przebudowy

1930 usunięto pomnik górny

Data likwidacji

1951 rozbiórka fontanny

brak współrzędnych

Pomnik Wdzięczności Ameryce – pomnik dłuta Xawerego Dunikowskiego, który znajdował się w latach 1922–1930 na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie[1][2].

Historia

Po odsłonięciu 29 października 1922 pomnik został przekazany miastu, a na łamach prasy rozpoczęła się dyskusja na temat jego wartości artystycznej[3].

Wykonany z piaskowca monument już w 1925 zaczął się rozpadać[3]. Pojawiły się obawy, że pomnik upadnie. W 1930 górna część została usunięta[3]. Pomnik miał być poddany renowacji, ale plany przerwała wojna[4]. Dolna część przetrwała do lat 50., została rozebrana w 1951[3].

Na początku XXI wieku pojawiły się inicjatywy odbudowy pomnika[5][6].

Projekt i wymowa

Pomnik był wyrazem podziękowania polskiego rządu i społeczeństwa dla Stanów Zjednoczonych za ich pozytywne stanowisko w sprawie niepodległości Polski w czasie I wojny światowej oraz pomoc gospodarczą udzieloną Polsce po 1918[2]. Stanął na skwerze Hoovera (Herbert Hoover był dyrektorem Amerykańskiej Administracji Pomocy).

Pomnik składał się z dwóch części: górnej (rzeźba dwóch kobiet tulących małe dzieci) i dolnej (fontanna). Rzeźba kobiet wykonana w dwukolorowym piaskowcu symbolizowała Polskę i Amerykę[3]. Miał wysokość ok. 4 m. Na cokole fontanny znajdowały się napisy. Autorem oprawy architektonicznej fontanny był Zdzisław Kalinowski[3].

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 668. ISBN 83-01-08836-2.
  2. 1 2 Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 141. ISBN 83-7005-211-8.
  3. 1 2 3 4 5 6 Andrzej Grodzki. Krucha wdzięczność - zapomniany pomnik. „Stolica”, s. 51, styczeń-luty 2016.
  4. ↑ Szukają miejsca dla pomnika. Jego powrót powstrzymała wojna [online], TVN Warszawa, 27 lutego 2019 [dostęp 2024-04-19] (pol.).
  5. ↑ Wojciech Karpieszuk, Nowy pomnik stanie na Krakowskim Przedmieściu? Na upamiętnienie ofiar katastrofy smoleńskiej nie było tam miejsca [online], warszawa.wyborcza.pl, 18 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-19].
  6. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Nieskuteczne starania o odtworzenie Pomnika Wdzięczności Ameryce | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 12 sierpnia 2019 [dostęp 2024-04-19].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.